________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪૩
માર્ચ-એપ્રીલ ઃ ૧૯૯૯ ] મા-બાપ અને સંતાને વચ્ચે નેહભાવ
-
*
સંકલન : પં. શ્રી ચંદ્રશેખરવિજયજી
માતા પિતાને ઘરમાં રહેલા જીવતા જાગતા આ ઉપરથી સમજાશે કે સંતાનના સંસ્કભગવાન કહી શકાય. આપણું સંસ્કૃતિએ માતા, રણને મા-બાપ ઉપર બધો આધાર છે. આ પિતા, આચાર્ય (શિક્ષક) અને અતિથિને ‘દેવ” વસ્તુસ્થિતિ હોવાથી મા-બાપ પોતે ઉચ્ચ કક્ષાનું તરીકે સ્વીકાર્યા છે.
સંસ્કારિત જીવન જીવતા, જે કૂવામાં હોય તે માતૃ દેવે ભવ પિતૃ દેવે ભવા. હવાડામાં આવે એ ન્યાયે તેવા સારા મા-બાપના આચાર્ય દેવે ભવા અતિથિ દેવો ભવ | સંતાને પણ સારા જ નીકળે
માતા-પિતાને સંતાન ઉપર અતિશય ઉપકાર - ચાંપરાજ વાળા બહારવટિયાની માને ખબર હોય છે. ગર્ભધારણથી આઠ વર્ષની વય સુધી પડી કે તેના પતિ સાથે કરેલી હસાહસીની માવડી સંતાનનું શરીર બનાવે છે અને મનનું કામુક ચેષ્ટા તેનો દિકરો (ખૂબ નાને) જોઈ સંસ્કરણ કરે છે. આઠ વર્ષ બાદના સમયમાં બાપ ગમે છે તે તેને તે માને ખૂબ આઘાત લાગી સંતાનને શિક્ષણ, આજીવિકા વગેરે બાબતેમાં ગયે. “હવે મારા બાળકમાં કેવા ખરાબ સંસ્કાર વ્યવસ્થિત કરે છે
પડશે?” એ વિચારમાં તેણે જીભ કચરવાનું ચાણકય નીતિમાં પાંચ પિતાઓ બતાવ્યા છે, શરૂ કર્યું. એજ રાતે મરી ગઈ. જનેતા, ઉપનેતા, શિક્ષક, અન્નદાતા, ભયદાતા. રાણી સ્નાન કરવા ગઈ અને રાણીએ દાસીને જનેતા પોપનેતા ચ વસ્તુ વિદ્યા પ્રયચ્છતિ આપેલું બાળક રડવા લાગ્યું. દાસીએ તેને અન્નદાતા ભયત્રાતા પચૈતે પિતરઃ મૃતા | ધવડાવતા શાંત થઈ ગયું. રાણુએ તે દ્રશ્ય
જે માતા-પિતા પવિત્ર હોય. અત્યંત સંસ્કારી જેયું. સ્નાન પડતું મુકીને તે દોડી આવી. હોય તે તેમના લેહી-વીયમાંથી પિદા થયેલ બાળકને ઊંધું કર્યું, એમાં આંગળા નાખીને
ઉલટીઓ કરાવી. એ રીતે દાસીનું બધું દુધ સંતાન પ્રાયઃ સંસ્કારી હોય. એમ કહી શકાય કે જીવના પૂર્વભવના
પેટમાંથી બહાર કઢાવ્યું. પછી જ તેને શાંતિ
થઈ. હલકા દૂધના એ બે ટીપાં ય જે પેટમાં સંસ્કારી ૪૦ ટકા, મા-બાપના સંસ્કાર ૪૦
રહી જાય તે સંતાન કુસંસ્કારી પાકે તે ટકા અને બાહ્ય નિમિત્તોની અસર ૨૦ ટકા
ખ્યાલ આ દેશની પ્રજામાં હતા. આ રીતે જીવન ઘડતરમાં ફાળો હોય છે તેમાં મા-બાપના ૪૦ ટકાનો ભાગ બહુ અગત્યનો દીકરો હનુમાન એકલે જઈને લંકાથી છે. મા-બાપ જે સંસ્કારી હોય તે મતાનને સીતાને ન લાવી શકી. રામને લંકા જવું' ૨૦ ટકાના સારા નિમિત્તામાં જ રાખે, કુસંગદિ પડ્યું તે બદલ માતા અંજનાસુંદરીને ખૂબજ થવા ન દે, આમ થવાથી પૂર્વભવના સારા અને દુઃખ થયું હતું. તે દુઃખ હનુમાનજી પાસે વ્યક્ત ખરાબ સંસ્કાર જે આત્મામાં જમા થઈને પડ્યા કરતા તેના સ્તનમાંથી દૂધની ધાર છૂટી હતી. હોય તેમાંના સારા સંસ્કારો જ જાગ્રત થાય. પાસે પડેલી પથ્થરની શિલા સાથે ધારાઓ
For Private And Personal Use Only