________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મે જુન-૯૮]
થર્મોમિટર એ છે કે તે સમસ્ત પ્રાણીઓ પ્રત્યે આત્મિક સાધના અધિક ઉજજવળ બનશે. તેનામાં સ્વયં રક્ષાની – સક્રિય આચરણની ભાવના જાગૃતિ, ધ, માન, માયા, લાભ, રાગ, દ્વેષ, રાખીને માનવસમાજને પણ આ તરફ પ્રયત્નશીલ સ્વાર્થ, કામ, મોહ, આદિ વિકાર કેટલાં ઓછા ખે છે “ પ્રશ્નવ્યાકરણસૂત્ર” માં કહ્યું છે- થયા છે અથવા તે ઓછા કરવા માટે સક્રિય છે सव्वजाजीवरक्खग दयदठयाए पावयण ।
- કે નહીં તેની જાગૃત્તિ આવશે. આ પ્રકારે તેની भगवया सुकहिय।
આત્મિક સાધનાની પરીક્ષા પણ થતી રહેશે. જગતના સમસ્ત જીવેની રક્ષારૂપી દયાથી સાધુ રૂપી રાજહંસ ? પ્રેરાઈને જ ભગવાને પ્રવચન કર્યા છે.
આનો અર્થ એ છે કે સામાજિક ઉદ્ધાર કે સુંદર દૃષ્ટિકે ણ છે સંસાર પ્રત્યે કરુણા થવાથી તેની આત્મસાધના વધુ તેજસ્વી થશે, એમાં કરવાને ! સાધુવગરની આત્મસાધના સુંદર યોગ્ય નુકશાન નહીં, પણ ફાયદો જ છે, કારણ કે રીતે અને નિર્વિદને થાય તે માટે પણ સંસારને સાધુના ઘણાં સમાજહિતનાં કાય' તેની આત્મસારો બનાવવો જરૂરી છે. જો સંસાર મલિન હશે સાધનાનાં અંગરૂપ હોય છે. સાધુવગ પ્રવચન, અને એમાં બદમાશ, ચોર, ડાક. વ્યભિચારી ઉપદેશ કે ધમપ્રેરણા આપે છે તે બધુ સમાજના જેવા દુષ્ટ માનવીઓ વધી જશે, તે સાધવની આભાઓને સન્માર્ગે વાળવા અને ધર્મના માગે સ્વસાધનામાં પણ વિક્ષેપ પહશે. ધારો કે એક ચાલવા માટે હોય છે. સંસારનું કલ્યાણ કરનારી સાધુ ઉપાશ્રયમાં પિતાની સાધનામાં લીન છે અને કે સંસારના અને શાંતિ આપનારી બાબતોનું એકાએક પડોશમાં આગ લાગે કે તોફાન જાગે આચરણ કરવા - કરાવવા અને તેને ઉપદેશ અથવા તે કેહિલ મચી જાય, તો શું તે સાધુ કે પ્રચાર કરવાને પુરુષાર્થ સાધુવગે કર નવિને શાંતિથી પિતાની સાધના કરી શકશે જોઈએ. ખરા ? નહીં કરી શકે. આથી જ સાધુવેગે બીજી વાત એ છે કે સાધુવ ગૃહસ્થ પિતાની સાધના નિર્વિદને કરવા માટે, સારા સમાજ પાસેથી જીવનનિર્વાહ માટે આહાર, પાણી, સાધુઓની વૃદ્ધિ માટે, સંસારના જીવ પ્રત્યે મકાન અન્ય આવશ્યક સાધન, પ્રતિષ્ઠા વગેરે કરુણાની ભાવના સક્રિય બનાવવા માટે અને પ્રાપ્ત કરે છે, તેને બદલામાં કશું ય ન આપીને પિતાના ઉપકારીઓ અને સહાયકોને ઉપકારને માત્ર પિતાની જ સાધનામાં રત રહે, તે તે બદલે વાળવા માટે આત્મોદ્ધારની સાથે સાથે સ્વાથી અને કૃતદની કહેવાશે. હા, આ બધું સમાજોદ્ધાર માટે પ્રયત્ન કરે અત્યંત જરૂરી છે. પોતાની સાધુતાની મર્યાદામાં રહીને જ આપી
સમાજના ઉદ્ધાર તરફ ધ્યાન આપવા જતાં શકશે. આમ કરવાથી માધુને સંયમ પણ તે આત્મસાધનાની વાત ભૂલી જશે એમ માનવું જળવાશે અને ધર્મસાધનામાં સહાયકોના પ્રતિ તે એક ભ્રમણા છે બલ્ક એમ કહેવું જોઈએ કે કૃતજ્ઞતા પણ પ્રગટ થઈ જશે. સમાજોદ્ધાર તરફ ધ્યાન આપવાથી સાધુની
(ક્રમશઃ)
For Private And Personal Use Only