Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સપ્ટેમ્બર-ઓક. ૯ !
[૫૭
કે પછી મારા પિતાનું સ્વરૂપ આ બધાથી વગેરે દેખાય છે અને તેના પરથી વીજળી દેવાનું નિરાળું છે ? એ અગાઉ સિદ્ધ થયું છે કે આત્મા અનુમાન થઈ શકે છે, આથી ધર્મશાસ્ત્રમાં કહ્યુંઆ બપી નિકળે છે. આ બધા જ્ઞાતા-દેણા ઈ 1 તિ તૈ૮ જાણે 'મિ વૃતનું રે
#ા - * ૪” વાડમાનં વિનઃ !! " અનુમાન પ્રમાણથી પણ આ! સિદ્ધ થાય
જેવી રીતે કૂલમાં સુગંધ, તલમાં તેલ, છે. કોઈ કહે કે અમે તો આત્માને પ્રત્યા
કાકમાં આગ, દૂધમાં ઘી અને રડીમાં ગોળ બતાવે તે જ માનીશું.
દેખાતો નથી, તેનું અસ્તિત્વ છુપાયેલું રહે છે, પ્રદેશ નામનો રાજા નાસ્તિક અને નિર્દોય તેવી જ રીતે શરીરમાં છુપાએલા આત્માનું હતો. આત્માની વાત કરનારા લોકોને તે પ્રત્યક્ષ અરિત્તાંત્વ પણ વિવેકથી જાણવું જોઈએ.” દેખાડવાનું કે તે. એ જીવિત શરીરને ટુકડે
કાર્યને જોઈને તેના કારણનું અનુમાન કરી ટૂકડા કરી દેતા કે તેમાં કોઈ આત્મા નામનો પદાર્થ છે કે નહી ! આ રીતે આત્માનો સ્વીકાર
શકાય. કારણ કે જગતમાં કોઈ પણ કાર્ય કારણ કરનારા સહને નિરુત્તર કરી દેતા હતા, કારણ
વિના થઈ શકતું નથી. આત્માનું કાર્ય જ્ઞાન છે છેઆત્મા ચમચક્ષુથી જોઈ શકાય તે કઈ
કારણ કે ઘર, પટ આદિ વસ્તુઓ અને ઈદ્રિના મૂકે ચૂળ પદાર્થ નથી. કાનથી અવાજ સાંભળી
વિષયોને જાણનાર જ્ઞાન જ છે અને તે આત્માની શકાય, નાકથી એને સૂધી શકાય કે જીભથી એને સાથે અભિન્ન છે. જ્ઞાન આત્માનો પોતાને ગુણ
છે તેથી તે આત્માથી કદી અલગ થઈ શકે ચાખીને એના સ્વાદને અનુભવ કરી શકાય કે સ્પર્શ કરીને તેનો અનુભવ કરી શકાય તેવું નથી,
0 નથી, જે જ્ઞાન આત્માથી અલગ થઈ જાય તો
આત્મા જડ થઈ જાય, એટલે જ્ઞાનરૂપ કાયને. પરંતુ કેશીશમણ મુનિએ પ્રદેશી રાજાને વિવિધ
જોઈને તે જ્ઞાનના કારણરૂપ આત્માના અસ્તિત્ત્વનું યુક્તિઓ અને પુરાવાઓથી આત્માનું સ્વરૂપ
અનુમાન થાય છે કે આત્મા અવશ્ય છે, કારણ સમજાવ્યું. તેમની યુક્તિઓ અને પુરાવાઓ આગળ પ્રદેશ રાજા નિરુત્તર થઈ ગયા અને
કે તેનું કાર્ય જ્ઞાન ઉપલબ્ધિનું છે. નમ્ર ચરણસેવક બનીને સદ્ધમમાં રત થઇ ગયા.
જ્ઞાન આત્માનો ધર્મ છે. જ્યારે જ્ઞાનરૂપી અમૂર્ત વસ્તુને પ્રત્યક્ષ જોવાની હઠ કરનારને
5 ધમની પ્રાપ્તિ થાય છે તે તેના ધમી આત્માનું
અસ્તિત્ત્વ સિદ્ધ થઈ જાય છે, કારણ કે ધમ કહેવું જોઈએ કે, તમે જે જ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું છે
ધમથી કદી જુદા હોતા નથી. જ્યાં ધમ હકો તેને તમારા મગજમાંથી બહાર કાઢીને અમને
જ પ્રત્યક્ષ બતાવે. તેઓ કદાપિ બતાવી શકશે નહીં.
ત્યાં ધમ પણ રહેશે, એટલે કે જ્ઞાનરૂપ ધર્મની
ઉપલબ્ધી હોવાથી તેનો ધન આત્મા અવશ્ય કારણ કે જ્ઞાન અમૂર્ત વસ્તુ છે, તે આંખોથી જોઈ
હોવી જોઈ એ. નથી શકાતું માત્ર અમૂત વતુ જ કેમ, કેટલી સ્થૂળ વસ્તુઓ પણ આંખોથી જોઈ શકાતી . જ્ઞાન તા : બસવિદિત છે, એટલે કે જ્ઞાન જેમ કે હવા, વીજળી વગેરે વસ્તુઓ સ્થૂળ છે.વા પ ની જાતને જાણે છે. જો એ પિતાને જાણે. છતાં તેને આંખોથી જોઈ શકાતી નથી. માત્ર તા પોતાના ઘમીને પણ જાણતું હોય. આ રીતે હવાનું કાર્ય દેખાય છે અને એની ભડરીનો આત્મા સ્વસવિતું પ્રત્યક્ષ થશે. પશ” પણ થાય છે.
• લીલા રંગ મને જાણકારી થઈ એવું વીજળીના કાર્ય—પ્રકાશ, ગરમી, યંત્રચાલન કહેનાર વ્યક્તિ કલા ના ગી સાથે સાથે
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 532034 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 093 Ank 11 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pramodkant K Shah |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 21 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |