________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉણપ આવી એટલે જેઈલે તેમને રંગ, અત્યારે પ્રકારના પાપે બાંધે એક સેકન્ડમાં, નાટક-સિનેમાં ટીવી-હેલ, કલબો, પાઉભાજી, પંજાબી શાક, વગેરેના ભરપૂર ટેસ્ટના કારણે આજનો માનવ કેવા કેવા પાપ બાંધે છે. આવી પરિસ્થિતિમાં જ્યારે ખેંચતાણ સજાય છે એટલે કંકાશ, કલેશ અને અબલાનું વાતાવરણ કુટુંબમાં અને સમાજમાં સર્જાય છે.
હવે આના કરતાં જો બીજી રીતે વિચાર કરીએ તે જે જીવન સંધ્યાએ બીજી બધી પંચાત પડતી મૂકી, સ્વાદના ચટાકાઓ ઓછા કરી ૪૫–૫૦ વર્ષની ઉંમરે પહોંચેલાઓ દરેકે તે ખાસ પિતાનાં મનને ધમ ધ્યાન તરફ વાળી દેવામાં આવે તે આખોય દિવસ પવિત્ર વાતાવરણમાં પરોવાયે જવાના કારણે આવી નાની નાની બાબતમાં કલેશ થવાને કે રાગ-દ્વેષ થવાને અવસર જ પેદા ન થાય અને એટલે જ આપણું વેદ-પુરાણા ગ્રંથોમાં બતાવ્યા મુજબની ચાર આશ્રમ અવસ્થા મુજબ જીવન ગુજારીએ તે હું નથી માનતો કે જીવનમાં ક્યાંય આડ કે સંઘર્ષ પેદા થાય.
પણ આ તે ઉલટી ગંગા છે “આયુષ્ય ઘટતું જાય તે પણ પાપ બુદ્ધિ નવ ઘટે " અરે પાપ બુદ્ધિ ઘટવાની વાત તે જવા દે ઉલટાની વધે છે. જતી જીદગીએ પણ નવા નવા શોખે વક્તા જાય છે ચાર આશ્રમમાંથી એક પણ આશ્રમનું આજે એગ્ય પાલન થતું નથી. (૧) વિદ્યાશ્રમ : – આની વ્યવસ્થા જોઈએ તે એમાં આજે પરિસ્થિીતી સાવ બદલાય જ ગઈ છે... ક્યાં કુદરતના ખોળે, કુદરતી અવસ્થામાં પ્રાપ્ત થતી વિદ્યા ને ક્યાં આજે ચોપડાના બેજના કારણે હૃકતર પણ ન ઉંચકી શકાય એવા ટેન્શાનવાળી વિદ્યા, અધુરામાં પૂર વિદ્યા સાથે સહ શિક્ષણ ના નામે થતા વ્યાભિચારની તે વાત જ ક્યાં કરવી. (૨) ગૃહસ્થાશ્રમ :- આમાં પણ આજે કંઈ માન~મર્યાદા ક્યાં રહિ છે. ઘરમાં એક જ રૂમની અંદર સાસુ-સસરા દિકરા-દિકરી-વહ એક સાથે જ ટી વી. પીકચરના કર અને ખરાબ દશ્યો જોતાં જરા પણ સંકેચ નહિં...... મેટો પર પછી નાનો પર અને જે લે જુદા થયા વિના રહે જ નહિં અને થવું જ પડે છે કારણ કે દરેકને સ્વછતા જ જોઈએ છે. ભાઈના લગ્નમાં સગાઓ કરતાં મિત્રો વધારે હોય પછી સ્વચ્છદી જ અને ને. હવે બાકી રહે છે(૩) બ્રહ્મચર્યાશ્રમ અને (૪) વાનપ્રસ્થાશ્રમ મને લાગે છે કે આ તે શબ્દ પણ ઘણુ એ પેહલીવાર વાંચ્યા હશે. જાણે કે એ આપણે માટે સજાવા જ ન હતા. એમ જાણે કે સાવ ભૂલાય ગયા છે.
છેર જે હોય તે માનવને પોતાની પાછલી જીંદગીમાં નવરાશની પળોમાં નિંદા-કૂથલીજશેખને બદલે જે ઉભયટંક પ્રતિકમણ-સામાયિક-પૂજા-ગરીબોની સેવા કેઈ સંસ્થામાં નિઃસ્વાર્થ. પણે કાર્ય કરવામાં આવે તે ખરેખર પતે તે તરે પરંતુ બીજા કેટલાયના તારણહાર પણ બને.
રસ રસ આપણું આયુષ્ય ઘટતું જાય તેમ તેમ પાપ બુદ્ધિ ઘટવી જ જોઈએ તે જ સંસારમાં કોઈ અનિચ્છનિય બનાવ ન બને અને સંસાર સાગરમાંથી પાર ઉતરી જવાય.
પરંતુ વાત એ છે કે, “આયુશ્ય ઘડતું જાય તે પણ પાપબુદ્ધિ નવ ઘટે.”
જુન-જુલાઈ૨૩].
For Private And Personal Use Only