________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આજની આપણી સમસ્યાઓના મૂળમાં સદ્દભાવ અને સદવર્તનના શિક્ષણને અભાવ છે. આ પ્રકારનું શિક્ષણ કુટુંબમાં અને શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં જે પ્રકારે અપાવું જોઈએ તે પ્રકારે અપાતું નથી. સંયુક્ત કુટુંબ પરંપરા પણ બદલાતા સામાજિક અને નૈતિક મૂલ્ય સાથે તૂટતી આવે છે અને કુટુંબથી છૂટા પડેલાં યુવાન દંપતીઓ પિતાના સંતાનને બે ગણે છે. બેજા રૂપ બનેલાં સંતાનને નિશાળમાં અને શાળા મહાશાળાઓમાં ધકેલી દેવામાં આવે છે. સંતાનોને ભણાવવાની રુચિ હોય કે ન હોય પરંતુ માતાપિતાના હઠાગ્રહને વશ થઈને પિતાની મરજી વિરૂદ્ધ ભણવું પડે છે. શાળાઓ અને મહાશાળાઓ આવા ઈછા વિરુદ્ધ ભણનારા વિદ્યાથીઓથી ઊભરાય છે. ભણનારાઓની સંખ્યા ઘણી વધતી જાય છે પરંતુ ગુણવત્તા ઘટતી જાય છે એની કોઈનેય પડી નથી. આપણું આધુનિક શિક્ષણ પદ્ધતિએ ઈજનેરો, ડોકટરો, વૈજ્ઞાનિકો અને યંત્ર સંચાલિત નિષ્ણાતે પિદા કર્યા છે પરંતુ “માણસ” પેદા કર્યા નથી એ એની મુખ્ય ખામી છે. પ્લાસ્ટિકની ફેકટરીમાંથી જેમ હજારોની સંખ્યામાં રમકડાં બહાર પડે છે, તેમ આપણા દેશની યુનિવર્સિટીઓમાંથી દર વર્ષે હજારે ગ્રેજયુએટો બહાર પડે છે અને શિક્ષિત બેકારોની સંખ્યામાં ઉમેરો થતો રહે છે, આ ગ્રેજ્યુએટને ખુરશીમાં બેસીને “સાહેબ” બનવું છે. પરંતુ પરિશ્રમ કર્યા વિના પારિશ્રમિક એટલે કે મહેનતાણું લેવાની વૃત્તિ વધતી જાય છે. “કમ કામ યાદા દામ'' એ આજના નોકરિયાતનું સૂત્ર છે. સમાજ કે રાષ્ટ્ર પ્રત્યે આપણી કઈ જવાબદારી ન હોય એ રીતે આપણે વર્તન કરીએ છીએ. કહેવાતી લોકશાહી સમાજ રચનામાં આપણું પિતાના દેશબાંધ પ્રત્યેની આટલી બધી નઘરોળ બેદરકારી ઇતિહાસમાં કયાંય જોવા મળતી નથી. આપણે હક માગીએ છીએ પરંતુ જવાબદારીમાંથી છૂટી જવાની અનેક તરકીબો કરીએ છીએ.
જીવનની આ પ્રકારની અવ્યવસ્થામાંથી બહાર આવવાના ઉપાયો નહીં વિચારીએ તે આપણે આપણે સર્વનાશ આપણા હાથે જ નેતરીશું. શિક્ષણ દ્વારા મનુષ્યમાં સદ્દભાવ અને માનવતાનું વાવેતર કર્યા વિના આ વિકટ પરિસ્થિતિમાંથી બહાર આવવાને કઈ માગ દેખાતું નથી. મોડું થાય એ પહેલાં સવેળા જાગવાને સમય પાકી ગયું છે.
જીવન સાધના'માંથી સાભાર.
– – યા ત્રા પ્રવાસ – – શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા તરફથી સંવત ૨૦૪૬ ના કારતક વદ તેરસને રવિવારે તારીખ ૨૬-૧૧-૦૯ ના રોજ શ્રી તળાજા તીર્થ ઉપર યાત્રા કરવા ગયા હતા. સ્નાત્ર પૂજા ભણાવવામાં આવી હતી. સવાર-સાંજ ગુરુભક્તિ તેમજ આવેલ સભ્યોની સ્વામીભક્તિ કરવામાં આવી હતી.
૨૨!
ભાન 'દ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only