________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
વર્ષ : ૮૬ ] *
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
માનત ંત્રી : શ્રી કાન્તિલાલ જે. દાણી એમ. એ.
માનદ્ સહત ત્રી : કુ. પ્રફુલ્લા રસિકલાલ વોરા એમ.એ.; એમ.એડ.
વિ. સં. ૨૦૪૫ વૈશાખ-મે-૮૯
66
www.kobatirth.org
નમસ્કાર-મહામંત્ર
શ્રી હીરાલાલ બી. શાહ
સંકલન :
નવકાર મહિમા -: ચૌદ પૂર્વરૂપ વિશાળ શ્રુતના સાર રૂપે નવકાર મંત્ર છે. નવકારના દરેક અક્ષરને જિંદે મહાન મંત્રરૂપ માને છે આફસ'પદ્મા અને નવ પદમાં, નમસ્કાર પદ્મના પાંત્રોશ અક્ષરો સુલિકાના ૩૩ અક્ષરો મળી અડસઠે અક્ષરાને સપૂર્ણ પણે દેવાધિષ્ઠિત માનેલા છે જેના સમ્યગ્ર આરાધનથી આરાધક અષ્ટ મહા સિધ્ધિ અને નવ મહાનિધિરૂપ બાહ્ય અને અભ્ય’તર બંને પ્રકારની સંપદા સપ્રાપ્ત કરે છે. સુદેવ સુગુરુ, અને સધ રૂપ તત્વત્રયી સાથે જેના પદો સદાકાળ સ`કલિત છે. સમ્યગ્ દર્શન, સમ્યગ્ જ્ઞાન અને સમ્યક્ ચારિત્ર રૂપ રત્નયત્રયીના પરમ પૂ તિ પ્રકાશથી જૈના સર્વાંગ અક્ષર પ્રકાશિત છે, સધાય તીર્થનું તી, સ` મ`ત્રના મત્ર, સર્વાં નિધાનમાં શ્રેષ્ટ નિધાન, એવા મહામંત્ર નવકારનું ત્રિકરણ શુધ્ધિથી ધ્યાન કરવું તે સવ શ્રેયપ્રાપ્તિના શ્રેષ્ટ ઉપાય છે. જે સ મગલ સમૂહની માંગ લિકતાના મહાલય રૂપ અજોડ અને શ્રેષ્ઠ ભાવમ'ગલ છે. જેમ કાળનુ સ્વરૂપ અનાદિ અનંત છે. તેમ નવકાર મંત્રનું હાવુ' અનાદિ અનંત છે.
શ્રી અરિહંત, સિદ્ધ, આચાય, ઉપાધ્યાય અને સાધુ મહારાજ એ પાંચે પરમેષ્ઠી ભગવંત અનુક્રમે ખાર–આડ–છત્રીશ-પચ્ચીશ અને સત્યાવીશ ગુણાના
મે-૮૯]
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
99
For Private And Personal Use Only
* [અંક : ૭
ધારક છે, જેના સવ ગુણા ૧૦૮ થાય છે. એ ૧૦૮ ગુણાના ગુણસમૂહરૂપ નવકાર મંત્રનું સ્મરણ મેાક્ષદાયક બને છે.
પાંચ પરમેષ્ઠીની આળખ :- પરમેષ્ઠી એટલે પરમ-શ્રેષ્ઠ સ્થાને રહેલા, અર્થાત શ્રેષ્ઠ અવસ્થાને પામેલા. એમાં પ્રથમ પરમેષ્ઠી પદે બિરાજમાન પરમાત્મા શ્રી અરિહંત દેવ છે. જૈન દર્શનના મૂળ ઉત્પાદક છે, અર્થાત્ સત્તવાના આધ્ય પ્રકાશક અને સદ્ધર્મના સ્થાપક હાવાથી એ પ્રથમ પરમેષ્ઠી છે. શ્રી અરિહંત પરમાત્મા, શ્રી જિનેશ્વરદેવ, તીર્થં‘કરદેવ, વીતરાગ પરમાત્મા, સર્વજ્ઞ પરમાત્મા અને જિનેન્દ્ર ભગવાન વગેરે નામેાથી પણ સએ
છે. અરિહત શબ્દથી એ ભાવ લેવાના છે. એક પુણ્ય પ્રાપ્ત અષ્ટ મહાપ્રાતિહા શેશભાને યાગ્ય છે તે અને બીજી રાગદ્વેષાદ્ધિ મહાઆંતર શત્રુને હણનારા છે તે અરિહત. તેઓ છેલ્લેથી ત્રીજા ભવમાં આખા વિશ્વને તારવાની કરુણા ભાવનાના બળ ઉપર અને વીસ સ્થાનકની ઉગ્ર ઉપાસનાના પ્રતાપે તી કરના બનવાનું પુણ્ય ઉપાર્જન કરે છે. એ પછી તીર્થંકરના ભવમાં ઉત્તમ રાજ કુલાતિમાં જન્મ પામતાં જ વિશિષ્ટ અવધિજ્ઞાન, અબીભત્સ ધાતુવાળુ અલૌકિક શરીર, અપ્રતિમરૂપ, સુગધી શ્વાસોશ્વાસ, ચાવજીવ નીરાગિતા [૧૦૧