________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મન, વચન, કાયાના વ્યાપારથી પણ બંધ જે કર્મથી એક દેહમાં અમુક કાળ રહેવું થાય છે. આવતા કર્મોને રોકવા તેને એટલે પડે તે આયુ કર્મ. આત્માને ધારણ કરવાના આ અવની બરોધને સંવર કહે છે. આમાં અને સારા અને નર; આકૃતિ, વર્ણ-અવયવો કને સંબંધને ક્ષય તેને નિર્જરા કહે છે. શરીરનો બાંધો, જશ, અપજશ વિ. નામ
કર્મનું ફળ છે. અનશન, ઉણોદરી, વિ. બાહ્ય તપ અને
ગાત્ર કમ જીવને સંસારમાં ઉચ્ચ-નીચ સ્થાને પ્રાયશ્ચિત્ત સ્વાધ્યાય, ધ્યાન, કાર્યોત્સર્ગ વિ.
અપાવે છે પુણ્ય અને પાય એ કર્મના જ ભેદે ભ્ય તર તપથી નિર્જરા થાય છે.
છે. શુભ કર્મ એટલે પુણ્ય અને અશુભ કમ સંયુ કર્મોને ક્ષય થાય ત્યારે અસ્મિાં એટલે પાપ નિર્મળ થાય છે શુદ્ધ થાય છે, પરમેષ્ઠિ-પરમાત્મા જિન થાય છે.
જેમ ખાણમાં રહેલું સુવર્ણ. પત્થર, માટી
વિ. દ્રા સાથે મળેલું હોય છે. અને બહુ મહેઆમાની મુક્તિ માય એ જ અંતિમ ધ્યેય તે, સીડ, તાપ વિ. પ્રક્રિયાઓથી શુદ્ધ રૂપમાં છે. એ શુદ્ધ સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કર્યા પછી ફરીથી કદી
લાવી શકાય છે. તેમ આત્મા અને કર્મમય પણ સંસારમાં ભ્રમણ નથી,
આ વરનું છે. કર્મબંધથી જ આત્માને એક જીવને સ્વભાવમાં આવ્યા પછી વિભાવ પરિ. ભવમાંથી બીજામાં એમભ વભ્રમણ કરવું પડે છે. શુતિ ફરીથી થવાનું અસંભવ છે. આ જૈન દર્શ. અને જ્યાં સુધી એ સંબંધ છૂટે ન થાય ત્યાં નનું પાયાનું મંતવ્ય છે.
સુધી સૂમ કાર્મણ શરીર રૂપે કર્મ આત્મા સાથે
એક ભવમાંથી બીજા ભવમાં જાય છે. નિર્જરા ન કર્મના અથવા આત્માના આવરણના મુખ્ય
ન થઈ હોય તેવા કર્મના ફળે દરેકને અચ, ભોગ
: ૮ પ્રકાર છે. ૪ ઘાતી કર્મો અને ૪ અઘાતી
વવા જ પડે છે. ચકરાંત રાજા હોય કે દેવેન્દ્ર કર્મો. આત્માના મૂળ ગુણને ઘાત કરે તે ઘાતી :
હેય કે શીર્થકર હોય ખુદ શ્રી મહાવીર ભગકમ દા. ત. જ્ઞાન ગુણને ઘાત કરનારૂં કર્મ તે
વાને એમના મુખ્ય ૨૭ જેમાંથી ૧૮માં ભવમાં જ્ઞાનાવરણીય કર્મ. આત્માના દર્શન ગુણ, સામાન્ય
ત્રિપુષ્ટ વાસુદેવ તરીકે શય્યા પાલકના કાનમાં બેધ, તેનું આવરણ જેનાથી થાય તે દર્શન
ઉકળતું સમું રેડાવ્યું હતું. તેના પરિપાક રૂપે વરણીય કર્મ.
એમની છદ્મસ્થ અવસ્થામાં લગભગ છેલા તબ જે કર્મને લીધે બીમા વિવેક ભૂલે, જડ % માં શપાપ લકનો જીવ, જે ગોવાળ થયો ૌતયજ્યના ભેદનું, સદુ-અસનું ભાન ગુમાવે હતા તેણે ઝાડની સળીઓ કાનમાં ઠોકી અને એ તે કર્મોમાં મહાભયંકર મોહનીય કર્મ છે. ચોથું ભગવાનને થયેલા ઉપસર્ગોમાં સૌથી હોટ ગણાય ઘાતક, અંતરાય કર્મ-આત્માની શક્તિમાં છે, શ્રેણિક રાજાએ ધર્મ પામ્યા પહેલાં ખૂબ દાન આપવામાં લેવામાં ભેગ-ઉપભોગ વિ. માં રચીને ગર્ભવતી હરિણીને શિકાર કરેલો અને જેનાથી વિધો આવે તે
નિકા ચિત એટલે ભોગવવાં પડે જ એવા કમ. ચાર અઘાતી કર્મો, દીક, આય. નામ બધા ફળ રૂપે નરકમ મી થવું પડયું. અને ગોત્ર આત્મા આનંદધન હોવા છતાં જે જૈન શાસ્ત્રોમાં કમનું સ્વરૂપ, એનો સ્વભાવ. કર્મના ઉદયથી શરીરનું સુખદુઃખ અનુભવે છે એની સ્થિતિ વિ. વિગતથી અને વિશદતાથી તે વેદનીય કર્મ.
દર્શાવ્યું છે તેવું બીજા કેઈ દર્શનમાં નથી, ખાસ સપ્ટેમ્બર |
[૧૭૩
For Private And Personal Use Only