________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એમણે જીવનના અંત સુધી સારી રીતે વહન વિષય ઉપર પોતાની તંત્રીનેંધ લખતા. કેટલી કરી હતી. આમ, ત્રણ દાયકાથી વધુ સમય સુધી કવાર તેઓ મુખપત્રના અગ્રલેખ તરીકે પિતાને સ્વ. પરમાનંદભાઈની એકધારી સ નિષ્ઠિ સેવા મૌલિક ચિંતનાત્મક લેખ પ્રગટ કરતા, તો પ્રબુદ્ધ જીવનને સાંપડી હતી.
કેટલીકવાર મુખ્ય લેખ તરીખે અન્ય કઈ સમર્થ
- લેખકનો લેખ મૂકીને, અંદરના પાને તેઓ પ્રબુદ્ધ જૈન'નું પ્રકાશન સૌ પ્રથમ થયું ત્યારે
તંત્રી સ્થાનેથી જુદા જુદા વિષયે ઉપર નાની કે જન યુવક સંઘના તે સમયના બધા જ કાર્ય
મોટી નોંધ મૂક્તા, સાહિત્ય, શિક્ષણ, ધર્મ, કર્તાઓ ગાંધીજીની પ્રબળ અસર નીચે આવેલા
સમાજ અને રાજકારણ એમ જુદા જુદા ક્ષેત્રમાં હતા અને ગાધીજીએ જેમ “હરિજન” કે “હરિ.
બનતી તત્કાલીન ઘટનાઓ ઉપર તેઓ પિતાના જનબંધુ જેવા સાપ્તાહિક જાહેરખબર વિના
પ્રતિભા વિચારો નિભય પણે વ્યક્ત કરતા. પ્રકાશિત કરવાનું ચાલુ કર્યું હતું, તે જ રીતે
એમાં પણ જૈન સમાજના પ્રશ્નો ઉપર તેમની પ્રબુદ્ધ જીવનની બાબતમાં પણ કેઈપણ પ્રકારની
કલમ વેધક પણે ચાલતી. જાહેર ખબર લીધા વિના સામયિક પ્રકાશિત કરવાની નીતિ એના આરંભકાળથી જ અપના- શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયાનું તા. ૧૭વાઈ હતી. તે નીતિ સદ્ભાગ્યે આજ દિવસ ૪–૭૧ના અવસાન થયા પછી “પ્રબુદ્ધ જીવનનું સુધી ચાલુ રહી છે, આરંભના સમયથી તે આજ સુકાન સંઘના પ્રમુખ શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ દિવસ સુધી એના તંત્રીઓએ માનાઈ સેવા શ હે સંભાળ્યું. સ્વ. ચીમનભાઈ આંતરરાષ્ટ્રીય આપી છે. આરંભના સમયમાં તે લેખકને ખ્યાતિના એક સમર્થ રાજકીય પુરુષ અને પુરસ્કાર પ, અપાતે નહિ અને ઘણી કરકસર તત્વચિંતક હતા. એમણે તત્કાલીન બની પૂર્વક “પ્રબુદ્ધ જૈન” પ્રગટ થતુ રહ્યું હતુ.
ઘટનાઓ ઉપર નાની મોટી તંત્રીનેધ લખવાને
બદલે પ્રત્યેક અંકમાં ધર્મ તત્ત્વજ્ઞાન, રાજકારણ, ઈ. સ. ૧૫૩માં સુપ્રસિદ્ધ ગાંધીવાદી ચિતક
શિક્ષણ, સાહિત્ય ઈત્યાદિ વિષય પર સંવત કાકાસાહેબ કાલેલકરની પ્રેરણા અને ભલામણથી
લેખ લખવા ચાલુ કર્યા સ્વ. ચીમનભાઈ વ્યવસાયે પબદ્ધ જૈનને બદલે ‘પ્રબુદ્ધ જીવન” એવું નામ એ લિસિટર હતા ૨ાજકારણમાં સક્રિય રસ અને રાખવામાં આવ્યું અને તે આજ દિવસ સુધી
ભ ગ લેતા અને પાર્લામેન્ટના સદસ્ય હતા જાવ ચાલુ છે.
અને આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણને એને અભણસ સંસ્થાનું મુખપત્ર હોવાને કારણે તથા ઘણે ઊંડે હતે. એટલે એવા વિષયે ઉપર જાહેરખબર ન લેવાની નીતિ હોવાને કારણે એમના લેખો વધુ પ્રગટ થતા, કેટકેટલી ગંભીર પ્રબુદ્ધ જીવન જેવું વૈચારિક પત્ર આર્થેિક દષ્ટિએ સમસ્યાઓ ઉપર સ્વ. ચીમનભાઈનું મંતવ્ય શું પગભર ન બની શકે એ સ્વાભાવિક છે. સ૬- છે તે પ્રબુદ્ધ જીવન” દ્ધ રે જાણવા ઘણા વાચકો ભાગે સંસ્થાનું આર્થિક પીઠબળ એને હમેશાં ઉત્સુક રહેતા. કકકટીના સમય દરમ્યાન એમ મળ્યા કર્યું છે કે જેથી એનું પ્રકાશન અદ્યાપિ નિભય પણે પિતાની કલમ ચલાવી હતી. સ્વ. પર્યન્ત ચાલુ રહ્યું છે.
ચીમનભાઇને ધર્મ અને તત્વજ્ઞાનનો અભ્યાસ પ્રબુદ્ધ જીવનને માટે સુદીર્ઘ સેવાઓ સ્વ. પણ ઘણે ઊડો હતો અને એવા વિષય ઉપર પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા એ આપી હતી, પણ તેમણે પિતાની સમર્થ કલમ ચલાવી હતી. પ્રબુદ્ધ જીવનની સાથે તેઓ એકરૂપ બની ગયા એકંદરે, સ્વ. પરમાનંદભાઈનું લખાણ સામાહતા. અને પ્રત્યેક અંકમાં તેઓ જુદા જુદા જીક સમસ્યાઓ ઉપર સવિશેષ રહ્યું હતું, તે ૧૨૪]
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only