Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨, પિષણી લેટ વગેરે દળવાની ક્રિયા ગૃહસ્થના પરંતુ આ પાંચ વરતુઓ દ્વારા એ જઘન્ય,
ઘરમાં થાય છે. આજે તે ઘંટી હોવાથી મધ્યમ કે ઉત્કૃષ્ટ પાત્ર અથવા તો સુપાત્ર તેમ જ ઘરમાં અનાજ દળવાનું એ છું થઈ ગયું છે. અતિથિ વગેરેને ભેજન, પાણી, મકાન, વસ્ત્ર આમ છતાં બહાર અનાજ દળાવવાથી વ્યઃ આદિ આપવાનો લાભ મેળવી શકે છે. આ રીતે ક્તિ આરંભીજન્ય હિંસાને ભાગી થાય છે. નિઃસ્વાર્થ કે ઉત્કટ ભાવનાથી એ પાત્રને દાન ચુલી-ગૃહસ્થના ઘરમાં ચલા વિના તે કામ અપાતું હોવાથી ધર્મને લાભ થાય છે અને ચાલી શકે જ નહિ. આજ-કાલ ઘણા લોકો ૧
છે. પરિણામે એનાથી આ હિંસાજન્ય કર્મો હળવા હોટલમાં જઈને ભજન કરી આવે છે. બને છે. પરંતુ જેને ત્યાં ચુલે ગરમ રહેતું હોય અનુકંપાદાન : રવરૂપ અને મહત્વ એને જ દાનને લાભ મળે છે. હોટલમાં
દાનનો ત્રીજો પ્રકાર છે અનુકંપાદાન. આ જમનારને ન તે દાનનો લાભ મળે છે કે, ન કૌટુંબિક પ્રેમ મળે છે. એને શિરે તે
- દાન પણ જાતિ, કુળ, ધર્મ, સંપ્રદાય, રાજય કે
રાષ્ટ્રના ભેદ રાખ્યા સિવાય આપવામાં આવે કેવળ આરંભજન્ય હિંસા જ રહે છે. તે તે સફળ થાય છે અને યોગ્ય લાભ પહોંચાડે ૪. ઉભી-પાણિયારા પર માટીનો ઘડો કે છે. આ દાનને કરુણ દાન, દયાદાન કે સહાનુ
વાસણ રાખવામાં આવતા હોવાથી એમાં ભૂતિદાન પણ કહી શકાય. કેઈ માનવી કે ઘણું જીવજ તુ પેદા થાય છે. કયારેક પ્રાણીને આફત, સંકટ કે દુ:ખમાં જઈને અસાવધાનીથી કચડાઈ જાય છે. આજકાલ આપણા હૃદયમાં એ મુજબનું કંપન થાય, નળના પાણીથી વ્યક્તિ પોતાની તરસ છીપાવે સહાનુભૂતિ પ થાય અને કરુણા પેદા થાય. છે, પરંતુ ઘડામાં રાખેલા પાણીથી કંઈ વળી બીજાના દુ:ખને પિતાનું દુ:ખ સમજીને તરસ્યાના તરસ છીપાવવાને લાભ મળી એના દુ ખ નિવારણ માટે દાન આપવું તે પણ શકે છે. નળના પાણીને ઉપયોગ કરનારને અનુકંપાદાન કહેવાય છે. દુઃખી, ગરીબ, રાગી, આવો લાભ મળતો નથી. વળી નળમાંથી સંગટગ્રસ્ત અન્યાય કે અભાવથી પીડિત કોઈ સીધેસીધું પાણી પીવાને કારણે હિંસા ઉપરાંત વ્યક્તિ અથવા તો સંસ્થાને દાન આપવામાં
અન્ય રોગ થવાની શક્યતા રહે છે. આવે તે તે અનુકંપ દાન કહેવાય છે. ૫, માર્જની–ઘરની સ્વચ્છતા માટે ઘરમાં ઝાપ
- તમારા હૃદયમાં કોઈ દુઃખી, દીન, અનાથ, ટવું, વાળવું કે પિતા કરવા પડે છે તેમ જ
જ અસહાય કે અભાવગ્રસ્ત વ્યક્તિ અથવા તો વાસણે માજવા પડે છે. જો આવી સફાઈ સંસ્થાને જોઈને તત્કાળ કરુણા જાગે નહિ, પ્રતિદિન કરવામાં આવે નહિ તો ઘરમાં આંખોમાંથી સહાનુભૂતિના આંસુ ઉભરાઈ આવે જીવજ તેઓ વધી જાય છે અને આવા નહિ કરી
નહિ, હૃદય દયાદ્રિ બને નહિ અથવા તે તમારા ઘરમાં કઈ સભ્ય સુપાત્ર વ્યક્તિ જવાની મનના કોઈ ખૂણામાં સહેજે કંપન ન થાય અને કે રહેવાની ઈચ્છા રાખતા નથી. ઘરમાં તેમ છતાં કઈ સ્વાર્થ, નામના, પ્રતિષ્ઠા, વાહ સુકાઈ થાય તે જ એ ક્યારેક સુપાત્રને વાહ, કે અન્ય અનુચિત લાભ લેવાની દૃષ્ટિએ પિતાના ઘેર રાખી શકે છે.
દાન આપે અથવા તે એના પર ઉપકારને ગૃહસ્થના ઘરમાં આ પાંચ બાબતેની બેજ લાદીને તમારા અહંકારનું પિષણ કરવા આરંભની (અનિવાર્ય) હિંસા થતી હોય છે. માટે દાન આપો કે તે દાન અનુકંપાદાનની
ધાન્યુઆરી - ૮૮].
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531961 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 085 Ank 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kantilal J Doshi |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 24 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |