Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જ જીવા-સાર્થક્યo. સ૨ળ, ઉપાય.
હિન્દીમાં પ્રવચનકાર : પૂ. શ્રી વલ્લભસુરિશ્વરજી મ. સા. ગુજરાતી રૂપાન્તરકારઃ ડે. શ્રી કુમારપાળ દેસાઈ
સુપાત્રદાન : લક્ષણ અને મહત્ત્વ થઈ શકે કે જે પાપમાં પડેલી સમાજની
તે વ્યક્તિઓને ધર્મની પ્રેરણા, ઉપદેશ અને માર્ગ, જૈન શાસ્ત્રમાં પાંચ પ્રકારના દાન બતાવ્યા
દર્શન આપીને પાપમાંથી ઉગારી લે. આવા છે. એમાં અભયદાન પછી બીજુ આવે છે
સુપાત્રને અપાયેલું દાન જ સુપાત્રદાન કહેવાય, સુપાત્રદાન. યોગ્ય કે ઉત્તમ પાત્રને દાન આપવું
સુપાત્રદાન મોક્ષપ્રાપ્તિ કરાવનારું છે અને એ સુપાત્રદાન કહેવાય.
ઓછામાં ઓછું સુગતિમાં લઈ જનારું છે. સુપાત્રની વ્યાખ્યા શાસ્ત્રકો આ પ્રમાણે આથી જ “દશવૈકાલિક સૂત્રમાં કહ્યું છે – “હુ મન પર થાનં 7- 7
"दुल्लहोओ मुहादाई, मुहाजीवी वि दुल्लहा। ચારિત્ર-તા: –ક્ષમ-શમરચા- અમાર.
मुहादाई मुहाजीवी दावि गच्छति सुगई ।।" नां गुणानाम् । यद्वा सु अतिशयेन पापात्
આ જગતમાં નિઃસ્વાર્થ દાતા અને નિસ્વાર્થ त्रायते इति सुपात्रम् ।'
જીવન જીવનાર વ્યક્તિ બંને દુર્લભ છે. આ જ્ઞાન, દશન, ચરિત્ર, તપ, ક્ષમા, શમ,
પ્રકારના બંને સુગતિ પામે છે.” શીલ, દયા અને સંયમ જેવા ગુણોનું જેઓ શાલિભદ્ર પૂર્વ જન્મમાં સંગમ નામનો યોગ્ય સ્થાન છે તે સુપાત્ર છે અથવા જે સારી ગોવાળ હતો. એણે પિતાની દરિદ્રાવસ્થામાં પણ રીતે પાપથી પિતાની રક્ષા કરે છે તે સુપાત્ર આકરી મહેનતને અંતે મળેલી ખીર એક કહેવાય.’
ઉત્તમ પાત્ર ( નિઃસ્વાર્થ જવી) સાધુને ઉત્કટ 'पाकारणोच्यते पापं प्रकारस्त्राणवाचकः ।
ભાવથી આપી હતી. આના ફળરૂપે એનો પછીને अक्षरद्वयस योगे पात्रमाहुमनीषिणः ।।
જન્મ ગોભદ્ર શેઠના પુત્ર શાલિભદ્ર રૂપે થાય છે. “પા” પાપવાચક છે અને “ત્ર” ત્રાણ
આવું છે સુપાત્રદાનનું મહાફળ. ભગવદ્ગીતામાં
આને સાત્ત્વિક દાન કહેવાય છે – (રક્ષણ) વાચક છે. આ બંને (પા + ત્ર) અક્ષરોનો સંય થાય તેને મનીષિઓ “પાત્ર કહે છે.” “સાત ડ્યૂમિતિ વાન વિકguerrr |
હકીકતમાં સુપાત્ર એ હોય છે કે જેનામાં તે રાત્રે ૨ રે ૪ તાન ભાવ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર જેવાં ઉત્તમોત્તમ ગુણો હોય અથવા તે જે પાપોથી પોતાના આત્માની ‘દેશકાળ અને પાત્ર જોઈ ને પિતાના અનુપ રક્ષા કરતા હોય. જ્યાંથી પાપકર્મો આવવાની કારીને પણ કર્તવ્ય સમજીને દાન આપવામાં સંભાવના હોય ત્યાંથી એ પિતાની જાતને આવે એ સાત્વિક દાન કહેવાય છે. બચાવી લેતો હોય. અને બીજો અર્થ એ પણ ત્રણ પ્રકારના સુપાત્ર હોય છે. ઉત્તમ સુપાત્ર,
૩૦]
[આમાનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531961 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 085 Ank 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kantilal J Doshi |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 24 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |