Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ક્ષમાશીલ શિવા
પ્રાચીન કાળમાં અવન્તીમાં ચડધ્રોત
નામના રાજા રાજ્ય કરતા. તેની પટરાણી શિવા ખૂબ જ ધર્મ પરાયણુ અને વિવેકશીલ હતી. તેના સદાચરણુ અને નૈતિક મૂલ્યાના પ્રભાવ સમગ્ર પરિવાર ઉપર પડયે તે
બ્ય
ચ'ડપ્રદ્યોતના મોંત્રી નામે ભૂદેવ રાજાના પરમ મિત્રના નાતે રાજમહેલમાં પટરાણી શિવાનો પણ આદર પાત્ર બનેલા. રાણીના નિષ્કપટ વહારને ભૂદેવ અન્યથા સમજી બેઠા અને શિવાને પેાતાની પ્રિયતમાના સ્વરૂપે પ્રાપ્ત સ્વપ્ન સેવવા લાગ્યા. એકવાર ભૂદેવ મ`ત્રીએ પેાતાની પ્રેમયાચના એક દાસીના માધ્યમથી કરી.
કવાના
મહારાણી શિવા માટે આ ઘટના એક આક્રમણ સરખી નીવડી. ક્રેધના આવેશમાં તેણે દાસીને તેા પ્રાણદંડની બીક દર્શાવી પણ સાથે સાથે ભૂદેવને પણ કહેવડાવ્યું કે જો ફરીવાર આવી ચેષ્ટા થશે તે ભૂદેવ સર્વનાશ નેાતરશે.
“આ બનાવનું અર્થઘટન ભૂદેવની દૃષ્ટિએ જુદું કરવામાં આવ્યું. તેણે એમ માન્યુ કે રાણી અને પેાતાના વચ્ચેના પ્રેમની જાણ દાસીને થઈ છે તેથી રાણીએ સમયસૂચકતા વાપરીને ત્રીજી વ્યક્તિને જાણ ન થાય એ માટે આમ કરેલું છે. મનેામન રાણીની બુદ્ધિને વખાણવા લાગ્યા અને પેાતાના સ્વપ્નમાં વધારે રાચવા લાગ્યા. તેને શિવાનું આણુ વધુ ને વધુ કામવેદના વક લાગવા માંડ્યુ.
સયાગવશ એવુ બન્યું ચડપ્રદ્યોતને કોણિક સાથેના યુદ્ધને કારણે નગરની બહાર જવું પડયું. આ તકનો લાભ લઈ ભૂદેવ શિવા પાસે પહોંચ્યા અને સ્વયં શિવા સમક્ષ પ્રણય નિવેદન કરવા લાગ્યા. સમય પારખીને શિવાએ પ્રથમ તે શાંતિથી કામ કરવાના નિર્ણય લઇ ભૂદેવને શિખામણના બે શબ્દો કહી સભળાવ્યા અને ખાતરી આપી કે પોતે તેને પેાતાના દિયર તરીકે જ માને છે. પણ નફફટ ભુદેવ ઉપર તેની કોઈ અસર ન થતાં શિવાએ પેાત!નું
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
• પ્રા. અરુગુ જોષી
ચડી સ્વરૂપ પ્રકટ કરી ભૂદેવ ઉપર પેાતાના શીલના એવા પ્રભાવ પાડયા કે ડરીને ભૂદેવ પોતાને ઘરે પહેચ્યા, રાજા ચડપ્રüાંત પાછા ફરશે ત્યા ગ થશે એવા વિચારમાં તેની તબિયત ઉત્તરોત્તર બગડવા માંડી.
મરથ જયારે ચડપ્રદ્યોત પાછા ફર્યો ત્યારે ભૂદેવને લગતી કાઈ વાત શિવાએ કહી નહિ. જ્યારે ભૂદેવની તબિયત ખરાબ છે એમ રાજાએ જાણ્યું ત્યારે તેની કુશળતા પૃષ્ઠવા રાજા ભૂદેવને ઘરે ગયા. પથારીમાં પડેલા ભુદેવે રાજાન જોયા અને તેના ભય વધવા લાગ્યા. પરંતુ રાજાને શિવા પણ અનુસરી રહી છે એમ જ્યારે તેણે જોયુ ત્યારે તે તે ધ્રુજવા જ માંડયા. તેના ચેહરા પર પ્રાયશ્ચિત્ત અને ક્ષમાયાચનાના ભાવ જોઇ શિવાએ તેને કહ્યુ, “ હું મ`ત્રીજી, તન અને મન કયારે વિકારના શિકાર અને તે કહી શકાય નહિ, એ વિકારને આપણે દૂર કરવા ઘટે. ભૂલ તા કોની નથી થતી ? ભૂલને પસ્તાવા કરવાથી મન શુદ્ધ બને છે. હું તા તમને રાજાના ભાઈ તરીકે જ માનુ છું” ક્ષમાશીલ શિવાના આ શબ્દોએ ધારી અસર કરી. ભૂદેવ પુનઃ સાચે રસ્તે ચઢયા.
આવી ક્ષમાવાન શિવા ચ'ડપ્રદ્યોત માટે એક રત્ન સમાન હતી. એકવાર તેના નગરમાં ભયંકર ત્યારે એક મહાત્માએ જણાવ્યુ કે મન, વચન આગ પ્રગટી. અનેક ઉપચે તે કાબુમાં ન આવી અને શરીરથી પતિવ્રતા એવી સ્ત્રી જો જળના છંટકાવ કરશે તેા જ આ આગ શાંત થશે. અનેક સ્ત્રીઓને પ્રયત્ન વિળ ગયા પણ જ્યારે મહારાણી શિવાએ જળનો છંટકાવ કર્યો ત્યારે જ આગ શાંત થઇ. આ ઘટનાને શિવા એ પે।તાની લે,કપ્રિયતા વધારવાની તક ગણી નહિ પણ કર્મીની તિરા નિદિને કરી શકાય તે માટે તેણે સાધ્વીપણું અંગીકાર કર્યું. આપણા દેશમાં આવાં ભવ્ય સ્રીપાત્રા આજે પણ યશરૂપી શરીરથી જીવંત છે,
*
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531961 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 085 Ank 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kantilal J Doshi |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 24 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |