________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સંસ્કાર કે સમજણ નવી પેઢીને આપોઆપ મળી જવાના નથી. અવેડામાં પાછું ત્યારે જ આવી શકે જયારે કૂવામાં પાણી હોય! મધુર કેરીનાં રસનો આસ્વાદ ત્યારે જ માણી શકાય. જયારે કે ઈએ આંબે રે હેય. અમને આધ્યાત્મિક સંસ્કાર આપવામાં નિષ્ફળ ગયેલાં વડીલે નવી પેઢીને આધ્યમિક કેળવણી આપવાની પોતાની જવાબદારી જે વહેલામાં વહેલી તકે સમજે, સાથો સાથ કેળવણી મેળવનાર નવી પેઢી પણ ફેશન, મોજશોખ અને શાળાકીય શિક્ષણ મા થી સમય મેળવી, વડીલેની વાત સ્વીકારી આધ્યાત્મિક રૂચિ જાગૃત કરવાનો પ્રયત્ન કરે તે જ ઘાર્મિક સંસ્કારો મેળવી શકાય !
જીવનમાં આધ્યાત્મિક જાગૃતિ કેવી હોવી જોઈએ? તે સમજાવવા માટે “સ. આનન્દશંકર છે એક સુંદર દાત આપ્યું છે એક મોચી પાસે એક બાળક ચંપલ સંધાવવા આવે છે. માસુમ બાળકના પગ સામે જોઈ મેં ચી વિચારે છે કે બરછટ ચામડાથી જે ચંપલ સાંધીશ તો તે બાળકનાં પગમાં ખૂંચશે, પરિણામે તેણે સુંવાળા ચામડા દ્વારા બાળકનાં ચંપલ રીપેર કર્યા. જે આધ્યામિકતા માનવમાં દયા, મમતા, પ્રાણી માત્ર પ્રત્યે પ્રેમ અને માનવતા જાગૃત કરી શકે તે જ સાચી ધાર્મિક કેળવણી છે. જેના દ્વારા માનવીને પોતાનાં દુર્ગણોનું દર્શન થાય અને સત્ય માટે ઝઝુમવાની ખુમારી પ્રાપ્ત થાય. રવીન્દ્રનાથ ટાગોરે” “નૈવેદ્ય ” પુસ્તકમાં વર્ણવેલી આધ્યાત્મિક દષ્ટિ કે જે જીંદગીને આનંદ ગુમાવી બેઠેલાને પણ નવજીવનની આશા આપે
કેવળ દંભથી કે પ્રતિષ્ઠા માટે આચરવામાં આવતી દુષિત આધ્યાત્મિકતા ન હોય તે જ ઉત્તમ! જે કેળવણી માણસને દરેક પ્રવૃત્તિ કરતાં પહેલાં વિચારતાં શીખવે કે મારી આ પ્રવૃત્તિ અન્યનાં હિતનાં ભોગે તે નથી થતી ને? મારા આ કાર્યથી કોઈનાં આત્માને સંતોષ છીનવાતો નથી ને ? મારા આ વર્તનથી મારો પ્રભુ તે પ્રસન્ન રહેશે ને ? આ છે આધ્યાત્મિક જાગૃતિની પાયાની કેળવણી આ અભિગમનાં સહારે જ આજનાં ભાન ભૂલેલાં માનવે “જાગ્યા ત્યાંથી સવાર' સમજી આધ્યાત્મિક રૂચિ જાગૃત કરવા પ્રયત્ન કરવાનું છે. નમ્રતા, સંયમ, અને સાધના દ્વારા ઉદ્ધતાઈ, લાપરવાહી અને દુષિત માનસને ત્યાગ કરી જીવનમાં સહજ રીતે આચરણમાં મૂકી શકાય તેવી વિશુદ્ધ આધ્યાત્મિક રૂચિ કેળવી, ચારિત્ર્ય ઘડતર દ્રારા નૈતિક મૂલ્યો અને આધ્યાત્મિક વારસાનું જતન કરવાનું છે. આ કાર્ય મુશ્કેલ હોવાં છતાં જે વડીલે અમને યોગ્ય કેળવણી આપે, સમાજમાં નૈતિક મૂલ્યોનું આચરણ કરી શકાય તેવી વૈચારિક ક્રાન્તિ ઉભી થાય અને તેને જે યુવા જાગૃતિ અને પરિશ્રમને સયોગ મળે તે પછી કાળા માથાનાં માનવી માટે દુનિયામાં શું મેળવવું અશકય છે ?
C
-
-
-
ઓગષ્ટ-૮૭]
[૧૫૧
For Private And Personal Use Only