________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
- નવધા ભાતનું સ્વરૂપ
ચિંતક પૂ. આ. શ્રી કુંદકુંદસૂરીશ્વરજી મ. સા.
પરમ તારક શ્રી તીર્થં કર પરમાત્માની ભક્તિ એ મુક્તિરૂપી મહેલમાં લઇ જનારી અદ્ ભુત નિસરણી છે. તે નિસરણીને મનેાહર નવ મુખ્ય પગથિયાં છે. ક્રમશ; તે પગથિયે આગળ વધતા ભક્તામાં મુક્તિરૂપી મહેલમાં દાખલ થઇને અખડ અવ્યાબાધ સુખના સ્વામી બની
શકે છે.
ભક્ત તેને કહેવાય જેને ભક્તિ સિવાય ચેન પડે નહિ.
તે ભક્તિ મુખ્યત્વે નવ પ્રકારની છે તેને નવધા ભક્તિ પણ કહે છે.
તે નવ પ્રકાર નીચે પ્રમાણે છે.
(૧) શ્રવણ (૨) કીર્તન (૩)। ચિંતન (૪) વંદન (૫) સેવા પૂજા (૬) ધ્યાન (૭) લઘુતા (૮) સમતા અને (૯) એકતા.
સંસારની જેલમાંથી મુક્ત થઇને મુક્તિરૂપી મહેલમાં જવાને ઉત્સુક જિન ભક્તને વાતે વાતે શ્રી જિનરાજનું નામ સાંભળવું ગમે. શ્રી જિનરાજનુ નામ જેમાં ન આવતું હાય, તેવી વાતો તેને રતી ફાકવા જેવી નીરસ લાગે તેને તેમાં જરા પણ રસ ન પડે અને જે વાતમાં શ્રી જિનરાજનુ નામ આવે, તે સાંભળતાં તેના કાન સરવા થઇ જાય, તે આખા ટટ્ટાર થઈ જાય. તેની સમગ્રતા તેમાં જોડાઇ જાય. એટલે તેને એવી કથા વાર્તાઓ અને લખાણ ખરેખર ગમે, જેમાં શ્રી જિનરાજનુ નામ વારંવાર આવતું
ડાય
આ છે શ્રવણ નામની ભક્તિનું સ`ક્ષિપ્ત સ્વરૂપ : શ્રવણ ભક્તિમાંથી કીર્તન ભક્તિ પ્રગટે.
ફેબ્રુઆરી-૮૭]
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કીર્તન-ભક્તિ એટલે શ્રી વીતરાગ સર્વજ્ઞ અરિહંત પરમાત્માના ગુણાનું કીર્તન કરવું. તેમના અચિંત્ય ઉપકારક સ્વરૂપના સ્તવના ગાવાં, અને તે પણ એવા અપૂર્વ ભાવથી કે જાતે તેમાં ભીંજાઇ જાય અને સાંભળનારને પણ ભી’જવી દે. જ્યાં-જ્યાં જ્યારે જયારે સારૂ કઇ પણ દેખાય, ત્યાં ત્યાં, ત્યારે ત્યારે તેને શ્ર અરિહ`ત દેખાય. તેમની અસીમ કરૂણાનાં દર્શન થાય.
-
આવા જિભક્ત એકાંત હોય ત્યારે ખીજું કાંઇ વિારતાં શ્રી અરિહંત પરમાત્માનું ચિંતન કરું, તેમના ત્રિભુવના પકારક ગુણાનુ ચિંતન કરે.
આવા ચિંતનથી ચિ’તારૂપી આગ શમે છે. અને ચિત્ત નિળ બને છે. પાપ-વાસનાએના ક્ષય થાય છે અને ચિત્ત અહિત ભાવમાં એકાકાર થાય છે.
મુજમ
ચિત્ત જેવા પદાના સંસગ માં આવે છે તેવા આકાર તે ધારણ કરૈ છે, એ નિયમ શ્રી અરિહ ંતના ગુણાનું ચિંતન કરવાથી ચિત્ત અરિહંતાકારે પરિણમે છે, અને ભવવક દુષ્ટ વાસનાએથી મુક્ત થાય છે, સતનું' ચિ'તન એ એવા ખારાક છે કે જે ભાવદેહની પુષ્ટિ કરે છે અને આત્માને સ્વભાવસ્થ બનાવે છે.
ચિ'તન પછી વંદન નામના ભક્તિ ગુણ આવે છે
વદન કાને ?
તા કે ત્રણ જગતના નાથ શ્રી અરિહંત પરમાત્માની મુક્ત્તિને,
અપૃ ઉલ્લાસ અને આડંબર પૂર્ણાંક દહેરા
[૫૧
For Private And Personal Use Only