________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
5
www.kobatirth.org
-મુમુક્ષુ આત્માનાં મુખ્ય કર્તાવ્યો
* લેખક : ભદ્રબાી
શાસ્ત્રો ફરમાવે છે કે માક્ષાભિલાષી આત્માએ આટલુ' સદા આદરવા યાગ્ય છે.
(૧) સમ્યક્ત્વ રત્ન (૨) શ્રી જિનપૂજા (૩) સદ્ગુરુ સેવા (૪) સામાયિક આદિ સત્ક્રિયા (૫) મૈત્રી આદિ ચાર ભાવના (૬) નમસ્કાર મહામ`ત્રના જાપ (૭) પરાપકાર વૃત્તિ (૮) તત્વનું ચિંતન (૯) વિનય (૧૦) નમ્રતા (૧૧) શિયળ (૧૨) યથાશક્તિ તપ.
સમ્યકૃત્વ-રત્ન એટલે સમક્રિત, જેની પ્રાપ્તિ પછી જ આત્મા માક્ષમાગ ને પ્રવાસી મની શકે છે.
સમક્તિના અર્થ તત્વષ્ટિ છે. આત્મ રતિ છે. આંખના રતનને કીકી કહે છે. તેમ આત્મનયનની કીકી સક્તિ છે.
સમકિત આવે એટલે આત્માને આત્મા ગમે, પરમાત્માનું વચન પ્રાણપ્યારૂ' લાગે.
આ સમકિતની આરાધના જિનેાપષ્ટિ ધમ ને આરાધવાથી થાય છે. તેના પ્રભાવે મિથ્યાત્વ રૂપી મળ આગળે છે અને વસ્તુના યથા સ્વરૂપનું દર્શન પ્રાપ્ત થાય છે,
શાસ્ત્ર કહે છે કે સમક્રિતીને મેક્ષે જતાં કાઈ ન અટકાવી શકે. એટલે સમક્તિને માક્ષની ટિકિટ કહીએ તેા પણ ચાલે.
પ્રવાસી પેાતાની ટિકિટને ખરાખર સાચવે છે, તેમ મેાક્ષાભિલાષીએ સમ્યક્ત્વનું જતન કરવું. જોઇએ. સમક્તિને ડાઘ લાગે એવા અસદ્ વ. નથી દૂર રહેવું જોઇએ. મિથ્યા વિચારાને મન ન આપવું જાઇએ.
૧૫૮૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
5
સમક્તિ દૃષ્ટિ આત્મા કરે કુટુંબ પ્રતિપાળ, અંતરથી અળગા રહે, જિમ ધાવ ખિલાવત
માળ.
સમકિતી આત્મા કેમ વર્તે તે આ ગાથા કહે છે. હર હાલતમાં તેના ઉપયાગ આત્મામાં રહે છે.
અબજો રૂપિયા આપતાં પણ ન મળે એવા આ ગુણ-રત્નની મુમુક્ષુએ જીવની જેમ જયણાં
કરવી જોઇએ.
મહાસતી સુલસાના સમક્તિને સ્વયં શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીએ પણ અનુમાધ્યું હતુ. એવા શુદ્ધ સમક્તિની પ્રાપ્તિ માટે સતત સજાગ રહે તે મુમુક્ષુ કહેવાય છે.
આંખ વિનાના અંધાપા હજી ચે સારા, પણ સમક્તિ રૂપી આંખવિનાના ભાવ-અંધાપા તે અતિશય ભયંકર છે. જીવને ભવ વનમાં ભૂ ડે હાલે ભટકાવનાર છે.
રાગ-દ્વેષ જેમ જેમ પાતળા પડતા જાય છે. તેમ તેમ સમક્તિની નિકટ જવાય છે.
રાગ દ્વેષને પાતળા પાડીને નાબુદ કરવા માટે રાગ દ્વેષ રહિત શ્રી જનેશ્વરદેવની ભક્તિને પોતાના જીવનમાં પહેલા નંબર આપવા પડે છે.
વિષયાને રાગ અને ગુણુના દ્વેષ એ બે મહા દોષને દૂર કરવા માટે માક્ષાભિલાષીએ સદા ઉદ્યમથત રહેવુ' જોઇએ.
માક્ષાભિલાષીનું ખીજું કતવ્ય શ્રી જિનેશ્વર દેવની પૂજા છે.
For Private And Personal Use Only
મુક્તિરસિક આત્મા શ્રી જિનેશ્વરદેવની નિત્ય મિતપણે પૂજા કરે છે. તે પૂજામાં ઉત્તમ
[આત્માનંદ પ્રકાશ