________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મહા.60, યોગીરાજ શ્રી ચિદા.6ieઈ પદ
(સંપાદક : રાયચંદ, મગનલાલ શાહ).
(રાગ–કાફી) મતિ મત એમ વિચારે રે, મત મનીયનકા ભાવ,
મતિ મત એમ વિચારે ૨, મત મતીયનકા ભાવ. ભાવાર્થ :- હે! બુદ્ધિમાનો! તમે સ્થિર બુદ્ધિથી-શાંતિથી જુદા જુદા દર્શનને ભાવપરમાર્થ (રહસ્ય) આ રીતે વિચારે.
વસ્તુગતે વસ્તુ લહરે. વાદવિવાદ ન કેય;
સૂર તિહાં પરકાશ પિયારે, અંધકાર નવિ હેય. ૧ વસ્તુને વસ્તુ સ્વરૂપે વસ્તુ ગત-યથર્થ ઓળખી આદરીએ તે એમાં કશા વાદ-વિવાદને અવકાશ જ હોય. જ્યાં સૂર્ય ઉદય થયે હોય, પ્રકાશ ઝળઝળાટ કરતો હોય ત્યાં અંધકાર–અંધારું હોવું નજ સંભવે-૧,
રૂ૫ રેખ તિહાં નવિ ઘટે રે, મુદ્રા ભેખ ન હોય;
ભેદ જ્ઞાન દષ્ટિ કરી પ્યારે, દેખ અંતર જોય. ૨ વિવેક દષ્ટિથી અંતરમાં (આત્મામાં) અવલોકન કરાય તે ચિતન્ય સ્વરૂપી આત્માને રંચમાત્ર (લગાર) વર્ણ–રૂપ-રસ-ગંધ આદિક ઘટે નહીં, તેમજ અરૂપી (નિરંજન) આત્માને વેષ-લિંગ વિગેરે પણ ઘટે નહીં. ફક્ત કર્મવંત-કર્મસહીત આત્મામાં વ્યવહાર વશ એ ઉપચાર કરી શકાય છે. કર્મમુક્ત દશામાં એ વ્યવહાર રહેતું જ નથી–૨.
તનતા મનતા વચન તારે, પર પરિણતિ પરિવાર;
તન મન વચનાતિત પીયારે, નિજ સત્તા સુખકાર. ૩ તન-મન-વચનનો ભાવ-વ્યાપાર સહિત એને પર પરિણતિના પરિવાર રૂ૫ તન-મનવચન રહિત આત્માની સહજ સ્વાભાવિક શક્તિને ખરી આત્મ-પરિણતિરૂપ લેખવા-સમજવા ગ્ય છે-૩.
અંતર શુદ્ધ સ્વભાવમું રે, નહીં વિભાવ લવલેશ
ભ્રમ–આરેપિત લક્ષથી પ્યારે, હંસા સહિત કલેશ ૪ આત્માના શુદ્ધ ફટિક સમાન નિષ્કષાય (કષાય રહિત) વીતરાગ સ્વભાવમાં માત્ર ૧૮૨]
[આમાનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only