________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અમેરિકાને બહુજન નાગરિક, યંત્ર યુગ થાય છે. એને પિતાને ખબર હતી નથી કે પહેલાંના કાળમાં જે સુખ-સગવડે રાજા મહા. એમની કામના જરૂરી છે કે નહિ? સુખદાયક રાજાઓએ પણ ભગાવી નહોતી તે આજે છે કે નહિ ? ગરીબ માણસ માને છે કે એને ભગવતો થયો છે અને આવતી કાલે ચંદ્ર રહેવાને નાનું સરખું ઘર, સારી રીતે નિર્વાહ ઉપર પણ સવારી લઈ જશે. પરંતુ આ જરૂ. ચાલે તેટલી આવક હોય તે એ સુખી થશે. રિયાત-સુવિધાઓ વટાવી જઈને કામનાની પરંતુ એ પ્રાપ્ત થાય છે ત્યારે એને નાના ઘરથી દેટમાં પ્રવેશ થયેલ હોઈ એની શિક્ષા પણ સંતોષ થતો નથી. એનું કારણ એ નહીં કે એને ભોગવવી પડે છે. જગતના એ સમૃદ્ધમાં
મોટાની એને જરૂર છે, પરંતુ બીજાઓ એથી સમૃદ્ધ દેશમાં ગાંડાઓની સંખ્યા સૌથી વધુ
મોટા અને વૈભવી આવાસમાં રહે છે એટલે છે. માનસિક દર્દીથી પીડાતાની સંખ્યા પણ વધુ દર લાગે છે. એ પગે ચાલતે કામે જતું હતું
એના જેવું રહેઠાણ ન મળે ત્યાં સુધી સુખ છે. ગરીબાઈ જ ગુનાઓની જનેતા મનાય છે, ત્યારે એને સાઈકલની જરૂર લાગી. સાઇકલ પરંતુ શ્રીમંતાઈ પણ સરખી જ જનેતા છે,
આવી ત્યારે સ્કુટરની જરૂર દેખાઈ. એ પ્રાપ્ત એટલે ગુનાઓનું પ્રમાણ, ચોરી, લૂંટ, ખૂન, થયું ત્યારે કાર વિના સુખ દૂર જતું રહ્યું. કાર બળાત્કાર, ભૌતિક સમૃદ્ધિ વધવા સાથે વધતાં આવ્યા પછી એને નવી ઝંખના નહિ રહે તેમ રહ્યાં છે !
માન્યું હતું, પરંતુ એ આવી ત્યારે ખબર માનવી આધ્યાત્મિક જીવનની અવગણના પડી કે બીજાના જેવી મેટી સગવડવાળી કારનું કરીને કેવળ ભૌતિક સુખની કામના કરે છે દુઃખ સાલવા માંડયું. એ બધાને એ જીવનની ત્યારે એ સફળ થાય તે લેભની અને નિષ્ફળ જરૂરિયાત માને છે અને એને પ્રાપ્ત કરવાથી જાય તો ક્રોધની શિક્ષા થાય છે. કામનામાં જીવન ધોરણ ઊંચુ જાય છે તેમ એને ભણાવ સફળ થતાં આજે આ મેળવ્યું તે આવતી કાલે વામાં આવ્યું છે. એ માટે એને વધુને વધુ પેલું, એમ તેને લેભ બળતામાં ઘી હોમાય તેમ ધન જોઈએ છે અને એ ધન મળવાને કારણે પ્રદીપ્ત થતા જાય છે. એ આધ્યાત્મિક જીવનની એની જરૂરિયાત વધતી જ જાય છે. પરવા ન કરે કે ઈશ્વરના ન્યાયને હસી કાઢે, તેથી એ કાંઈ મિથ્યા થતાં નથી. અંધ પ્રકાશન
ગામડા ગામમાં સ્ત્રીને જાતે દળવાનું, ખાંડઈન્કાર કરે તેથી પ્રકાશનું અસ્તિત્વ લેપ થત વાનું, કૂવેથી પાણી ભરવાનું હોય છે એટલે નથી. કામનાઓની શિક્ષા લેભ અને ક્રોધ છે. એને હલર, ઘંટી અને પાણીના નળ આવતાં લેભ વધતું જાય તેમ અસંતોષ વધતો રહે છે. સુખ લાગે છે. પરંતુ શહેરમાં એ સુખ ગૃહિણને લેભની આ દેડથી એને માનસિક તાણ પડે પહેલેથી પ્રાપ્ત થયેલું છે એટલે ઘર સાફસૂફ છે, મીઠી પેશાબ કે હૃદય રોગનો હુમલો થાય કરનાર, કપડાં-વાસણ ધનાર નેકરની જરૂરિ છે. આ દર્દો નવા યુગમાં માનસિક તાણને લીધે વાત લાગે છે. એ હોય તો એ બહારની પ્રવૃત્તિ પેદા થયેલાં છે અને કૃષિ જીવનમાં એ તાણ કરી શકે અને એનું જીવન ચાર દીવાલની નથી. ત્યાં એ દર્દો પ્રમાણમાં જવલ્લે જોવા મળે છે. બહાર નીકળે, પરંતુ નેકરની જરૂરિયાત
જ્યાં લેભ પેદા થાય તેટલા પ્રમાણમાં કામના સંતોષાતાં એને બાળકે સાચવનાર આયાને ન સંતોષાય ત્યાં એનાથી ઊલટી ક્રોધની શિક્ષા અને તે પ્રાપ્ત થતાં રયાની જરૂર લાગે છે.
૨૧૮
આમાનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only