________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
થતાં સમય લાગે છે, પણ કેઈનું દુષ્કૃત્ય કે દેવશી ભગત અને નાથા પટેલે માણેક પાપ તે આગની માફક જોતજોતામાં ચારે બાજુ શેઠાણીને વિનતિ કરી કે તેણે કોઈ પણ રીતે પ્રસરી જાય છે. ગઈ કાલે સંત મૂળદાસને આશ્રમમાં સુંદરીને સંપર્ક સાધી સાચું રહસ્ય પૂજનારાએ જ વાત કરવા લાગ્યા કે આ જાણી લેવું જોઈએ. કુદરતે પુરૂષને બે ચક્ષુઓ મૂળા લુહારના ભગવા વસ્ત્રો તે નરી ઠગબાજી આપ્યા છે, પણ સ્ત્રીઓને આવી બાબતમાં બે છે અને અધમ કૃત્યની કુટિલતા ઢાંકવાનું એક ચક્ષુઓ ઉપરાંત ત્રીજુ એક આંતક ચક્ષુ પણ સાધન છે. ગામના લોકોએ સભા ભરી અને આપેલ છે. સુંદરીના પતનની બાબતમાં માણેક સાધુતાના દંભી અંચળા હેઠળ વાસના સંતોષીને શેઠાણીને મૂળથી જ પેલા છેલબટાઉ પર શંકા લેક સાથે છેતરપિંડી કરનાર ધૂર્ત મૂળા હતી જ. તેથી આશ્રમમાં જઈ સુંદરીને વિશ્વાલહારના આશ્રમને આગ લગાડી તેને બાળી સમાં લઈ તેને કહ્યું: “દીકરી! તારા પતન નાખવાને તેમજ તેની ભિક્ષા બંધ કરવાને માટે સાચો જવાબદાર પેલે છેલબટાઉ તે નિર્ણય લેવામાં આવ્યા. સંત મૂળદાસની મોજ કરે છે, અને નિર્દોષ સંત પર માછલા વાતમાં કાંઈક છૂપું રહસ્ય હોવાની પાકી શંકા છેવાય છે, તેનું તને કાંઈ થતું નથી ?” ગામની ત્રણ વ્યક્તિઓને હતી. એક તે દેવશી ભગત, બીજા નાથા પટેલ અને ત્રીજી નગર, સુંદરીએ તમામ હકીકત જેમ બની હતી શેઠની વિધવા માતા માણેક શેઠાણી. તેમ કહી સંભળાવી અને ગદ્ગદ્ સ્વરે કહ્યું;
સંત તે મારા પિતા છે અને આ બાબત માણેક શેઠાણી યુવાનવયે વિધવા થયા હતા અંગે મને ચૂપ રહેવા તેમણે આજ્ઞા આપી છે. અને તે અરસામાં જ યુવાન સંત મૂળદાસે હવે કહે, આવા પિતાની આજ્ઞાનું હું કઈ ગામમાં આશ્રમની સ્થાપના કરી હતી. રાત્રે રીતે ઉલ્લંઘન કરી શકું? આશ્રમમાં કથા વંચાતી અને એક રાત્રે કથામાં
થોડા દિવસ પછી ગામ લોકોનું ટોળું નિયમિત જનાર માણેક શેઠાણીનો પગ આશ્ર.
સરઘસ આકારે આશ્રમ બાળવા નીકળ્યું. મમાં મચકોડાઈ જવાના બહાનાં નીચે રાત
ટોળાની આગેવાની પેલા કુકમ અપરાધી છે ત્યાં જ રહી ગયા. સંતની પાછળ મુગ્ધ બની જનાર માણેક શેઠાણીએ, તકને લાભ લઈ અટકીજલ
બટાઉએ જ લીધી હતી. સમાજમાં સફેદ ઠગો જ યુવાન મૂળદાસને પિતાની જાગ્રત થયેલી કામ ધર્મ ધુરંધરોની માફક દાંભિક દેખાવ કરતાં વાસનાને તૃપ્ત કરવા આજીજી કરી પણ એ ફરતા હોય છે, અને જે પેલું હોય તેને સાચા સંતે ઉપદેશ આપી તેને સમજાવી દીધું અવાજ માટે આવતા હોય છે, એ કાંઈ કે માનવ જીવનનું સત્વ તે તેના ચારિત્ર અને કુદરતને જ નિયમ લાગે છે. ટોળું આશ્રમના શીલમાં રહ્યું છે. તે ગુમાવ્યાં પછી તેનામાં પ્રવેશદ્વાર પાસે પહોંચ્યું એટલે અંદરથી દેવશી અને પશુમાં માત્ર શરીર પૂરતો જ ફરક રહે ભગત, નાથા પટેલ અને માણેક શેઠાણી બહાર છે. ત્યારથી માણેક શેઠાણીના જીવનનું પરિ. આવ્યા. માણેક શેઠાણું તે એક જાજરમાન વર્તન થયું અને તે એક આદર્શ વિધવા જીવન પ્રૌઢ નારી હતા અને ગામ લોકો તેમની ભારે જીવવા લાગ્યા. ઉતરતી વયમાં સંતના પતનની આમન્યા જાળવતા, ટેળાની સામે જોઈ કોમળ આવી વાત માણેક શેઠાણી કઈ રીતે સાચી અને કરુણ સ્વરે તેમણે કહ્યું: “મહાનુભાવે ! માની શકે?
મને કહેતાં ક્ષોભ અને સંકેચ થાય છે, પણ
જુલાઈ, ૧૯૭૬
: ૧૫૯
For Private And Personal Use Only