________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
(૫) વિજ્ઞાનીઓ, કૂટનીતિજ્ઞા અને રાજનીતિ નિપુણા એટમબેમ્પ જેવા ભયંકર શસ્ત્રોનું ઉત્પાદન કરી સંસારને મેતના ઘાટે ઉતારવાની પ્રવૃત્તિઓમાં રચ્યા મળ્યા છે.
આ બધામાં અજ્ઞાનના પ્રત્યક્ષ ચમત્કાર દેખાઇ આવે છે. આ કારણે દિવ્યચક્ષુના માલિક જગત જીવાનુ કલ્યાણ કરનારા ગૌતમસ્વામીએ દેવાધિદેવ ભગવાન મહાવીરસ્વામીને જ્ઞાના વરણીય ક (અજ્ઞાન ના બંધક કાણુ? આવા પ્રશ્ન પૂછ્યા છે
હવે આ પ્રશ્નના હાઈ આપણે પકડીએ તે પહેલાં પુરૂષવેદ અને પુરૂષલિંગ, સ્રીવેદ અને શ્રીલિંગ, તથા નપુ ંસકવેદ અને નપુ ંસકલિંગની મીમાંસા કરવી જરૂરી છે.
શૈલેશી પ્રાપ્ત કરી સ`પૂર્ણકમાંના નાશ કરીને મેક્ષ અવસ્થા પ્રાપ્ત કર્યાં પછી જ આ જીવાત્મા શરીર વિનાના બનવા પામે છે. તે પહેલા તા પ્રત્યેક આત્માને શરીર ધાર્યા વિના છુટકારા જ નથી. અને શરીરધારી આત્મા કાંના ભારથી વજનદાર બનેલા હૈાવાથી મંદિ રાના નશા જેવા મેાહનીય કર્મીની માયામાં
મસ્ત બની ભવાંતરને માટે પુરૂષવેદ, વેદ કે નપુંસકવેઢના કર્મને ઉપાર્જન કરે છે. તે આ પ્રમાણે
પુરૂષવેદ :—
(૩) પારકાએ પ્રત્યે ઈર્ષ્યા અને અદેખાઈ વિનાના હાય.
(૪) કષાયાને મંદ કરવાની પ્રવૃત્તિવાળ
હાય.
(૫) અને પેાતાના આચાર, વિચાર તથા
જુન ૧૯૭
ઉચ્ચારમાં પેાતાની ખાનદાનીને શાથે તેવા
આચરણવાલે! હાય તથા સત્ર સરળ પર ામી હોય. આ પાંચ પ્રકારના જીવા પેાતાના આવતા ભવને માટે પુરૂષવેદ કમને ઉપાજ ન શરીરની કઠોરતા, દાઢીમૂછ તથા મેહન (જનને કરી પુરૂલિ’ગના શરીરને ધારણ કરે છે. જયાં “ન્દ્રિય)નું પોતપોતાના નિયાણા પમાણે વૈધ્ય ભોગવવા માટે પુરૂલિંગ એટલે કે પુરૂષવેદને અને સ્થૌલ્ય હોય છે. આ પ્રમાણે પુરૂષવેદને ભગવવા માટેના અંગેાપાંગવાળું શરીર ધારણ
કરે છે. જેનાથી સ્ત્રીને ભાગવવાની ઈચ્છા થાય
તે પુરૂષવેદ કહેવાય છે.
(૧) સમ્યજ્ઞાનની રુચિવાલા થઇને પેાતાના આત્માને, મનને તથા ઇન્દ્રિયાને જીતનારા હાયવાદી હાય.
(૨) પરસીનેા ત્યાગી અને સ્વસ્રી પ્રત્યે સતાષી હાય.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
‘પુછ્યું વેતિ-મોતિ-મૂઢી રોતીતિ જુવેલ:” ધાસના પુલામાં જેમ અગ્નિને લાગતા વાર લાગતી નથી અને લાગેલી આગને બુઝાતા પણ વાર લાગતી નથી. તે પ્રમાણે પુરૂષને પુરૂષવેદના નશે। ચઢતા પશુ વાર લાગતી નથી. તેમ ઉતરતાં પણ વાર લાગતી નથી સ્ત્રી વેદ ઃ—
(૧) પુરૂષ શરીરધારી ઢાવા છતાં પણ જે અત્યંત ઇર્ષ્યાળુ હેય, અથવા બીજા ગુણી કે પુણ્યશાલી જીવને જોઇ જેના મનમાં અસહિષ્ણુતા કે અદેખાઈ ભાવ ઉત્પન્ન થાય તેને ઇર્ષ્યાળુ કહેવાય છે.
(૨) પ્રાકૃતિક કે અપ્રાકૃતિક વિષયવાસનાના ભાગવિલાસામાં જે અત્યંત આસક્ત હાય
(૩) સ્વાર્થ' કે સ્વાર્થ વિના પણ જે મૃષા
(૪) મન-વચન અને કાયાના વ્યાપારી કુટિલ હાય.
(૫) સ્વભાવે હઠાગ્રહી અને જીદ્દી હાય. (૬) પરસ્ત્રીઓ પ્રત્યે ગમન કરવાની ભાવનાવાળા હાય.
આ છ પ્રકારે. જીવમાત્ર સીવેદ નામના માહકમ ને ઉપાજ ન કરી, આવતા ભત્રને માટે
: ૧૪૯
For Private And Personal Use Only