________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રોગનિષ્ઠ આચાર્ય શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજીને જ્ઞાન વૈભવ
લે. મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા.
ગુજરાતના સુપ્રસિદ્ધ વિજાપુર ગામે સં. ૧૯૩૫ની. શિવરાતે એટલે કે શનિવાર તા. ૬ઠ્ઠી માર્ચ ૧૮૭૫ના દિવસે, શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગર સૂરીશ્વરજીને જન્મ એક પાટીદાર કુટુંબમાં થયેલ હતા. એમનું સંસારી નામ બહેચરદાસ જૈન દર્શનમાં જાતિ કે કુળવાદની મહત્તા નથી, મહત્તા છે ગુણવાદ અને સંસ્કારની મુનિ હરિકેશીયને જન્મ ચંડાલ કુળમાં થયે હતું અને મુનિ મેતારજને જન્મ એક મેલું ઉપાડવાવાળી બેનની કુક્ષિએ થયા હતા. તેમ છતાં શ્રેણિક જેવા રાજવીએ પિતાની પુત્રીના લગ્ન મેતારજ સાથે કર્યા હતાં. આત્મવિકાસમાં જાતિ કે કુળના બંધન હોતા નથી. યુવાન ઉંમર સં. ૧૯૫૭ની સાલમાં બહેચરદાસભાઈએ દીક્ષા લીધી અને બુદ્ધિસાગરજી બન્યા. ખરેખર ! નામ પ્રમાણે જ્ઞાન અને બુદ્ધિના ભંડાર રૂપ હતા. માત્ર પચીસ વર્ષને દીક્ષા પર્યાય પાળી ૧૯૮૧ના જેઠ વદિ ૩ ના તેઓ વિજાપુર
મુકામે સ્વર્ગવાસ પામ્યાં. સં. ૨૦૩૧ (ઈ. સ. ૧૯૭૫)નું વર્ષ તેમની જન્મ શતાબ્દી તેમજ સ્વર્ગારોહણની “પ્રવચનસાર” “પ્રમેય કમલ માર્તડ” “ષટ્ પ્રાકૃત અર્ધ શતાબ્દીનું વર્ષ છે. સ્વર્ગસ્થ આચાર્યશ્રીને વગેરે દિગંબરી દસ પુસ્તકો વાંચ્યાં. “વિચાર સર્વ ધર્મો પ્રત્યે સદ્ભાવ હતું, જે હકીક્ત તેમના સાગર ગ્રંથ વાંચે. પંચદશ ગ્રંથ વાંચે. વિશાળ વાંચન અને લખેલા ગ્રંથમાંથી સિદ્ધ વેદ અને યજુર્વેદ આર્યસમાજી ટીકાવાળા થાય છે. સાંપ્રદાયિકતામાંથી તેઓ સદંતર મુક્ત વાંચ્યાં. “ભારતની સતીઓ’ પુસ્તક વાંચ્યું. આજ હતા, ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં કહ્યું છે કે “ક્ષuri સુધીમાં સસ્તા સાહિત્ય કાર્યાલય તરફથી છપાએલાં rrrrrrળs az' અર્થાત્ સ્વાધ્યાયથી પ્રાયઃ સર્વ પુસ્તક વાંચ્યાં. છ માસમાં આ સર્વ જ્ઞાનને આવરણ કરનારાં કમેને ક્ષય થાય છે. ગ્રંથનું વાચન થયું. હાલ ગ્રંથો લખવાની પ્રવૃત્તિ આચાર્યશ્રીની તા. ૧૬-૭–૧૯૧૩ની ડાયરીમાં મંદ છે. ડહેલાના ઉપાશ્રયમાં વીસમા ડાબડામાંથી સ્વાધ્યાય સંબંધમાં નેધ કરતાં લખ્યું છે કે, “પ્રશ્નોત્તર નામનો ગ્રંથ વાંચ્યા, અજમેરી પ્રશ્નોત્તર
એરીસ્ટોટલ (Aristotle)નું નીતિશાસ્ત્ર વાંચ્યું. નામ ગ્રંથ વાંચે. “આચારાંગસૂત્ર ત્રણવાર ૧૦૮ ઉપનિષદો છાપેલા ગુટકામાંથી વાંચ્યાં. વેગ વાંચ્યું. ટીકા સહિત છ કર્મગ્રંથ તથા પંચાશક વસિષ્ઠ, મહારામાયણ વાંચ્યું. સામાજિક સેવાના વાંચ્યું” પ્રસ્તુત નેંધ તેઓશ્રીનું વાચન કેવું સન્માગ” વાંચ્યું. “બ્રિટિશ હિંદુસ્તાનને આર્થિક અને કેટલું વિશાળ હતું તે તે દર્શાવે છે, પણ ઇતિહાસ વાં” “જ્ઞાનાવી ત્રીજી વખત વાંચે. સાથે સાથે તેઓ સાંપ્રદાયિક ચાર દીવાલમાં કેદી
૧૩૦]
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only