________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમ અને ધિક્કાર
લે. મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા પાટલી પુત્રમાં વિક્રમ કેસરી નામને ગુણવાન, ચંદ્રપ્રભાએ હસીને કહ્યું: “રાજન ! આપણું ઉદાર અને બુદ્ધિશાળી રાજા રાજ્ય કરતા હતા. કેઈ પ્રથમ મિલનના દિવસે જ આ દરખાસ્ત તે મેં પિપટ યોગીએ તેના પર પ્રસન્ન થઈને એક પોપટ અને મેના સમક્ષ મૂકી હતી, પણ તે અંગે બંનેની આપ્યો હતો આ દેવાંશી પિપટ બધા શાસ્ત્રોને નારાજ જોઈ હું ચૂપ થઈ ગઈ.' રાજાએ જરા જાણકાર હતો. પૂર્વજન્મમાં યોગથી ભ્રષ્ટ થવાના ગંભીર થઈ કહ્યું. પરંતુ આવી નારાજ પાછળ કોઈ કારણે. કોઈએ તેને શાપ આપે અને તે કારણે કારણ તે હશેને ? મારા પોપટ અને તારી મેનામાં તેને પિટરૂપે જન્મવું પડ્યું હતું. રાજાએ પિપટનું કહેવાનું તે કશું જ નથી. જુગતી જોડી બને તેવું છે.” નામ વિચૂડામણિ રાખ્યું હતું અને મહત્ત્વની ચંદ્રપ્રભાએ જવાબ આપતાં કહ્યું, “નાથ ! બાબતમાં તેની સલાહ પણ લે. એક વખત રાજાએ પરસ્પરના સંલગ્ન માટે વાત કરી, ત્યારે મેં જોયું કે પોતે કઈ રાજકન્યા સાથે લગ્ન કરવા તે પોપટને બંનેને પોતપોતાની વિરુદ્ધ જાતિ પ્રત્યે ભારે સૂગ પૂછયું અને પોપટે કહેલું કે આપના માટે મગધની અને નફરત છે, પણ આ બાબત માટે હું નવેસરથી રાજ કન્યા ચંદ્રપ્રભા દરેક રીતે સુયોગ્ય છે અને તેની પ્રયત્ન કરી બંને ભિન્નભિન્ન આત્માને એકરૂપ સાથેજ લગ્ન થશે.
બનાવી દઈશ.” મગધની રાજકુમારી ચંદ્રપ્રભાને પણ એક સંન્યા
પોપટ અને મેનાના આવા વલણને અંગે રાજાને સિનીએ ભેટરૂપે એક સુંદર મેના આપી હતી. તેનું
કુતૂહલ થયું અને તે બંનેને પૂછયું, “અમે તમારા નામ રાજકુમારીએ સોમિક રાખ્યું હતું. આ મેના
લગ્ન કરવા ઈચ્છીએ છીએ, કારણકે અમે પણ પણ અદ્દભુત જ્ઞાન ધરાવતી હતી. પૂર્વભવના કઈ
તમારી સલાહ અનુસાર જ લગ્ન કર્યા છે. તમને તે દોષના કારણે તેને મેનાને જન્મ પ્રાપ્ત થયું હતું.
બાબતમાં કઈ વાંધો હેય તે કહે, અમે તેને આ મેના રાજકુમારીની અત્યંત લાડકી હતી. રાજ
દર કરીએ.” કુમારીએ એક વખત તેને પિતાના લગ્ન અંગે પૂછેલું, ત્યારે મેનાએ કહેલું કે પાટલી પુત્રને રાજા વિક્રમસરી
પોપટે કાંઈક આવેશપૂર્વક કહ્યું, “રાજન ! નારી
જાતિ પ્રત્યે મને મૂળથી જ ધિક્કાર અને નફરત છે, તમારા માટે સુયોગ્ય પતિ છે.
એટલે આ અને આવી બીજી વાત મારી સમક્ષ ન પછી તે વિક્રમ કેસરી અને ચંદ્રપ્રભાના લગ્ન થઈ ગયા. સોમિકા પણ રાજકુમારીની સાથે પાટલી પુત્રના
કરવા મારી આપને નમ્ર પ્રાર્થના છે.' રાજમહેલમાં આવી વસી ગઈ વિષ્પચડામણિ અને રાજાએ ખેદપૂર્વક કહ્યું : “વિશ્વ ડામણિ! સેમિકા બંને જુદા જુદા સુવર્ણના પાંજરામાં રહેતા. નારી જાતિ પ્રત્યે આવી કઠોર અને કુત્સિત લાગણી એક વખતે રાજાએ મજાકમાં રાણીને કહ્યું: “ચંદ્રપ્રભા ! હેવા પાછળ પણ કોઈ સબળ કારણ તો હશેને? આપણા લગ્નનો યશ તે વિશ્વચૂડામણિ અને સમિકાને મને એ કારણ તે સમજાવ !” ઘટે છે. આપણે બને તે વિભક્ત માંથી અવિભક્ત પિપટે ગદ્દગદિત બની જઈ કહ્યું, “રાજન ! ગયા બની ગયા, ત્યારે આ પોપટ અને મેનાને કયાંસુધી જન્મ જોયેલું એક દશ્ય મારા હદય તટપર હજ એવું જુદાજુદા પાંજરામાં ગાંધી રાખશું? મારી ઈચ્છા તે ને એવું મોજૂદ છે, હર્ષવતી નગરીમાં ધર્મદત્ત નામનો મોટું પાંજરું કરાવી, તેમાં તેઓ બંનેને એક બીજાના એક ધનાઢ્ય શેઠ રહેતું હતું, અને તેને વસુદત્તા નામની સુખ દુઃખના ભાગીદાર બનાવી, સાથે રાખવાની છે. અત્યંત લાવણ્યવતી એક પુત્રી હતી. તાપ્રલિપિમાં
પ્રેમ અને બિહાણ].
For Private And Personal Use Only