________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સાધુ રસ્તાની ધૂળ જેવા બની જાય તે બરાબર નહીં. એના કરતાં તે એ નિસ્તર'ગ પાણી જેવા હાય તે વધુ સારું પાણી મેલ ધોઇ નાખે, થાક હરે, તરસ છિપાવે. ધૂળ થવા કરતાં પાણી થવુ સારું. ગોરખે કહ્યું : ‘આગની અર્ગાન હાઇસા રે અવધૂ આપણા હાઈલા પાની.' આગથી આગ વધે, આપણે પાણી થવુ. પણ આ પાણી તો કાઇવાર હિમ જેવું ઠંડુ બની જાય છે, અને ઉકળે ત્યારે ઉની વરાળ થઈ બાફી નાખે છે. સાધુનુ હૈયું આવું ઠંડુ હિમને તાતુ લાહ બની જાય તે કેમ ચાલે ?
નીર ભયા તા ક્યા ભયા, તાતા સીરા હાય, સાધુ ઐસા ચાહિયે, જો હરહી જૈસા હાય.'
હવે લાગે છે કે છેલ્લી ટોચ આવી ગઈ. જેવા હિર, એવા હિર લગત પણ ના, હરિના ભગતે તે હરિ સમાણા મનીને પણ એક સાવધાની સદાય રાખવાની છે. હરિને ભજતાં ભજતાં હરિના ઐશ્વર્યની ચાવી તેના હાથમાં આવતી જવાની. ત્યારે કયાંક હું જ જગતને કરતા હરતા છું. એ ગ આવી જાય તે ? સાખીએ કહ્યું : સાવધાન ! હિર જેવા થવાની હોડ ન રાખીશ,
હિર ભયા તા કયા ભયા, જે કરતા હરતા હાય, સાધુ અસા ચાહિયે, જો હરિ ભજ નિર્મલ હોય.’
આપણે આજે શું જોઈએ છીએ? ભારતમાં ‘ભગવાન’ના કયાંય તોટો છે ? થોડી સિદ્ધિ મળી, થોડી પ્રસિદ્ધિ મળી ત્યાં માણસના મગજની કમાન છટકી જાય છે. જેનાથી હિર મળે તે હૃદયની સરળતા, નિમ્લતા, સાહજિકતા જ સાધુ ગુમાવી બેસે છે. અને પોતાના જુદા દરબાર ભરી બેસે છે. જે માગે વધુને વધુ નામ શેષ થતા જવાનું છે ત્યાં જ એ પોતાના નામની જુદી ધજા ફરકાવતા કરે છે. એ તો મૂળગા ખાવાની જ વાત છે ને ! હરિભજી સદા નિરમળ રહે તે સાચા સાધુ પણ સાખી અહીં નથી અટકતી. કારણ કે આપણે જેમ સ્વયં ભગવાન બનીને તેાખા ઝ ડો ફરકાવતા મક અભિમાનને જોઇએ છીએ તેમ
૪૨]
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નિલતાને નાખો ચોક જમાવતા ચોખલિયાને પણ પાર નથી. ‘હું પ્રભુ'–એવુ બિદ ધરવા જેટલું જેનુ માથું ન ફરી ગયું હોય એ ‘હું પવિત્ર’-એવુ અમે ટિયું તો પહેરીને ફરે છે. એટલે આખરી ચેટ મારતાં કબીર કહે છે : નિરમલ ભયા તા યા ભયા, નિરમલ માંગે ડોર, મલ-નિરમલ તે રહિત હૈ, તો સાધુ કોઈ ઔર.’
જેને માટે મલિન–નિલ, ઉચ્ચ-નીચ, સારું-ખરાખ સદાને માટે મરી પરવાર્યું છે તે જે હરેક હાટે, વાટે, ખુદાના ખેલ જોતા ફરે છે એ સાચા સાધુ, ગુરુ ગંદ સિંહને જ્યારે ઘણા લોકો ભગવાન ગણી પુકારતા હતા ત્યારે તેમણે સીધુ જ કહેલું :
જો કાઉ હમ પરમેસરુ કહિ,
સોનર નરકુડમે પહિ, મૈં હૂં. અલખ પુરકા દાસા, દેખન આયા જગત–તમાસા
જેણે જીવનભર સત ધરમ માટે સંગ્રામ ખેલ્યેા એની આ વાણી. સગ્રામ પણ ખેલ. ‘યુધ્ધસ્વ વિગત જવર.' જ્યાં કોઈ પણ જાતના ઉશ્કેરાટ, આવેશ, વર્ આવ્યો ત્યાં આનંદની માત્રા એસરી ગઇ. એટલે તે આનદથી ખેલવું અને શ્રૃઝવું એ સાધુ તે સિપાઈના ધર્મ છે. એ સૌથી છેલ્લા બેઠો હાય છે અતે ખીજાના
જો ઉઠાવવાનો વારો આવે ત્યારે ભારે ગડડી ખભ્ભ ઉપાડી પહેલા ચાલી નીકળે છે.
,
શિબલીએ કહ્યું છે : ‘માણસ સુકી એ વખતે થાય છે, જ્યારે તે તમામ ખલકને પોતાનું સંતાન સમજી સહુના ભાર ઉપાડી લે.'—અતે છતાં એ પાતાનુ નામ નિશાન ન રાખે. શિબલીએ જે રાતે દેહ છેડયા ત્યારે તેના હોઠ પર આ શબ્દો હતા :
જે ઘરમાં તારી ચિરશાંતિ હાય, તે ઘરમાં ચિરાગની જરૂરત નથી.’
For Private And Personal Use Only
[આત્માનદ પ્રફાશ