________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મહાદેવીએ અને મહાસતી
અનેક વરસો પહેલાંની આ એક સમજવા સમાધિમાં કોઈક વખતે ષિ જ્યારે પાણી જેવી મહાન સતીની કહાણી છે. એ મહાસતીનું માગે ત્યારે અનસૂયા ગમે ત્યાંથી અચૂક પાણી નામ અનસૂયા. કર્દમ ઋષિની ભેગમાયા જેવી શોધી લાવે. પણ પછી તે દૂર દૂરથી પણ પાણી પની દેવહૂતિને ત્યાં તેને જન્મ થયે હતે. પ્રાપ્ત કરવું દુષ્કર બન્યું. ઋષિ પત્ની ભારે વિમા માતાએ એક સાથે નવ પુત્રીઓને જન્મ આપે. સણમાં પડ્યા. હવે પતિ પાણી માગશે તે લાવીશ તેમાંની એક અનસૂયા અને બીજી અરુંધતી. કયાંથી? આશ્રમની મધ્યમાં જઈ માતા વસુંધરાને માતાની પવિત્રતા, તેજ અને સતીત્વને પૂરેપૂરો દીન વદને પ્રાર્થના કરવા લાગ્યા, “મા, વસુંધરા ! વારસે આ ને પુત્રીઓને પ્રાપ્ત થયો હતે. કદમ પૃથ્વી પરના માન, પશુઓ અને પક્ષીઓ સૌ ઋષિ મહાન વૈજ્ઞાનિક હતા.
તારા સંતાન છે. તારા સંતાન પ્રત્યે પણ તને અનસૂયાના લગ્ન મહર્ષિ અત્રિ સાથે થયા દયા નથી આવતી ? માતા પિતાના જ સંતાન હતા. ઋષિએ એ યુગમાં બહુધા તપ, યોગ અને
ગ પ્રત્યે કુર અને ઘાતકી બને એવું તે કયાંય નથી આત્મ ચિંતનમાં જ મસ્ત રહેતા. કર્દમ ઋષિએ
આ સાંભળ્યું. પૃથ્વીના પેટાળમાં પાણીને કયાં ટેટો પિતાની પુત્રીઓને વિશિષ્ટ કોટિનું અનેક ગ
છે? મારા પતિ હમણું પાણી માગશે તે પાણીને સિદ્ધિઓનું જ્ઞાન આપ્યું હતું. લગ્ન થયા બાદ
બદલે તેમને શું મારા અશ્રુ ભર્યો ગ્લાસ આપું? અત્રિ ઋષિએ ચિત્રકૂટની દક્ષિણે એક વિશાળ કણ
પણું તેને સ્વાદ તે ખાર હશે” અનસૂયાના ગાશ્રમની સ્થાપના કરી. ત્યાં હજારો સાધકે :
ક ચક્ષુઓમાંથી અશ્રુની ધારા વહેવા લાગી. ત્યાં તે સાધના કરતા અને વેદાભ્યાસનું તે એક મોટર સામથી એક યોગિનીને હાથમાં પાણીનું કમંડળ રથાન હતું. આશ્રમની આસપાસને પ્રદેશ અત્યંત લઈ આવતા જોયા, કમંડળ અનસૂયાને આપી રળિયામણું અને ફળદ્રુપ હતે. નાળિએરી અને લા
જ ગિનીએ કહ્યું, “દીકરી! પાણી તે જમીનમાં આમ્ર ફળાને ત્યાં મોટા પ્રમાણમાં પાક થતો. પાર વિનાનું છે. તું ઊભી છે તે જ જગ્યાએ અત્રિ મુનિ ત્યાં દીર્ઘકાળ પર્યત ધ્યાનસ્થ અને વા. .
ડું ખેદ એટલે જળ જળાગાર !” અનસૂયાના સમાધિસ્થ રહ્યા હતા.
આનંદનો પાર ન રહ્યો અને કહ્યું, “ગિની !
જરા થોભે, હું ષિને પાણી આપી ઉભી ઉભી અત્રિ મુનિની સમાધિ વખતે કમનશીબે એ પાછી આવું છું.' પ્રદેશમાં એક સમયે ભારે મોટો દુષ્કાળ પડ્યો. પણ અનસૂયા પતિને પાણી આપી પાછા લીલુંછમ જે આશ્રમ વેરાન બની ગયે. સાધકો આવે છે ત્યાં તે ગિની અદશ્ય થઈ ગયા હતા એક પછી એક આશ્રમ છેતી ચાલી ગયા. આશ્રમના અનસૂયાને થયું કે ઘડીમાં શું પૃથ્વીના પેટાળમાં મનહર વૃક્ષો પણે વિનાના ડું થઈ ગયા અને ગેબ થઈ ગયા! સૂચના મુજબ જમીનમાં બે ત્રણ
જ્યાં જુઓ ત્યાં માત્ર પ્રાણીઓનાં અસ્થિ અને હાથ ઊંડું ખોદકામ કર્યું ત્યાં તે પાણીને ધંધ મૃત દેહે જ નજરે પડે. સીએ તે પિતાને માગ વહે શરૂ થયે. તેને ખાતરી થઈ કે માતા કરી લીધે પણ અત્રિ મુનિ તે સમાધિસ્થ હતા, વસુંધરા તેજ ગિની વરૂપે દર્શન આપી એટલે ઋષિ પત્ની પતિને મૂકી કેમ જઈ શકે? ગયા. પાણીના પ્રગટ થયેલા છે તે નદીનું સમગ્ર દેશમાં ચારે તરફ ભીષણ દુકાળના કારણે સ્વરૂપ ધારણ કર્યું અને અનસૂયાની પતિભક્તિના પાણીનું ટીપું શોધવું પણ મુશ્કેલ બન્યું. પ્રભાવે જે નદી પ્રગટી તેનું નામ મંદાકિની તરીકે
૧૦)
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only