________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નામ મંત્રની પ્રધાનતાવાળા વાકય પ્રયોગોથી બારમાં પદ્યમાં અતિવૃષ્ટિ ઈત્યાદિ આઠ ભય તણ કરાયેલી અને હવે પછી સીવાયેલી વિજ્યા- તેમજ રાક્ષસ વગેરેને કરાતા સાત ઉપદ્રને દેવીને લેકોનું કલ્યાણ કરનાર તરીકે નિર્દેશ. સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ છે. “આદિથી ભૂતાદિને ઉપદ્રવ
à. ૭-૧૩ને વિજયા-જયાનવ-રામાયાના સૂચવાયાનું પ્રબોધ ટીકા (ભા. ૨, પૃ. ૫૪૨) પ્રથમ વિભાગ તરીકે પ્રધટીકા (ભા. ૧, પૃ. ૪૫) જોતાં જણાય છે. માં ઉલલેખ છે એ દ્વારા ઉપર્યુક્ત દેવીનાં ૨૪ ચૌદમું પદ્ય નિજન લિખિત ષડશી મંત્રથી વિશેષણે-નામે રજૂ કરાયાં છે. નીચે મુજબ છે – વિભૂષિત છે' (૧) ભગવતી (૨) વિજયા (૩) સુજયા “ ના નમે દૂધ ફ્રી હું દૂઃ ઃ હૂં (૪) અજિતા (૫) અપરાજિતા ૬) જયાવહા ર્ ર્ સ્વાહા”. (૭) ભવતી (૮) ભદ્રા (૯) કલ્યાણી (૧૦) મંગલા (૧૧) શિવા (૧૨) તુષ્ટિદા (૧૩) પુષ્ટિદા,
ઉપર્યુક્ત મંત્રવડે જયા (વિજયા)દેવીની સ્તુતિનું (૧૪) સિદ્ધિદાયિની (૧૫) નિવૃતિ (૧૬)પનિર્વાણ
છે. ફળ અને શાન્તિનાથને વન્દન.
* * (૧) અભય (૧૮) ક્ષેમકરી (૧૯) શુભંકરી પદ્ય ૧૬-૧૭ દ્વારા ફલશ્રુતિ, ૧૮ દ્વારા (૨૦) સરસ્વતી (૨૧) શ્રીદેવતા (૨૨) રમા જિનેશ્વરની પૂજાનું ફળ અને અંતે અજય મંગળ. (૨૩) કીર્તિદા અને (૨૪) યશોદા.
૧૬મા પદ્યમાં કહ્યું છે કે આ સ્તવ પૂર્વકાલીન આ નામ વડે દેવીની તતિ કરવાની સાથે સૂરિએ દર્શાવેલા મન્ચ પદોથી વિદર્ભિત છે. ૧૭માં જગમંગલ કવચની રચના કરાયાનું પ્રબોધટીકા પદ્યમાં કર્તાએ પિતાને “માનદેવસૂરિ તરીકે (ભા. ૨, પૃ. ૫૩૮-૫૩૯)માં કથન છે. ઉલ્લેખ કર્યો છે.
ચૌદમા પદ્યને વિજયા-જયા નવ-રત્નમાલાના પ્રથમ પદ્યમાં “ને આઠવાર ઉપયોગ કરો દ્વિતીય વિભાગ તરીકે નિર્દેશ કરી એને “અક્ષર છે, આવું એક દષ્ટાંત તૈત્તિરીય ઉપનિષદૂની હતુતિ' કહી છે.
શિક્ષાવલી પૂરું પાડે છે.
૧. જ્યા, વિજયા, અજિતા અને અપરાજિતા એ નામની ચાર દેવીઓ પૂર્વાદિ ચાર દિશાઓનાં કારોનું અને કેટલાકને મતે ચાર ખૂણાઓનું રક્ષણ કરે છે. જુઓ નિવકલિકા,
૨. આ સૂર્યની પત્ની નાની પુત્રીનું નામ છે. છે. એ પાર્વતીનું નામાંતર છે. ૪. આનો અર્થ શાન્તિ દેવી' કરે છે. પ. આ શાન્તિનાથની શાશનદેવીનું નામ છે,
૬. મા વિશેષણે પૈકી સપ્તમ પામી , આઠમામ ૬, નવમામાં પ, દશમામાં ૨ અને અગિયારમાં ૪ વિશેષણ વપરાય છે.
શ્રાદ્ધ પ્રતિક્રમણનાં સૂનામાન્તરે અને વિષયવૈવિધ્ય
For Private And Personal Use Only