________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્થાનને પ્રાપ્ત કરશે- એમ બેલીને ઈન્દ્રનમિને એજ રીતે ભારતીય સંસ્કૃતિના પ્રતિનિધિ સમા પુનઃ પુનઃ વન્દન કરીને ચાલ્યા ગયા. નમિએ ગ્રન્થ મહાભારતમાં પણ એક પ્રસંગ છે. મહાયુદ્ધમાં કામગથી નિવૃત્ત થઈ પ્રવજ્યા ગ્રહણ કરી, રાજા યુધિષ્ઠિર અફાટ સાગર સમી કૌરવ સેના અને અને જાતને જીતી લીધી-આત્મજેતા બન્યા. ભીષ્મણ જેવા સેનાપતિઓ ઉપર વિજય મેળવી
ક્રોધ, વૈર, હિંસા, અભિમાન વગેરેથી કલ- સમ્રાટ થયા. પણ એ અહિંસક અજાતશત્રુ રાજાની ષિત ચિત્તને વિશદ્ધ કરી આત્મવિયી બનવાનો મન:શાન્તિ ઊડી ગઈ. એમને તીવ્ર ઉદ્વેગ થય. આદેશ અન્ય ભારતીય અનુગાએ પણ લગભગ
પ્રજાપાલનના પ્રાપ્ત કર્તવ્ય પંથેથી ભાગી જવું
કે નહિ તેનું તીવ્ર મને મન્થન થવા માંડ્યું. એ આજ શબ્દોમાં આપે છે.
વખતે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ એ દીનમનસૂ સમ્રાટને ભગવાન બુદ્ધ એક સમયે જેતવનમાં વિહરતા આ ઉદ્ગારોથી કર્તવ્ય માર્ગે દોર્યા. હતા. ત્યારે કેઈ એક જુગારીએ આવીને એમને
यच्च ते द्रोणभीष्माभ्यां युद्धमासीदरिंदम । અનર્થ” વિશે પૂછ્યું. ભગવાને એને અનર્થકારી
मनसैकेन योद्धव्यं तत्ते युद्धमुपस्थितम् । ઈષ્ય અને મત્સરને ત્યાગ કરી સત્ય, ધર્મ,
तस्मादभ्युपगन्तव्य युद्धाय भरतर्षभ ॥ અહિંસા, સંયમ અને દમ પ્રાપ્ત કરવાનો આદેશ
परमव्यक्तरूपस्य पर मुक्त्वा स्वकर्मभिः । આચ્ચે, અને પછી પૂછ્યું.
यत्र नैव शरैः कार्य न भृत्यैन च बन्धुभिः । ભાઈ! જુગારમાં તારે જ થાય છે કે પરાજય આમેન ચોદચં તત્તે ગુમુરિતમ્ | જય પણ થાય અને પરાજય પણ થાય.” હે અરિદમ ! દ્રણ અને ભીષ્મની સાથે તમારે વત્સ બીજાને જીતવું એ શ્રેષ્ઠ નથી. પરન્ત જે યુદ્ધ થયું હતું તેવું જ યુદ્ધ હમણું તમારી જે પિતાની જાતને કલેશોની-કષાયની લડાઈમાં પાસે ઉપસ્થિત થયું છે. જેમાં તમારે એકલાએ
મન સાથે લડવાનું છે. તેથી તમે મહાભારત જીતી લે છે તે જ વિજય ઉત્તમ છે. એ જય પામ્યા
યુદ્ધ જેવી હિમ્મત અને દક્ષતાથી લડ્યા તેવી પછી કદી હારવાનું રહેતું નથી.” આમ કહીને જ
હિમ્મત અને દક્ષતા રાખીને) હે ભરતર્ષભ! તમારે ભગવાન બુધ્ધ નીચેની ગાથાઓ કહી.
આ (આંતરિક) સંઘર્ષને મુકાબલો કરવાને છે. ને દરર રરરેન સામે માનુણે . જેમાં બાણો. સેવકે કે બંધુઓની જરૂર નથી એ ર મત્તાનં ર જે સામyત્તમ ll અને જેમાં સ્વકર્મને છેડીને, એટલે કે સ્વકમ સત્તા નિતં સે ચા સુતરા ના સિવાય બીજું કંઈ મદદગાર નથી, તેવું આ યુદ્ધ સત્તા પર નિ સંતવારિને તે અત્યંત અવ્યક્તરૂપ એવા તમારી સામે ઉપસ્થિત નેવ રવો ન જે મા રસ ગ્રહોના ! થયું છે. તેને કેવળ તમારા આત્મા વડેજ લડવાનું છે. કિત અપતિ વિના તથાપન્ન કરતુ . વળી
જે સંગ્રામમાં દશ લાખ મનુષ્યને જીતે તેના પ્રત્યક્ષરતું ન્યુચક્ષર બ્રહ્મ શાશ્વતમૂ | કરતાં એક આત્માને જીતે તે ઉત્તમ યુદ્ધો છે. મતિ દ્વચક્ષણે મૃત્યુને મમોતિ ૨ શ્યતમ્ II. બીજી પ્રજાને જીતવા કરતાં આત્માને જ જીત મH (આ મારું છે) એ બે અક્ષર મૃત્યુ છે એ શ્રેષ્ઠ છે. આત્માને જીતનાર સંયમી પુરુષનું અને મમ (આ મારું નથી અર્થાત્ અનાસક્તિ) બ્રહ્મા સહિત દેવ, ગન્ધર્વ અને માર એટલે કે એ અમરત્વ છે માટે નિર્મળ થઈને અહિંસક મૃત્યુ પણ જીત્યું અજીત્યું કરી શક્તા નથી.” અત્યારથી ઍય સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરે છે.”
૧૮૮
આત્માનેદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only