________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિદિત છે.
વિશ્વશાંતિ–વાંછુ-વીર
લે. ઝવેરભાઈ બી. શેઠ યુગ યુગથી યુદ્ધો ખેલાતાં રહ્યાં છે. પુરાણા વિભૂતિ, એશ્વર્ય, સંપત્તિ, સાધન સામગ્રી વાપરવા ઇતિહાસની વાત ન કરીએ તો આપણી જાણ પડશે. “સ્વ” કરતાં પરને સવિશેષ મહત્ત્વને ગણો અનુસાર બે તે મહાન વિશ્વયુદ્ધો ખેલાયાં જ છે. પડશે. વ્યક્તિ વ્યક્તિ વચ્ચે, સમાજ સમાજ વચ્ચે, ૧૯૧૪ અને ૧૯૩૯ના વર્ષો વિશ્વયુદ્ધ માટે કેમ કોમ વચ્ચે અને દેશ દેશ વચ્ચે ખેલાતાં જગતની તવારીખમાં નેવાયાં છે. ૧૯૧૪ કરતાં યુદ્ધોને જે નિવારવાં હશે તે પ્રત્યેક વ્યક્તિએ ૧૯૩૯નું વિશ્વયુદ્ધ વિશેષ ભયાનક હતું. એ ઉપરોક્ત વિચારસરણીને અનુસરવું પડશે. યુદ્ધ સમયે જ અણુશ વિકસી ગયાં હતાં. ગરૂડ ખેલવું જ હોય તે પોતાની જાતમાં રહેલા પક્ષીઓની હારમાળાથી જાણે આકાશ આચ્છાદિત અવગુણ-દુર્ગુણે-દુષણો સામે યુદ્ધ ખેલે. એ થઈ ગયું હોય તેમ હેર હિટલરના અસંખ્ય યુદ્ધમાં એ દુષણને એ પરાજય આપો કે ફરીને લડાયક વિમાને બ્રિટન ઉપર ધસી આવ્યાં હતાં. કદાપિ તેઓ માથું ઊંચકી શકે નહિ અને આપણું છેવટે હિટલરને અંજામ શું આવ્યું તે સર્વ કે અન્યના જીવનની ખાનાખરાબી ન કરે.
હિંસાના પ્રસરેલા આવા સામ્રાજ્યની સામે, દર શા માટે જવું જોઈએ ? ૧૯૬૨નું ચીન સ્થાપિત હિતેની સામે જંગ ખેલ તે અતિ વિકટ સાથેનું, ૧૯૬૫નું પાકિસ્તાન સાથેનું અને છેલ્લે કાર્ય હતું. તેવું વિકટ કાર્ય ભગવાન મહાવીરે ડીસેમ્બર ૧૯૭૧નું પાકિસ્તાન સાથે થયેલું એ અરસામાં કર્યું તેમણે લોકોને જીવનનાં મૂલ્યોનું હિંદનું યુદ્ધ કેટકેટલી ખાનાખરાબી વેરી ગયું ? પુનરાવલેકન કરવા સમજાવ્યું. હિંસાથી હિંસા જ લડાઈ-યુદ્ધ-વિગ્રહ એટલે સર્વથા નાશ-ખુવારી. પ્રગટે, વેરથી વેર વધે. એક કુટુંબને માણસ તેના માનવજાત એમાંથી કંઈ શીખે છે ખરી?
એમાંથી કઈ શીખે છે ખરી ? દુશ્મન સમાં બીજા કુટુંબના માનવીનું ખૂન કરે એવું જ એક સામાજીક યુદ્ધ-નૈતિક યુદ્ધ છે
તે પરસ્પર એ પરંપરા ચાલ્યા જ કરવાની. વેર
વાળવાની વૃત્તિ તે અગ્નિમાં ઘી હોમવા સમાન છે. શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના યુગમાં ચાલતું હતું.
S: હિંસાથી, વેરથી, ઈર્ષાથી કેઈને કદી ફાયદો થાય છે? ત્યારે દેવદેવીઓને નરપશુબલી ધરવામાં આવતા હતા. સ્વાર્થ પદુ માણસે નર અને પશના બલિદાન કદી થવાનો છે? માટે જ તે વર્યું છે. ધરાવીને કીતિ અને પિસ મેળવતા હતા. અન્યને જ્યાં જ્યાં હિંસા ત્યાં ત્યાં તેની સામે અહિંસાને મારીને પિતે સુખચેનથી જીવી શકે એવો ન્યાય ઉપયોગ કરે. વેરની સામે ક્ષમાનું શસ્ત્ર ધરો. હોઈ શકે ખરો ? જેવું વાવો તેવું લણ. થર કેપની સામે સહિષ્ણુતા, લેભની સામે ઔદાર્ય વાવ તે કંટકયુક્ત થર જ ઊગે. થેરે કેળાં કે દાખવે. આમ્રફળ ન બેસે. માનવીએ જે સુખી થવું હોય, માત્ર વિચારમાં નહિ, ભાષામાં નહિ, પરંતુ શાંતિથી જીવવું હોય અને અન્યને એ રીતે વર્તનમાં તેને ઉતારો. તે જ પ્રત્યેક માનવીને એ જીવવા દેવા હોય તે પોતે કષ્ટ સહન કરીને પણ યુગયુગથી ઝંખે છે તે જીવનની સાચી શાંતિ પ્રાપ્ત બીજાને સુખી કરવાને રાહ અપનાવ પડશે. થશે. જે પ્રત્યેક વ્યક્તિ આવું સુંદર આચરણ પિતાને સ્વાર્થ તજીને પરમાર્થ અર્થે પિતાની શક્તિ, કરશે તે વ્યક્તિ-વ્યતિથી બનેલી સમષ્ટિમાં
મહાવીર જન્મકલ્યાણક અંક
For Private And Personal Use Only