________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તેમ પરમાં કોઈના પણ અવગુણ ભળવાની બાબતમાં બહેરા બની જવું, જોવાની બાબતમાં અંધ બની જવું અને અવગુણ બલવાની બાબતમાં મૂંગા બની જવું જોઈએ, આ એક ગાથામાં ઘણું સિદ્ધાંતોનાં રઘસ્યો આવી જાય છે આ એકજ ગાથા જે વર્તનમાં મુકાઈ જાય તો જીવનમાં અનુપમ શાંતિ અનુભવી શકાય અને માણસો જેની ને તેની ઘોર ખોદતા બંધ થઈ જાય.
આજથી ચેડાં વર્ષો પહેલાં અમે શ્રી ગિરનારજીની યાત્રાએ ગયા હતા ગામમાંથી ત્યારે મને થયું કે આ ધરખોદિયા આટલામાં જ રહેલા વિંના સવારે ઘા ઘાહિર છે. તે ઉપલા દષ્ટિથી બીજાની ઘોર ખોદતા હોય છે પરંતુ તત્તવ દ્રષ્ટિથી તો પોતાના આત્માની જ ધેર દે છે, ખરેખર માનવીને આજે બીજાનાં ચરિત્ર જેવાની ટેવ છે, જ્યારે મહાપુરૂષે ફરમાવે છે કે, ખરી રીતે મનુષ્યોએ અહર્નિશ પિતાનાં ચરિત્ર જોવાં જોઈએ અને વિચારવું જોઈએ કે મારુ ચરિત્ર પશુ તુલ્ય છે કે મહાપુરુષોના ચરિત તુલ્ય છે? કોઈની નિંદા કરવી ન જોઈએ તેમ સાંભળી પણ ન જોઇએ અવર્ણવાદા સાંભળવામાં પણ મહા પાપ છે, તમે દુકાને બેઠા હો અને કોઇ માણસ દુકાનના ઓટલા ઉપર બેસીને બીજા કોઈ પણ માણસની નિંદા કરતો હોય તે તમારે સાફ સાફ શબ્દમાં કહી દેવું જોઈએ કે, “ભાઈ, આ દુકાને ઓટલે છે ચોરો નથી” આમ કહેવા જેટલું પણ આજે મનુષ્યમાં નૈતિકબળ રહ્યું નથી, ઊલટા કેટલાક તો એવા હોય છે કે તેની વાતમાં મોણ ન ખે, અને ઉપરથી વળી ચાનો ખ્યાલ પાય. તેથી પેલો ઝેર ઓકયા જ કરે, આ રતન હલ કમ એજ ખેદ કામ છે, પૃથ્વી પર ઠેકઠેકાણે કાંટા વેરાયેલા હોય છે. આપણે બચવું હોય તે કારખા પહેરી લેવા જોઈએ, બાકી આખી પૃથ્વીને કાંઈ ચામયાધી મઢી ન શકાય, માટે બીજાના અવગુણ નવા કરતાં માણસે પોતાની જાતને જોવી જોઈએ, પોતે અપૂર્ણ છે ત્યાં સુધી મનુષ્યને બીજાના અવગુણ જે અધિકાર જ નથી. માટે હવે તમારે કોઇના પણ અવગુણ જેવા હોય તો પહેલા તમે પૂર્ણ બા, બોલે. પછી બીજા કોઈના અવગુણુ જેવા વિકલ્પ રહેશે ખરા? નો રહે.
બીજામાં આપણે રસ લઈએ એ પણ આપણી અપૂર્ણતા છે, આજે તો કઈ જાણી મા સામે મળે તો તરતજ પૂછે, “ક શું છે ” મારા જેવાને જે કોઈ પૂછે તો તરત જવા કઉં કે
? ઘડીકમાં બધું પં છે? આતો કોઇ સામે મળે એટલી જ વાર “કાં શું છે ? છે કાંઈ નવા જની ?' અરે ! પણ શું નવા જની હોયઆયુષ ક્ષણે ક્ષણે ઓછું થતું જાય છે. એ નવા જૂની છે પણ માણસને આજે બીજાનું જાગુવામાં રસ છે, તેટલે રસ જે મનુષ્ય પોતાના ગુણ અવગુણમાં લેતા થઈ જાઈ તો કલયાણ થઈ જાય ?
પૂ. ગણુવર્ય ભુવનવિજ્યજી મ. કૃતઃ “અખંડ જ્યોત'માંથી સાભાર (વૃત, ____न केवल ये! महतोऽप्यभाषते श्रुणोति स्मतादपि यः स पापभाक् ।
જે મહાન પુરુષોની નિંદા કરે છે, તે એક જ નહિ, પરંતુ તેને સાંભળે છે તે પણ પાપને ભાગીદાર થાય છે.
૩૮
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only