________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-.
ગિરાજ આનંદધનજી
૧૦૧
અને તેમના પદો પર લખવા બેસે તે શબ્દોનાં ઉપરછલા ભાવ જ પકડી શકાય, અંતર ભાવ નહિ. આથી જ લાંબા સમય સુધી સ્તવનને આત્મસાત કરી જ્ઞાનસારજીએ જે એ રમે છે તે ઇષ્ટ અને મિષ્ટ લાગે છે.
- તેમનાં જીવન અને કવન વિષે તત્કાલીન કે ત્યારપછીના કોઈએ ખાસ નોંધવું જણાતું નથી, જે સંભળાય છે તે કપક સંભળાતી દંતકથાઓ. આથી તેમના વિશેની જિજ્ઞાસાં વધુ પ્રબળ બને છે.
, પિષ-મહિના શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ માસિકનાં સંયુક્ત અંકમાં શ્રીમાન અગરચંદજી. નાહટાને એક હિન્દી લેખ “નૈન ની આનંદની છે તો મારા ફોન ” શિર્ષકનો પ્રસિદ્ધ થયેલ છે. પ્રસ્તુત લેખમાં મહાશયે આનંદઘનજી મહારાજને ખરતરગચ્છીય સાબિત કરવા માટે પ્રયત્ન કર્યો છે. ' આનંદઘનજી મહારાજ ગમતથી એટલા ભિન્ન હતા-હશે, કે જેથી આ કાઇને, તેમને ગઇ કે તે વિચારવાનું પ્રાયઃ સૂઝયું નથી. વેગીઓના પણ સંકી વાડા? તેમાં પણ જેમના માટે કશે પણ વિશ્વસનીય ઉલેખ મળતું નથી એટલું જ નહીં જેમણે ગ૭ના આગ્રહવાળાઓને સારી પેઠે ઝૂક્યા છે તેમને કોઈ એક ગ૭માં ખેંચવાને પ્રયાસ કેવો લાગે છે? એ નિર્ણય વાયકે ઉપર છોડું છું.
તેઓશ્રીની આટલી બાબતે માટે બધા જ સહમત છે. તેઓ મહાન અધ્યાયમી હતા, માન-અપમાનાદિમાં સમાનવૃત્તિવાળા હતા. જેન કે જૈનેતર તેમના પદોમાંથી આવ્યાત્મિકતાનું પાન કરી શકે તેટલી સામમાં તેમાં છે. આવા યોગીને સ્વગછના ગણાવવા નીકળવું તે એગ્ય નથી. કદાચ દુ:સાહસ પણ ગણાય.
નાહટાછે જે ઉલ્લેખ ઉપર આનંદઘનજીને ખરતરગચ્છના ગણાશ્વા ચાહે છે તે ઉભેખ આ પ્રમાણે છે. “ ૫. સુગણચંદ અષ્ટસહસી લાભાણંદ આગઈ ભઈ છઈ, અષ” ર૯ ટાણુઈ ભણું ઘણું ખુશી હુઈ ભણવઈ છઈ.”
- મેડતાથી લખાયેલ આ પત્ર એમ સૂચવે છે કે-પં. સુગણુચંદ (ખરતરગચ્છી સાધુ ) લાલાણંદ પાસે ભણે છે અને તે ખુશીથી ભણાવે છે. હેજ વિસ્તારથી હવે આ વાતને આપણે વિચારીએ.
આનંદઘનજીનું અ૫રનામ લાભાનંદ હતું એવી માન્યતા છે. તેમના એક પદમાં આ વાતને ર આપે તે સામાન્ય ઉલ્લેખ મળે છે. મેડતાવાળા ઉપરોકત પત્રમાં લાભાનના નામ-સારશ્યને લીધે શ્રી નાહટાછે તેમને ખરતરગચ્છના ગણવા-ગણુાવવા લલચાયા છે. ગાદિ માટે આપણે કાંઈ પણ કહીએ તે કરતાં શ્રીમદ્દ આનંદઘનજીની અનુભવ-વાણી સાદર કરવી વધુ ઉચિત લેખાશે. બારમા તીર્થપતિ વાસુપૂજ્ય સ્વામીના સ્તવનમાં તેઓ વ્યથિત હદયે ગાય છેઃ
ગછનાં ભેદ બહુ નયન નીહાળતા તત્ત્વની વાત કરતા ન લાજે. ઉદરભરણાદિ નિજ કાજ કરતાં થકી મોહ નડીયા કલિકાળ રાજે
ધાર તલવારની સંસ્થલી, દહલી ચિદમાં જિનતણું ચરણસેવા. અત્ર તેઓ ગચ્છની ખેંચતાણ કરનારને ઉઘાડા પાડતાં કહે છે કે--આવાઓને
For Private And Personal Use Only