________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મહાવીર સ્વામીનું છદ્મસ્થ જીવનઃ વિલક્ષણ ઘટનાઓ
લે. છે. હીરાલાલ ર. કાપડિયા એમ એ. મંતવ્ય મુજબ આપણા આ દેશમાં વર્ષાવાસમાંના આ વિહારનો આવાસ– ભારત વર્ષમાં જે જન તીર્થંકર થઈ યની ગુણિ (ભા ૧ પૃ. ૨૭૨)માં ઉલ્લેખ ગયા તેમાંના અંતિમ અને આસપકારી– છે, આ વિહારરૂપ ઘટના વિલક્ષણ ગણાય, તીર્થકર તે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર સ્વામી કેમકે સામાન્ય રીતે કોઈ જેન શ્રમણ કે છે. એમને જન્મ ઈ. સ. પૂર્વે ૧માં થયે શ્રમણ ચોમાસામાં વિહાર ન કરે. આ ઘટહતા. એમણે ત્રીસ વર્ષની વયે દીક્ષા લીધી નાને અંગે સબળ તર્કવિતર્ક કઈ કૃતિમાં હતી અને બેંતાલીસમે વર્ષે કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરાયા છે ખરા ? કય” હતું. વચગાળાને સમય તે એમને (ર) તીર્થકર દીક્ષા પૂર્વે સાંવત્સરિક
દમણ્યકાળ છે. તેઓ ગર્ભાવસ્થામાં હતા દાન દે, નહિ કે પછી કોઈ પણ પ્રકારનું ત્યારથી આ મતિ, શ્રુત અને અવધિ એમ દાન. મહાવીરંવામીએ તો દીક્ષા લીધા બાદ ત્રણ પ્રકારનાં જ્ઞાન ધરાવતા હતા. વિશેષમાં બ્રાહણે કરેલી યાચના અનુસાર ઈન્દ્ર એમના દીક્ષા લીધી. તે જ દિવસે એમને “મન:પર્યવ ખભા ઉપર મૂકેલા દેવદૂષ્યમાંથી અડધું એ નામનું ચોથું જ્ઞાન થયું હતું. આમ હાઈ બ્રાહ્મણને આપી દીધું અને આ પણ એક તેઓ છદ્મસ્થ-અવસ્થામાં ચાર જ્ઞાનના વિલક્ષણ ઘટના છે. અહીં એ પણ પ્રશ્ન ઉપપારદ હતા. આ અવસ્થા દરમ્યાન એમને સ્થિત થઈ શકે કે સમગ્ર વસ્ત્ર કેમ ન અંગે નિમ્નલિખિત વિલક્ષણગણાતી ઘટનાઓ આપી દીધું ? બની છે. (૧) “દઈજજન્ત' નામે ઓળખાવાતા તાપ
(૩) આગળ ઉપર અર્ધ રહેલું દેવદૂષ્ય સેના કુળપતિ મહાવીર સ્વામીના પિતાના પવનને લઈને ઊડીને કાંટાઓ જે સુવર્ણ મિત્ર થતા હતા. એમને “મોરાક સનિ. કુલાને તીરે હતાં ત્યાં જઈને પડયું. મહાવીર વેશમાં આશ્રમ હતા. એમણે વર્ષાવાસ માટે સ્વામીએ એ તરફ નજર કરી. આને અંગે મહાવીરસ્વામીને આમંત્રણ આપ્યું હતું.
* કોઈ કોઈ કૃતિમાં ઊહાપોહ કરાય છે. દા. એ મહાવીર સ્વામીએ સ્વીકારી તેઓ અહીં તે, વૈયાકરણ વિનયવિજયગણિએ પરવરહેવા આવ્યા. એ સમયે કુળપતિએ એક સાપ (કતપસૂત્ર)ની સુબાધિકા નામની વેળા પિતાની ઝુંપડીની સંભાળ લેવા એમને જે વૃત્તિ વિ. સં. ૧૬૯૬માં રચી છે તેમાં કહ્યું, એ એમની સાધનામાં બાધક બને તેમ નીચે મુજબ કથન કર્યું છે – હેવાથી તેઓ વર્ષાકાળના પંદર દિવસ વ્ય. “સુવર્ણાહુwાનવીરે દve વિજય તીત થઈ ગયેલા હોવા છતાં “મોરાક થી દેવકથા પતિ રતિરે માત્ર ઈલાહાચાલી નીકળ્યા અને “અસ્થિક ગ્રામમાં તેના સાક્ષીત; મનેતિ વિણ, ઘાિડ વર્ષાવાસ પૂર્ણ કર્યો.
स्थण्डिले वा पतितमिति विलोकनायेत्यम्ये,
મહાવીરસ્વામીનું છદ્મસ્થજીવનઃ વિલક્ષણ ઘટનાઓ
૧૬
For Private And Personal Use Only