Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉપશમનું પર્વ
ડે. ઉપેન્દ્રરાય જ. સાંડેસરા જૈન ધર્મના લાંબા તહેવારોમાં ખાસ છે દુર્વર્તન થયું હોય તેની માફી માંગવામાં આવે છે. અાઈઓ છે. તેમાં પણ પર્યુષણની અઠ્ઠાઈ વિશિષ્ટ
પર્યુષણના આ પવિત્ર દિવસોમાં સર્વભૂતહિતેછે. એનું કારણ એમાં પર્વશ્રેષ્ઠ સાંવત્સરિક પર્વ
રત, સર્વત્ર સમાનવૃત્તિ અને સંકલ્પવાળા તીર્થકર આવે છે તે છે. વગર કહ્યું પણ દરેક જૈન સમજે
પ્રભુ મહાવીરના, કપાયેનું ઉપશમન કરનારા છે કે એ સૌથી વધુમાં વધુ આદરણીય પર્વ છે. નિર્મળ ચરિત્રનું વાંચન અને શ્રવણ કરવામાં
સંવત્સરી એટલે જૈન સાધુઓએ વર્ષાવાસ નક્કી આવે છે. પરંતુ એ સાથે જ જે તેના ઉપર કરવાને દિવસ. અને જેના અંતર્મુખ થઈને પૂરતું મનન અને ચર્ચા વિચારણા થતી હોય તો પર્યપશમન એટલે કે ક્રોધ, માન, માયા અને ભારુંડ પક્ષી જેવા એ અપ્રમત્ત તપસ્વી જીવન લોભાદિ કષાયોનું ઉપશમન કરીને જીવનમાંથી વૈર, અર્થાત તીવ્ર પુરુષાર્થી જીવનનું આપણાં જીવનમાં ઝેર, કર્તા અને હિંસાના મેલને ફેંકી દઈને શુદ્ધિ પ્રતિબિંબ પડે અને આપણું જીવન પણ સમ્ય સાચવવાનો નિર્ધાર કરવાનો દિવસ. આત્મશુદ્ધિને આચારવિચારથી ઉપશાન્ત અને નિર્મળ બને. દિવસ, આ મહાપર્વના દિવસે બધાં નાનાં મોટાં
સર્વ પ્રાણી માત્રના હિત અર્થે જેમણે અસંસાથે. મનમેળ કરવાની અને જેમની સાથે મને
ખ્ય પરિષહ અને ઉપસર્ગો વેશ્યા, જે જિતેન્દ્રિય ઊંચુ થયું હોય કે વિખવાદ થયો હોય તેમની સાથે
થઈ ઉપશાન્ત થયા તે ભગવાન મહાવીરે અભ્યન્તર ફરીથી પ્રેમસંબંધ બાંધીને હૃદયને શુદ્ધ કરવાનો
શત્રુઓને જીતવાન અને આત્મૌપજ્યથી અહિંસક આદેશ છે. એટલે તો હૃદયશુદ્ધિના આ પુરુષાર્થને
થવાનો અનુરોધ કર્યો છે: “આચારાંગ’માં કહ્યું છે. સિદ્ધ કરવા માટે પર્યુષણના આઠે દિવસ લોકે અન્ય પ્રવૃત્તિઓ બને તેટલી ઘટાડે છે, તથા ત્યાગ, સુરેન જેવા ગુણf. તે શળ રણછો. તપ, જ્ઞાન અને ભક્તિનું સંવર્ધન થાય અને ગુઢાર્દિ તણું સુઈ “ આચારાંગ’ ૫-૩૪ આત્મોન્નતિ થાય એવાં કર્મો કરવા પ્રયત્નશીલ રહે “ભાઈ ! તારા આંતરિક શત્રુઓ (કષાયો) સાથે. છે. અને છેલ્લે દિવસે એટલે કે સંવત્સરીના દિવસે જ યુદ્ધ કર, બહારના શત્રુઓ સાથે લડવાથી શું અંતર્નિરીક્ષણ કરીને નિછા મિ દુ3 | કહી લાભ છે ? આંતરિક યુદ્ધ કરવા માટે આ માનવદેહ પોતે મન, વચન અને કર્મથી કરેલી ભૂલની ક્ષમા જેવું શ્રેષ્ઠ સાધન મળવું દુર્લભ છે” વળી કહે છે.. માગવામાં આવે છે. અને બીજી વ્યક્તિએ કરેલી છે સત્યપુરષ ! જેને તું હણવાનો વિચાર કરે છે ભૂલોની ક્ષમા આપવામાં આવે છે. એટલું જ નહિ તે તો તું પોતે જ છે. જેને તું તાબે કરવા માગે પણ મનુષ્યતર અતિસૂમ છોનીય ક્ષમા મંગાય છે તે પણ તું જ છે. જેને તું દુઃખી કરવા ઈચ્છે છે. તથા તેના પ્રત્યે જાયે-અજાણ્યે જે કંઈ છે તે પણ તું જ છે, જેને તું પકડવા ધારે છે તે
ઉપશમનું પર્વ.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531737 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 064 Ank 10 11 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1966 |
| Total Pages | 46 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 6 MB |