Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સોક્રેટિસ-સ્થિતપ્રજ્ઞ
લેખક : કલીફટગ્ન ફલેડીમનું અનુ. : રામ ઠક્કર યુરોપના પ્રાચીન મહાન રાષ્ટ્ર ગ્રીસમાં આજથી આશરે ૨૫૦૦ વરસ પહેલાં એક મહાન દિલ્ફ થઈ ગયે. તેણે જ્ઞાનનાં નવાં કિરણો સર્વત્ર ફેલાવવા માંડ્યાં. દુનિયાના ઈતિહાસમાં ઘણીવાર એવું બન્યા કર્યું છે કે નવું જ્ઞાન માણસોને ગમતું નથી-ખાસ કરીને ધર્મને લગતું નવું જ્ઞાન. એટલે પિતાને જ મત સાચો છે અને એનાથી જુદી વાત કરનાર માણસ અધમ છે એવું પ્રતિપાદન કરીને નવું જ્ઞાન ફેલાવનારને અનેક પ્રકાર હેરાન હેરાન કરીને એમને જીવ લેવા સુધીની હીનતા પણ દેશદેશમાં આવા “રથાપિત હિત” ધરાવનારાઓએ રાજ્ય સત્તાને આશરો લઈને કરેલી છે. ઈશુ ખ્રિીસ્તને કેસ પર લટકાવીને મારી નાખ્યાની હકીકત આ વાતનો એક જબરદસ્ત પુરાવે છે.
ગ્રીસને એ મહાન ફિસ્ક ઉગતી પ્રજામાં અધર્મ ફેલાવે છે એવો તેના ઉપર ત્યાંના જામી પડેલા ધર્મગુરુઓએ આક્ષેપ મૂકો અને રાજ્યસત્તા ઉપર પિતાની લાગવગ ચલાવીને તેને અધર્મના પ્રચારક તરીકે દેહાંતદંડની શિક્ષા કરાવી. એ વેળાની ચાલતી રસમ પ્રમાણે દેહાંતદંડની શિક્ષાને અમલ અપરાધીને “હેમલેક” નામે ઓળખાતા એક જલદ ઝેરનો પ્યાલો પાઈને કરવામાં આવતે એ ફિલસુને એ રીતે મૃત્યુદંડ આપવાનું ફરમાન થયું.
જિલ્ફે પિતાને કરવામાં આવેલી એ શિક્ષા સ્વસ્થતા ને શાંતિથી સ્વીકારી લીધી. જે દિવસે તેને એ ઝેર આપવાનું હતું તે દિવસે સરકારી તરંગમાં તેના ઓરડામાં તેના કેટલાક મુખ્ય શિષ્યો તેની સાથેની છેલ્લી મુલાકાત માટે એકઠા થયા હતા. તે શિષ્ય પૈકી પાછળથી પ્રીસમાં એક મહાન હિંસા તરીકે વિખ્યાત થયેલ પ્લેટો નામના ૨૮ વરસના યુવાન શિષ્ય પોતાના ગુરુની અંતિમ પળેનું એક હદયદ્રાવક વર્ણન લખેલું છે. તેમાંથી કેટલેક ભાગ અહી રજુ કરવામાં આવે છે. આ મહાન ક્રિસરનું નામ તું સોક્રેટસ.
-અનુવાદક]. અમને એ વખતે એવું લાગવા માંડયું કે જાણે “સેક્રેટિસ, બીજા માણસોના જેવું અનાડાપણું તમે અમારા પિતા મરી જવાના છે અને બાકીની નë બતાવો એ હું જાણું છું. મારા ઉપરી સત્તાજિંદગી માટે અનાથ બની જવાના છીએ.
ધીશે મને હુકમ કરે છે તે પ્રમાણે હું બીજા સેક્રેટિસે સ્નાન કરી લીધા પછી તેના પુત્રને અપરાધીઓને ઝેર પીવાનું ફરમાવું છું ત્યારે તેઓ તેની પાસે લાવવામાં આવ્યા. તેના બે દીકરા તદ્દન મારા ઉપર ગુસ્સે થાય છે અને મને ગાળો આપે નાના હતા અને ત્રીજો જરા મોટી ઉંમરને હતે. છે. પરંતુ તમારી સાથેના પરિચયથી મને ખાતરી એના કુટુંબની કેટલીક સ્ત્રીઓ પણ ત્યાં આવેલી થઈ છે કે અહીં અત્યાર સુધી આવી ગયેલા માણહતી. સોક્રેટિસે કટોની હાજરીમાં તે સહની સાથે તેમાં તમે સહુથી ઉમદા સ્વભાવના, સહુથી નગ્ન વાત કરી અને તેમને બધાને પોતાનાં છેટલાં ફરમાન અને સર્વ રીતે શ્રેષ્ઠ છે. અને તમારે ગુસ્સે થવું કહી સંભળાવ્યા. તે પછી એ સ્ત્રીઓ અને બાળકોને હોય તે મારા ઉપર નહીં પણ જે લેકે તમારા પાછાં મેકલી દઈને એ અમારી પાસે આવીને બેઠાં. રેષને પાત્ર છે તેના ઉપર જ તમે ગુસ્સે થશો એટલામાં જ જે સરકારી સમિતિએ તેને પિતાની એટલી મને ખાતરી છે. હવે હું તમને આખરી સન ફરમાવી હતી તે સમિતિને નોકર ત્યાં આવીને સલામ કરતાં પહેલાં એટલું કહી છૂટું છું કે તમારે સોકેટિસની સમીપ ઊભે રહો અને કહેવા લાગ્યું, જે સહન કરવાનું છે તે ધીરજથી અને શાંતિથી
સોક્રેટિસ-સ્થિતપ્રજ્ઞ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531730 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 064 Ank 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1966 |
| Total Pages | 32 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |