________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કહ્યું સ્વરૂપ ન વૃત્તિનું, પ્રચું વ્રત અભિમાન;
લહે નહિ પરમાર્થને, લેવા લૌકિક માન. વૃતિ શી વરતુ છે? તે કયાંથી ઉત્પન્ન થાય છે? તેને ક્ષય, સોપશમ તથા ઉપશમ કેમ થાય ? તેનું યથાર્થ સ્વરૂપ પરમ જ્ઞાનીના સમાગમે જાણ્યા વિના વ્રત કરવાથી પરમાર્થ માર્ગની પ્રાપ્તિ થતી નથી, પણ લૌકિક માન તથા પૌગલિક સુખથી માત્ર સંસારની વૃદ્ધિ જ થાય છે.
દાન, શીલ, તપ અને ભાવના એમ ધર્મના ચાર પ્રકાર કહ્યાં છે. દાન અને શીલ પછી ત: મકવાનું કારણ એ છે કે દાન શીલના શુદ્ધ ૨પાચરણ પછી જ માણસ તપ કરવાને લાયક બને છે. તેને માટે કહેવામાં આવ્યું છે કે –
શા નો નિરારંમ જણાતો ડિસેન્દ્રિય garઘવ ચો વિપરીતો ધિરાવ:
અથાત ક્ષમાવાન, ઈદ્રિયને દમનાર, પાપ કર્મને નાશ કરનાર, સમતાવાળો, જિતેન્દ્રિય ખરેખર આરાધક છે અને તે તપના ખરા ફળને પામે છે. તેથી વિપરીત વર્તનારા વિરાધક છે.
તપના ઘણા પ્રકારે છે, પણ પિતાની શક્તિ અને વિવેકપૂર્વક તપની આરાધના કરવી જોઈએ. આ
, સંબંધમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે :
તો જ નવો વાગો ળ મ નં ર કિ . 1ળ ન થાળી, નળ બોળા થાય'તિ
અર્થાત જે તપ કરવાથી મનમાં અશુભ વિચારો આવે નહિ, મનમાં સમાધિ રહે અને ઈદ્રિયની હાનિ થાય નહિ, અથવા ઈન્દ્રિયો પિતાનું કાર્ય કરી શકે તેમજ યેગોની હાનિ થાય નહિ એવી રીતે તપ કરવો.
(અનુસંધાન પાના ૧૮૮નું ચાલું કે સરખા માન્ય છે, તે તત્વાર્થસૂત્ર' બ. ૬, સત્ર ૧૧ થી ૨૪ અને સંપુણ ૯ મે અધ્યાય ઉપરના લેકે સાથે સરખાવવાથી આને ખ્યાલ આવશે. નમૂના તરીકે “તત્ત્વાર્થ સૂત્ર એ. ૯ માંના ૧ થી ૭ સૂત્ર અહીં ઉદધત કર્યા છે.
भास्रवनिरोधः संवरः। १ આસ્રવ ( કમબંધ) નો વિરોધ કરે તે સંવર.
મજુતાતિવર્માનુસાપરીયવારિત્ર ૨ એ સંવર ગુપ્તિ, સમિતિ, યતિધર્મ, અનુપ્રેક્ષા. પરિષહ, જય વડે અને ચારિત્ર વડે થાય છે.
તારા વિના ના રૂ. ત૫ વડે સંવર અને નિર્જરા થાય છે.
પર્યુષણ પર્વના મંગલ અવસરે જ્ઞાન અને સંયમનું આરાધન કરનારી આ ઉચ ભારતીય પ્રણાલીનું સર્વના હૃદયમાં દઢ સ્થાપન થાઓ.
આભા પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
