________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માટે વ્યક્તિસ્વાતંત્ર્ય અને સામાજિક ન્યાય બન્નેની ચાર, સહિષ્ણુતા તથા બીજાના દૃષ્ટિકોણનું યોગ્ય રીતે જરૂર છે. આપણે કોઈ પણ એકનું મરચું મીઠું મૂલ્યાંકન વગેરે અનેક બાબતો શીખી શકીએ છીએ. ભભરાવીને અથવા બીજાનું ઓછું મહત્વ આંકીને જો આપણે આ વસ્તુને યાદ રાખી શકીએ અને આ વર્ણન કરી શકીએ છીએ, પરંતુ જૈનના અનેકાંતવાદ, સિદ્ધાંતોને હૃદયમાં અંકિત કરીને જુદા પડીએ તે સપ્તભંગીનય અથવા સ્યાદવાદનો કોઈ પણ અનુયાયી આપશે તે મહાપુરુષ પ્રત્યેના આપણું ઘણું ઋણમાંથી તે જાતના સંસ્કારબંધને સ્વીકારતો નથી. તેમની એક ઓછું કરવામાં સફળ થયા ગણુઈએ. ભાવના તો સત્યાસત્યને વિવેક કરીને સમન્વય સ્થાપિત કરવાની હોય છે. આપણી મનોવૃત્તિ પણ આવી જ સં. ૨૦૧૨માં ન્યુ દિલ્હીમાં “મહાવીર જયંતિ” હોવી જોઈએ. આ રીતે આપણે ભગવાન મહાવીરના મહોત્સવ પ્રસંગે રાષ્ટ્રપતિ ડો. રાધાકૃષ્ણને આપેલા જીવનમાંથી સંયમની જરૂરિયાત, અહિંસાયુક્ત સદા. અંગ્રેજી પ્રવચનમાંથી સાભાર ઉધૃત.
सवणे णाणे य विन्नाणे (ઉપાસનાથી) શ્રવણ, શ્રવણથી જ્ઞાન, જ્ઞાનથી વિજ્ઞાન, પકવાને ૨ સંરમે | વિજ્ઞાનથી પ્રત્યાખ્યાન, પ્રત્યાખ્યાનથી સંયમ, સંયમથી अणण्हये तवे व અનાસવ, અનાસવથી તપ, તપથી કમનો નાશ, કર્મના નાશથી વોરાને દરિયા સિદ્ધી . નિષ્કમપણું અને નિક્કમપણાથી સિદ્ધિ-અજરામરપાડ્યું પ્રાપ્ત થાય છે.
ભગવતીસૂત્ર, શતક ૨, ઉદ્દેશક ૫.
કેઈપણ બાબત ઉપર એકવાર અભિપ્રાય દર્શાવ્યા પછી તેમાં ફેરફાર કરવાની જેમને આવશ્યકતા જણાતી નથી તેઓ મહાપુરુષ છે. પણ જેઓ પોતાનો અભિપ્રાય ભૂલ ભરેલે છે અને તેમાં ફેરફાર કરવાની જરૂર છે તેમ જાણવા છતાં પોતાના અભિપ્રાયને ચીટકી રહે છે, તેઓ દંભી અને કપટી છે. તમે ભલે મહાપુરુષ ન હ, પણ દંભી અને કપટી થશે નહીં. અસત્યને છોડીને સત્યને ગ્રહણ કરવા હંમેશાં તત્પર રહેજે.
બંકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાય
વર્તમાનની ક્ષણ તમારી મોટામાં મોટી પૂછ છે. તેને નકામી ન સમજશો. તમારી બધી શક્તિઓ એકઠી કરીને તે ક્ષણને પૂરેપૂરે ઉપયોગ કરો. જો તમે તેની ઈજજતા કરશો તે તે પણ તમારી ઈજજત કરશે. જે લોકો સમયનું ધ્યાન રાખે છે, તેમનું સમય પણ ધ્યાન રાખે છે. સમયની ઉપેક્ષા કરનારા ભાગ્યનાં બધાં વરદાનથી વંચિત રહી જાય છે. જે વર્તમાન ક્ષણને લાભ ઊઠાવી શકતું નથી તે લાખ ક્ષણનો પણ લાભ ઊઠાવી શકશે નહીં, એ અનુભવસિદ્ધ હકીકત છે. ભૂતકાળની ક્ષણ કબરમાં સૂતી છે અને ભવિષ્યની ક્ષણ હજી દાળના ગર્ભમાં છે. તમારે માટે તે વર્તમાન ક્ષણ જ સર્વસ્વ છે.
મુનિશ્રી રાકેશકુમાર
For Private And Personal Use Only