________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ગયેલ. લેકે માનતા કે પશુબલિ દેવાથી દેવ પ્રસન ભોગ, (૭) ઈવાકુ અને (૮) કૌરવ. એમાં લિવિ થતા. વેદિક ક્રિયાકાંડના બહુ પ્રચારથી ધમને આત્મા ક્ષત્રિય મુખ્ય હતા. એમની રાજધાની વૈશાલી એ નાશ પામ્યો હતો અને તેને ઠેકાણે માત્ર હાડપિંજર સમયનું એક પ્રધાન નગર હતું. લિચ્છવિ ક્ષત્રિયો રહી ગયું હતું. તેગ અને પાખંડ ખૂબ ચાલતા. ધાર્મિક રુચિવાળ અને સ્વાતંત્ર્ય પ્રિય તથા સ્વાઆધ્યાત્મિકતાનું ગૌરવ જીવનમાંથી જતું રહ્યું હતું. ભિમાની હતા. કોઈનું આધિપત્ય તેઓ કદિ જેથી જીવનનું મહત્વ જ શુન્યવત થઈ ગયું હતું. સ્વીકારતા નથી. આવી સ્થિતિમાં વૈદિક કર્મકાંડ વિરુદ્ધ જનતાનું લેહી અંદર અંદર ઉકળી રહ્યું હતું અને
લિચ્છવિ ક્ષત્રિય પ્રાચીન કાળથી જ જેન તે આત્મશાંતિ માટે એક માર્ગદર્શકની પ્રતીક્ષા કરી ?
ધર્મના ઉપાસક હતા. એમાં રાજા ચેટક મુખ્ય હતા.
ચેટકની રાણીનું નામ સુભદ્રા (ભદ્રા ?) હતું. રહી હતી.
ચેટકના પુત્ર સિંહભદ્ર વજિ-
રાસંધના સેનારાજનૈતિક દૃષ્ટિએ પણુ, મહાભારતના યુદ્ધ પછી, નાયક હતા. સિંહભવની સાત બહેનોમાં સૌથી મોટી ભારતીય રાજનીતિ છિન્નભિન્ન થઈ ગઈ હતી. રાષ્ટ્રીય ત્રિશલા ભગવાન મહાવીરની માતા હતી. બાકીની એકતાને સંપૂર્ણપણે અભાવ હતો. એ સમયે એક બહેનનાં નામે આ પ્રમાણે હતાં-મૃગાવતી સુપ્રભા, નહીં પણ અનેક રાજાઓ હતા અને બધા પોત- પ્રભાવતી, ચેતના, ચેષ્ટા અને ચંદના. મૃગાવતીનાં પિતાનાં રાજ્યોમાં પૂર્ણ વાધીન હતા. તે પણ લગ્ન કૌશામ્બીનરેશ શતાનીક સાથે થયેલ. વત્સરાજ એટલું જરૂર હતું કે જનતા પિતાના નાગરિક ઉદયન એમને જ પુત્ર હતો. સુપ્રભાને દશા– સ્વાતંત્ર્યના સંરક્ષણ માટે પૂરતી જાગ્રત હતી. રાજા નૃપતિ દશરથ સાથે પરણાવેલ. પ્રભાવતી સિંધુઅન્યાયી કે અત્યાચારી હોય તે તેને પદચુત પણ સૌવીર અથવા કચ્છ દેશના રાજા ઉદયનની રાજરાણી કરવામાં આવતો. જે નવો રાજા ચુંટવાની જરૂર હતી. ચેલના મગધસમ્રાટ શ્રેણિકની પટરાણી હતી. ઊભી થાય તે મંત્રીમંડળ અગ્રગણ્ય નાગરિકેની છા અને ચંદના જીવનભર બ્રહ્મચારિણી રહેલી. સમતિથી એગ્ય વ્યકિતને રાજ્ય સોંપતું. પડોશી લિચ્છવિ ક્ષત્રિયોની સંધિ નવ મલ્લકિ અને અઢાર અત્યાચારી રાજાઓનાં આક્રમણથી પિતાને બચાવ કાશી-કૌશલનાં ગણરાજ સાથે થઈ હતી. એમની કરવા માટે કેટલાંક ક્ષત્રિય કળાએ સત્તાત્મક ઢબે પાસે ઘણી સંગઠિત શક્તિ હતી અને અમાપ બળ રાજ્યની સ્થાપના કરેલી. આ રાજ્યસંઘે ગણ હતું. મગધસમ્રાટે એમના પર ઘણીવાર આક્રમણ રાજા કહેવાતા. ગણરાજ્યમાં નિમ્નલિખિત રાજ્ય કર્યા પણ તે સફળ ન થઈ શક્યાં. વિશેષ રૂપે ઉલ્લેખનીય છે –
શાક્ય-ગણરાજ્યમાં ગૌતમ બુદ્ધનો જન્મ થયેલ. (૧) લિછવિ અથવા વજિજ-ગણરાજ્ય, (૨) કપિલવસ્તુ એમની રાજધાની હતી. શુદ્ધોદન એના શાક્ય, (૩) મલે. (૪) કેલિય, (૫) મગધ, (૬) મુખ્ય રાજા હતા. ઉત્તર કેશલ, (૭) કલિંગ, (૮) અંગ આદિ.
મલ-ગણરાજ્યમાં મલવંશીય ક્ષત્રિઓની લિચ્છવ અથવા વિસ્જિ ગણ રાજયમાં આઠ અધિકતા હતી. એમાં નવે ક્ષત્રિય રાજાઓ મળીને ક્ષત્રિય કુળના પ્રતિનિધિઓ હતા જેઓ “રાજા” રાજ્યપ્રબંધ કરતા હતા. એના બે ભાગો હતા. એક કહેવાતા. એમનાં નામે હતાં-(૧) જિ, (૨) કુશીનાર, જેની સાથે મહાત્મા ગૌતમ બુદ્ધને વિષ લિછવિ, () નાક, (૪) વિદેડ, (૫) ઉગ્ર, (૬) સંપર્ક કરે. બીજો ભાગ પાવા કે ત્યાંના રાજા
ભગવાન મહાવીરના જન્મસમયની પરિસ્થિતિ
For Private And Personal Use Only