Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચથી દીપ્રા દષ્ટિની સઝાય
ડેટર વલભદાસ નેણસીભાઇ
(૧) યોગ દૃષ્ટિ ચાથી કહીજી
પણું ન રાખતાં, મધ્યસ્થ ભાવ રાખીને સેવન કરવાદીપા તીહાં ન ઉત્થાન,
થીજ સાપ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે. પ્રાણાયામ તે ભાવથી
આ એથી દષ્ટિમાં દીપકના પ્રકાશ જે અંતરદીપ પ્રભા સમ જ્ઞાન;
બોધ થાય છે. આ દષ્ટિમાં રહેલો જીવાત્મા યોગની મનમોહન છનછ મીઠી તાહરી વાણ– વિશેષ સ્થીરતાથી અને વિશેષ શુદ્ધિથી સાધ્યની નજીક
આવેલ હોવાથી, સદ્ભાધનોનું સેવન એ કાગ્રતાપૂર્વક ભાવાર્થ
કરતે હોવાથી બીજી કોઈ પણ પ્રવૃત્તિ કે ક્રિયા તરફ આ દષ્ટિને સમ્યફસાધક વા સમ્યકત્વ સમીયા પ્રષ્ટિ
વૃત્તિનું ઉત્થાન થતું નથી. એટલે વૃત્તિ દોરાતી નથી. કહે છે. કારણ કે આ દષ્ટિમાં આવનાર છવાત્મા અંતર.
કારણ કે મન અને પવનને વિશેષ સંયમી બને છે. મુર્હતમાં જ સમક્તિને પામે છે. સાધનને પૂર્ણ ઉપા સક બનીને સાધ્યની નજદીક આવે છે. જે પરમાર્થ યેગશાસ્ત્રમાં દર્શાવે છે કે જે પુરૂષ પવનને જય ભાગ પામવાની તીવ્ર જીજ્ઞાસાપૂર્વક નિષ્કામપણે સદ- કરવા શક્તિમાન થાય છે તે વૃત્તિ અને મનનો જય ગુરૂની આજ્ઞાથી, સત સાધને પણ સેવવામાં આવે તે સુગમતાથી કરી શકે છે. પરમ કલ્યાણની પ્રાપ્તિ થાય છે, પરંતુ તે જ સાધનો પવનની વ્યાખ્યા - જે અસગુરૂની આજ્ઞા પૂર્વક બાહ્ય ભાવે સ્વછંદપૂર્વક
(૧) સમાન-નાભિ અને હૃદય વચ્ચેનો વાયુ. લોકરંનતાપૂર્વક અને અજ્ઞાનપણે સેવવામાં આવે તે
(૨) ઉદ્દાન–હૃદય અને મસ્તક વચ્ચે વાય. અનંત સંસારની વૃદ્ધિ થાય છે.
(૩) વ્યાન–સમગ્ર ત્વચામાં પ્રસરતે વાયુ. શ્રી આચારાંગ સૂવમાં “ આ સવા સો પરિસવા
(૪) અપાન અંગના અનેક વિભાગમાં આ પરિસવા એ આસવા' જે આશ્રવના કારણો છે
પ્રમરો વાયુ. તેજ પરિસવા એટલે કમબંધનથી મુક્ત થવાના કારણે છે અને જે કર્મબંધનથી મુક્ત થવાના સાધનો છે તે જ
(૫) પ્રાણાયામ–શ્વાસોશ્વાસનો વાયુ. કર્મબંધનના કારણે છે. આથી એમ સિદ્ધ થાય છે કે નેતી કમ, નૌલી કર્મ, તથા દેતી કર્મ વિગેરે કર્મબંધન કે કર્મની મુક્તિ એ બહારના નિમિત કાર- યોગની અનેક બાહ્ય ક્રિયાએથી શરીરમાં વ્યાપી રહેલાં શોમાં નથી પણ તે કારણેનું પરિણમન કરનાર આત્મા રોગાદિના અરૂચ પુદગલ અને અરૂચિ હવાને દૂર માં જ છે, આમાથી જીવે બાહ્ય નિમિતેમાં પ્રતિબંધ કરીને ગાભ્યાસી મનુષ્ય પ્રથમ શરીરની શુદ્ધિ કરે તથા કદાગ્રહને છેડીને જે સાધનથી પોતાનું શ્રેય થતું છે, તે પછી યમ-નિયમાદિ સદાચારોથી તથા યેગાહોય તેવા સાધનોન સદગુરૂની આજ્ઞાપૂર્વક, મનની સનેથી કાયાને થીર કરે છે. અને તે પછી પ્રાણાશુદ્ધિ તથા સ્થીરતાપૂર્વક, બીજા સાધન તરફ અરૂચી- સામાદિ સાધનથી એટલે રેચક-પૂરક અને કુંભક
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531680 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 059 Ank 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1961 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |