Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્મગુરુ અને ડૉકટર
આમ શરીર અને ચેતનાના સંબંધ વિશે વિચા- તો જ પ્રારબ્ધ અને પરમાત્મા બંને સાથે પુરુષ રતાં ડોક્ટર અને ધમ ગુરૂ એટલે કે શરીરવિદ્યા તથા સમાધાન સાધી શકશે. માનસશાસ્ત્રને સુમેળ જરૂરી છે. આ રીતે વિચારતાં માનસશાસ્ત્ર પ્રમાણે દરેક માણસ પોતાના સુષુપ્ત પાપમૂલક ગુનાહિત મનની સ્થિતિમાંથી, વ્યક્તિને મનમાં હંમેશા અમુક આદર્શો (archerypal પોતાના ભાવિ વિશેની શ્રદ્ધાના અભાવમાંથી અને ideals) રાખે છે જ. આ આદર્શે ખાતર તે જીવે સામાજિક જીવનમાં ઊર્મિ સંઘર્ષમાંથી તેમ ત્રણ રીતે છે ને સહે છે. પણ દુઃખથી તેમાં અંતરાય થાય રોગે ઉપન્ન થતા હોય તેમ જણાય છે.
છે. મનની વાસનાઓ તેને ઠેલે મારે છે. આવા
સમયે આપણે રોગના ભેગા થઈએ છીએ. વેદના રોગનું પહેલું કારણ તે પાપ કે પાપ કર્યાનું
અસહ્ય થતાં દારૂ જેવું કાંઈક લઈએ છીએ. તેથી જ ગુનાહિત મન. યુદ્ધ અને યુદ્ધોત્તર સમયમાં માણસના
ધર્મગુરુઓએ તેમજ ડોકટોએ માણસના આ નૂતન ઝવનમાં એક જાતની અવ્યવસ્થા વ્યાપી છે,
પાસાને અભ્યાસ કરે જરૂરી બને છે. અને જાતીય વાસનાક્ષેત્રે અનેક ગૂંચે ઊડી છે. આ
રોગનું ત્રીજું કારણ સામાજિક જીવનમાં રેણી અવસ્થા માટે કશું જ નિવારણ થયું નથી.
બનતા આઘાતજનક પ્રસંગે છે. વ્યક્તિવાદને દરેક માણસ પોતાની ચિંતા કે પાપને પિટલે માથે
પરિણામે સાંધિક જીવનની ભાવના ઘસાઈ ગઈ છે, લઈને ફરે છે, અને પરિણામે તે વ્યગ્ર, અમિદ્રિત,
અને પિતા ને પુત્ર વચ્ચે, પતિ ને પત્ની વચ્ચે, આ મનિંદિત જીવન જીવે છે. પાપને એકરાર તે તેને
ઘરધણું ને ભાડૂત વચ્ચે વગેરે અનેક જાતના સંઘર્ષો નિવડે નથી. આ માટે દિવ્ય જીવન સાથે વ્યક્તિનું
રહે છે. પરિણામે આઘાતજન્ય રોગો જન્મે છે. દા. ત. સમાધાન કરવું જરૂરી છે. પાપની મુક્તિ માટે ક્ષમા
નવોઢા પત્ની મૂરિજીત થયા કરે છે તે અણમકાજનક યાચના દૈવી રીતે પ્રાપ્ત થવી જોઈએ. અહીં જ
વ્યક્તિના નિકટપણાને લીધે, કદાચ કડવી સાસુને ધર્મગુરૂની જરૂર રહે છે. માણસ અને ઈશ્વર વચ્ચે
લીધે. આવાં અનેક દષ્ટાંત મળી આવે તેમ છે, તે સમાધાન કરાવે છે.
આવા ક્ષેત્રે ધર્મગુરૂનું કાર્ય શાંતિના દૂત તરીકે રોગનું બીજું કારણ તે માણસને આજે અગત્યનું છે. ડોકટરને તે મદદ કરી શકે છે કારણ કે પોતાના ભવિષ્ય વિશે સંપૂર્ણ નિરાશા છે. તે તેના આવા કિસ્સાઓમાં સાચી રીતે સ્થિતપ્રજ્ઞ, સહદયી લીધે માણસે અકાળે વૃદ્ધ બને છે. કેટલાયે માણ- ધર્મગુરુ જ સંઘર્ષ નિવારી શકે, ગુન્ડે ગાળી શકે,
એ ઘરબાર, સ્વજને, સ્વદેશ વગેરે યુદ્ધમાં ખોયાં ક્ષમા ઉતારી શકે અને બંધુત્વને ભાવ પુનઃ સ્થાપી છે. આ દુઃખ સામે આંતરિક તીવ્ર વિરોધ તેને શકે તેમ છે. દેહચિકિત્સક ડોકટર અને સૂક્ષ્મ દેહના સંતપ્ત કરે છે અને તેનામાં મંદગ્નિના રોગે ચિકિત્સક ધર્મગુરુ એ બંને ચિકિત્સકે ભેળા મળી કામ ઉપજાવે છે. જયાં શોક કે કડવાશ હયું કેરી ખાતી કરે તે જ માણસના દેહ અને આત્માનું સંમિશ્રિત હોય, ત્યાં લેહીની સમતોલના કયાંથી રહે કે ફેફસાં વ્યક્તિત્વ (Composite personality) સમજી અને નસેનું કાર્ય સ્વસ્થ રીતે કયાંથી ચાલે ? શકાય. તેથી જ શરીચિકિત્સકે આવિધા સમજે વાર ત્યાં શું કરે છે અહીં તે ધર્મગુરુઓ જ અને આત્મવિદ્યા સમજનાર ધમ ગુરુઓ શરીર શાસ્ત્ર - બાવા નિરાશ, મને પીડિત માનવને નવી આશા સમજે તે જરૂરી છે. આ પરસ્પરને અભ્યાસ-બંને
ને નવી ધાર્મિક પ્રેરણા આપી શકે, ધર્મગુરુઓએ પાસ થવો જોઈએ. ડોકટરો તેમજ ધર્મગુરપયગંબર ઈસુની જેમ પરપીડાહરણ માટે દુઃખ- એના સંમેલન યોજવા જોઈએ, જેથી બંને વચ્ચે લંક બલિદાનને માર્ગ સ્વેચ્છાપૂર્વક લે ઘટે. વિનિમય વધે.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531675 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 059 Ank 01 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1961 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |