________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મનનું પાપ
મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા
ક્ષિતિપ્રતિષ્ઠિત નગરીના મહાન રાજવીની એકની તે કર્મને બંધ કરનાર મહાન શક્તિશાળી જીવ એક પુત્રી લમણાને લગ્ન દિવસ હતો. બાલ્ય હોય કે રસ્તાને રખડતે ભિખારી હેય. વયમાં જ લક્ષ્મણએ આગમ, સંહિતાઓ, તર્ક- યૌવન વયે એના લગ્ન એક ભારે તેજસ્વી શાસ્ત્ર, ન્યાયશાસ્ત્ર, વ્યાકરણશાસ્ત્રને અભ્યાસ કર્યો
રાજકુમાર સાથે નક્કી કરવામાં આવ્યા હતા, અને હતે. તિષશાસ્ત્રમાં પણ તે નિપુણ હતી.
રાજકુમાર પિતાના રસાલા સાથે લગ્ન અર્થે ક્ષિતિપોતાની જન્મકુંડળીમાં સપ્તમ સ્થાને મંગળ-નિની પ્રતિષ્ઠિત નગરીમાં આવી પહોંચ્યો હતો. નગરીના યુતિ હતી, અને જન્મ લગ્નના રાહુ અને સૂર્યની
લોકો ઉત્સવ ઘેલા થઈ ગયા હતા. રાજ્યમહેલમાં તેના પર સંપૂર્ણ દષ્ટિ હતી. કર્મશાસ્ત્રોને તેણે પ.
છે પણ સર્વત્ર આનંદ આનંદ વર્તાઈ રહ્યો હતો. અભ્યાસ કર્યો હતો, એટલે તે જાણતી હતી કે કર્મના " અવિચલ કાયદામાં જ્ઞાની, પરાક્રમી, તપસ્વી કે પરન્તુ આનંદના વાતાવરણને શોકમાં ફેરવાય સંયમી સૌના માટે નિયમો તો એક સરખા છે, જે જતાં ક્યાં વાર લાગે છે? લમણાના લગ્નને વિધિ કર્મ બાંધ્યું તે અવશ્ય જોગવવું જ રહ્યું. પછી ભલે પૂરો થયો હતે. અને હવે ચેરીમાં ફેરા ફરવાની
- ક્રિયા શરૂ થઈ હતી. ત્રણ ફેરા પૂર્ણ થયા પછી, વિનાશક બની જાય છે. આજને સંપ્રદાયવાદ આજ ચોથા ફેરા વખતે રાજકુમારને એક ઝેરી સર્પે દંશ દુષિત ભાવનાનું પરિણામ છે, અને આવી સાંપ્ર- દીધે, અને તેનું પ્રાણ પંખેરું ત્યાં ને ત્યાં જ ઊડી દાયિક, જાતીય, તથા પ્રાન્તીય સંકીર્ણ નિવૃત્તિ ગયું. જે લગ્નમંડપમાં લગ્નની ક્રિયા થઈ, તે જ તથા કૌટુંબિક, સામાજિક, આધ્યાત્મિક તથા લગ્નમંડપમાં લક્ષ્મણ વિધવા થઈ. પ્રણય જીવનની રાષ્ટ્રિય જીવનને નિર્બળ બનાવી રહી છે. શરૂઆત થતાં પહેલાં જ પ્રણય પાત્રને લેપ થયો.
આથી વિશેષ દુઃખમય ઘટના બીજી શી હોઈ શકે? એટલા માટે જ મહામાનવ ભગવાન મહાવીરે સમભાવની સાધના દેખાડી છે. દરેક વ્યક્તિના માતા પિતાએ અને સખીમંડળે લમણાને વિચાર ઉપર શાંત મનથી વિચારવા તથા તેના પ્રતિ આ લગ્નની વાત ભૂલી જઈ બીજા લગ્ન કરી લેવાની સહિગણુ બનવાનો ઉપદેશ આપેલ છે, જે દ્વારા સલાહ આપી, પરંતુ લક્ષ્મણને તે એક જ જવાબ વિશ્વઐયની ભાવના સુગમતાથી સફળ બનાવી શકાશે. હતો. “જે સુખ મારા ભાગ્યમાં લખાયેલું નથી,
આ પ્રકારે ભગવાન મહાવીરે દર્શાવેલ આ એ સુખ હું ભોગવવા જ ઈચ્છતી નથી. મારા ત્રિપથમાં ગંગામાં સ્નાન કરીને સમસ્ત માનવ ભાગ્યમાં લગ્ન સુખ લખાયું હોત તે મારા પતિનું સમાજ પાવન, પવિત્ર તથા મંગળમય બની શકશે. અવસાન અકાળે થાત જ કેમ ?” શ્રમણમાં આવેલા હિંદી લેખને સાભાર
પ્રણયના માર્ગે પ્રયાણ કરવાને બદલે, ભર યૌવન અનુવાદક અનુવાદક શ્રી સુશીલાબેન હ. ભટ્ટ એમ. એ. અવસ્થામાં લમણે હવે વૈરાગ્યના પંથે પડી.
For Private And Personal Use Only