Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨
શ્રી આત્માના પ્રકાશ
જ્વાલા પ્રજવલિત હતી, ત્યારે ભગવાન મહાવીરે તેને નાશ કરી કાશે. આ અહિંસાની એક લાશ અહિંસાની ત્રિપથગા ગંગા વહેવરાવીને સમસ્ત છે, અનેકાન અથવા સર્વ-સન્વય. માનવ સમાજને શાંતિ તથા અહિંસા તરફ વાળવાને (૨) અપરિગ્રહ –હિંસાનું બીજું સ્વરૂપ સફળ પ્રયત્ન કર્યો.
છે પરિગ્રહ. હું તથા ભારાપણાની ભાવનાને ભગ(૧) અનેકાન્ત પિતાને શ્રદ્ધા હોય તેવા વાન મહાવીર પરિગ્રહ કહે છે. સ્વાધિકારનું જે મમત્વ ધર્મ પ્રત્યે તથા ધર્મશાસ્ત્રોમાં જ સંપૂર્ણ સત્ય છે, છે–આ વસ્તુ મારી છે, એને ઉપભોગ કરવાને તે સિવાયની કોઈ પણ બાબતમાં સત્ય નથી તેવી અધિકાર મારે છે, કારણ કે આ વસ્તુ પરંપરાથી માન્યતા તળે સર્વે પોતાના ધાર્મિક સંપ્રદાયને મારા સ્વામિત્વની છે, મારા સામર્થથી એને મેં સત્યવાદી તથા ઈતર સંપ્રદાયને મિથ્યાવાદી સિદ્ધ પ્રાપ્ત કરી છે, તેથી મારા સિવાય કોઈ ઉપગ ન કરવામાં પોતાની સર્વ શક્તિ અને સમય વ્યય કરી શકે, ભલે પછી તે વસ્તુની જરૂરિયાત અન્યને કરતા હતા. અગર તેમની સામે તેમના મત કે ગમે તેટલી હોય, પરંતુ મારા અધિકારની વરતુને પંથની વિરૂદ્ધ કોઈ સાચી વાત કરવાનું સાહસ કરે ઉપભોગ કરવાનો અધિકાર અથવા તેને તે તેમને ખરાબ રીતે તોડી પાડવામાં આવતા, અધિકારી અન્ય કઇ હોઈ શકે જ નહિ અરે, ફાંસીને માંચડે લટકાવવાનો પ્રયાસ પણ થતો. –થઈ શકે જ નહિ. આ પ્રકારનું વસ્તુઓ તરફ આવા ધાર્મિક મુદ્દાને કારણે કેટલીકવાર યુદ્ધનો મમત્વ-મમત્વભાવ તે પરિત છે. આ પરિગ્રહની જવાળામુખી ફાટી નીકળતોલગભગ બધા દેશોમાં ભાવના પૃથ્વીના કોઈપણ એક હિસ્સા થકી ઉત્પન્ન ધર્મને નામે આવાં યુદ્ધ થયાં કર્યા છે. ઇતિહાસના થાય છે. કયારેક પૃવીમાંથી ઉત્પન્ન થતાં અન્નવસ્ત્ર પાઠકને આ વાતને પૂરો પરિચય છે જ. ધર્મ તથા અન્ય પદાર્થો, તથા સોનાચાંદી વેરાત તથા ધમ સિદ્ધાંતના નામ ઉપર થતી આવી મહા- વિગેરે સંપત્તિ થકી ઉપન્ન થાય છે. આ પરિગ્રહ હિંસાને સમૂળગી નષ્ટ કરવા ભગવાન મહાવીરે સ્યા- તરફની આસક્તિને કારણે પ્રેરાઈને પૃથ્વી ઉપર
વાદ, અનેકાન્તવાદ-અપેક્ષાવાદનાં રૂપમાં અહિંસાનું અનેકવાર ભીષણ યુદ્ધો થયાં છે. લેહીની નદીઓ શિક્ષણ આપ્યું, અને માનવ જગતને સમજાવ્યું કે વહી છે અને આજે પણ વહી રહી છે. ઘરઘરમાં. પિતાની મિથ્યા હઠ અને આગ્રહને ત્યાગ કરી સમાજ સમાજમાં રાષ્ટ્ર-રાષ્ટ્રમાં “તારૂં તારું મારું સમદષ્ટિ પ્રાપ્ત કરે તથા પ્રત્યેક ધર્મગ્રંથોમાં જે મારૂં”નું મૂળ કારણ પોતાની અધિકાર જમાવવાની સનાતન સત્ય છે, તે સમજવા પ્રયત્ન કરે અગર વિષયુક્ત ભાનામાં છે. રશિયા, અમેરિકા તથા સમદષ્ટિથી સર્વત્ર નિરીક્ષણ કરવામાં આવે તો ઇગ્લાંડ દ્વારા સમસ્ત માનવજાતિને નષ્ટ કરનાર સર્વત્ર સત્ય ફેલાયેલું દેખાશે. અનેકાન્તની દષ્ટિથી અણબના અખતરાનું કારણ પણ પશ્ચિહ-વિશ્વ અગર સમજવાનો પ્રયત્ન કરવામાં આવે તો, દરેક ઉપર સ્વાધિકાર જમાવવાની દુષિત ભાવનામાં જ દર્શનમાં રહેલ સત્યાંશ જણાય છે અને એ રીતે છે. આવી માનસિક કલુષિતતાને ધંઈ નાખવા માટે, સર્વાદષ્ટિને સમિલિત કરવાથી પૂર્ણ સત્યનું દર્શન નષ્ટ કરવા માટે જ મહામાનવ મહાવીર ભગવાને શકય બને છે. આ પ્રમાણે પૂર્ણ સત્ય સમજવાનો અપરિગ્રહની સરિતા વહેવરાવી. તથા તેમણે કહ્યું તથા જીવનને સત્યમય બનાવવાનો પ્રયાસ જે કરે- કે સંસારમાં જેટલા પદાર્થો–વસ્તુઓ-સાધને છે, વામાં આવે તે ધર્મ તથા ધર્મસિદ્ધાંતના નામ ઉપર જે તે સર્વે માનવ સેવાના સાધનરૂપ છે. સમર સંધર્ષ, હિંસા થાય છે તે, તથા એકબીજાને અપ- પ્રાણીજગતના ઉપયોગ માટે જ છે. તેને દરેક માનીત કરવાની જે ભાવના જાગૃત થાય છે, વ્યક્તિ આવશ્યક્તા અનુસાર ઉપગ કરી શકે
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531675 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 059 Ank 01 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1961 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |