________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભક્તિ અને વિભક્તિ
લે સાહિત્યચંદ્ર બાલચંદ, માલેગામ
ભક્તિ એવી વસ્તુ છે કે તે અંતઃકરણી છીએ. તે આપવા માં ના પાડે અગર વિંલબ કરે ઉમિઓમાંથી જન્મેલી હોવી જોઈએ. પિતાના ત્યારે આપણે રીસાઇએ અને રડવા પણ બેસીએ. પુત્રપુત્રી ઉપર માબાપ પ્રેમ કરે છે. ભાઈબહેને કોઈ છાની વાત કરવી હોય તો તે નિ:સંકોચથી ઉપર પ્રેમ કરે છે. પતિપત્ની પરસ્પર ઉપર પ્રેમ મા આગળ કહીએ છીએ. મા કાંઈ ઠપકો આપે કરે છે. પણ આ બધાં પ્રેમના પ્રકાર છે. અને તેની અગર મારે તો પણ આપણે સહન કરીએ, એના પાછળ સ્વાર્થની ભાવના કાર્ય કરે છે. પિતાને સુખ અર્થ એ થયો કે આપણી મા અને આપણામાં મળે, પોતાને સ્વાર્થ સરે અને પિતાને વિસામો જુદાઈની ભાવના હોતી નથી, વિક્તિ હોતી નથી. મળે અને સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય અને અનેક જાતના અને તેથી જ એને સાચી ભક્તિ કહી શકાય. કાર્યો સરે એવી ભાવના તેમાં હોય છે. પણ ભક્તિનું પોતાની ભા કરતાં બીજુ કોઈ આપણું હિતસ્વી તેમ નથી. ભક્તિ તે નિડરવાથી જ હોય. અને અને રક્ષક નથી, એવી ભાવના આપણા મનમાં એવી એ ન હોય ત્યાં સુધી તેને સાચી ભક્તિનું હોય છે, તેથી જ આવી ભાવના જાગે છે ભક્ત ઉપમાન ઘટતું નથી.
અને દેવમાં વિભક્તિ કે જુબઈની ભાવના હેવી
નહી જોઈએ. સરળ બાલભાવથી દેવ અને ભકત જેની ઉપર ભક્તિ કરવી હોય તેની ઉપર જ્યારે એક રૂપ થઈ જાય છે ત્યારે જ એને ભક્તિ નિતાંત આદર અને પૂજ્યભાવ હોય તે જ ભક્તિ કહેવાય છે. મેટા જ્ઞાનીઓ પિતાના સ્તુતિ સ્તોત્રોમાં, કરવાનું મન થાય. અને એવી ભક્તિનું સાચું સ્થાન કવનમાં અને સ્તવનમાં પ્રભુની પ્રાર્થના કરે છે, તે દેવ અને ગુરૂ એ જ હોઈ શકે. દેવમાં જરા તેમાં પ્રભુ સાથે નિરંકુશ પણે જાણે પિતાને કઈ જેવો અંશતઃ ૫ણ દોષ છે એવું આપણું મન સાથી હેય એવી શુદ્ધ અને બાલક જેવી ભાવનાથી કહેતું હોય અર્થાત દેવ અને આપણે વિભક્ત છીએ, વદે છે. પ્રભુ કોઈ આપણા સહ પ્રવાસી અને માતા જુદા છીએ એમ લાગતું હોય ત્યાં સુધી દ્વિધાવૃત્તિ પિતા જેવા નજીકના એકલા જ હિતસ્વી છે, અને કાયમ રહે અને ભક્તિમાં તે આડખીલીરૂપ થઈ એની પાસે પોતાનું દુઃખ ખુલુ કરતાં એ આપણું રહે. કેઈ મોટા માણસ સાથે આપણે બેસવું હોય દુઃખ ટાળશે, અગર તે ટાળવાને કઈ સુલભ માર્ગ ત્યારે તેમનો આદર સાચવી આપણે બોલવાની બતાવશે એવી ખાત્રી સાથે એ પ્રભુ સાથે એકરૂપ હીંમત કરીએ છીએ. પણ પોતાની મા સાથે થઈ ભક્તિ કરે છે. પ્રભુ મારી સામે કેમ હજુ જોતા
લવું હોય ત્યારે આપણે ટુંકારાથી બોલીએ છીએ. નથી? મારે હાથ કેમ ઝાલતા નથી ? મારી માને તકલીફ કે અગવડ થશે કે કેમ તેને વિચાર આંખના પાણી કેમ લુંછતા નથી ? પ્રભુ મને ભૂલી સ્મ વગર હઠીલાઈથી કાંઈ માગવું હોય તે માગીએ ગયા? એવી એવી અનંત ભાવનાઓથી જ્ઞાનીઓ
For Private And Personal Use Only