________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
માનવ-જીવનની ત્રણ અવસ્થા
વિા અયેાગ્યતાને પટ આપણને લાગ્યા વિના રહેતા નથી અંગ્રેજીમાં એક એવી કહેવત છે કે “ અમુક માણસ કેવા છે તે જાણવુ હોય તેા તેના મિત્રા કયા છે. તે જણવાના પ્રયત્ન કરે ’” અર્થાત્ આપણુા મિત્રની રહેણી કહેણી ઉપરથી લેકે આપણી રહેણી કહેણીનું જ અનુમાન કરે છે. આપણે ગમે તેટલા સદ્ગુર્ણા હાઇએ; પણ જો આપણા મિત્રો સુણી હોય તે લોકો આપણને પણ લક આપ્યા વિના રહેતા નથી. મતે આટલી લાંબી ઉમ્મરમાં જો કાષ્ઠ મિત્ર નથી મળ્યા તેા પછી તમને આટલી ઉછરતી અવસ્થામાં કાઇ મિત્ર મળી આવે એ બના યોગ્ય નથી મિત્રતાના ખોટા દાવા કરી તમને કોઇ અમાર્ગે દારી ન ાય એની સાવચેતી રાખવાની છે.
મનુષ્યોને માટે ત્રણ કન્યેા મહાન જવાબદારી ભરેલાં છે. પ્રથમ તે એ કે જીવન પ ત પાતાની જાતનું અને પે;તાના આશ્રિતાનું પાલન કરવુ. જેએ આ કતવ્યમાં નિષ્ફળ થાય છે તેને જીવનમાં સુખ કે શાંતિને લેશ પણ આસ્વાદ મળતા નથી. સૌ પહેલાં આત્મહિનું કવ્ય કેવી રીતે સિદ્ધ થાય તેને વિચાર કરવા અને ત્યાર બાદ અન્ય જીવાની સાથે અર્થાત મનુષ્ય બંધુઓ તથા પશુ પ્રાણીઓ સાથે કેવી રીતના વ્યવહાર રાખવા, તેને નિળ નિણૅય કરવા જોઇએ. તે પછી પરમાત્માના ગુણનું કીર્તન કરવાના તથા પરમાત્માની પાસે પહોંચવાના વિવેકપૂર્વક નિર્ણય કરવા યોગ્ય છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છ
પ્રિય પુત્ર! હવે તમારા જીવનના પ્રારંભ થઈ ચૂકયો છે. તમે સૌંસારના વિશાળ ક્ષેત્રમાં વીરતા અને ધીરતાપૂર્વક પ્રવેસ કરો એવી મારી ઈચ્છા છે. તમે તમારા પોતાના બાહુબળ ઉપર આધાર રાખી મનુષ્ય તરીકેનું ગૌરવ પ્રાપ્ત કરવા પ્રયત્ન કરજો તમે તમારૂં પોતાનુ કલ્યાણ સાધેા તેની સાથે તમારા અન્ય માનવ બધુએ પણ કલ્યાણના ભાગ તર્ ગતિ કરે એની કાળજી રાખજો, નીચ અને તિરસ્કરણીય જીવનથી સદા અળગા રહેજો “ મારાથી મારા બન્ધુઆનું સગાસ ંબંધીઓનુ` કેવી રીતે હિત થાય ' એવી સદા ભાવના રાખજો. ટુંકાણુમાં તમે તમારી જાતિને તથા દેશને કોઇપણ રીતે ઉપયાગી થઇ શકે તેવા પ્રયત્ન કરજો. એક નીતિ કાવ્યમાં કહ્યું છે કે
સૈિનિક સત્તાપે મૃત: શા વા ન જ્ઞાયતે सजाता येन जातेन याति वंशः समुन्नतिम् ॥ २ ॥
For Private And Personal Use Only
અર્થાત્~આ નિત્ય પરિવર્તન પામત સંસારમાં કાણુ જન્મતું અને મરતું નથી ? પરંતુ તેને જ જન્મ સાક લેખાય છે કે જેના વડે જાતિની તે કુળની ઉન્નતિ થાય. પ્રિય પુત્ર ! તમે તમારા જન્મ સફળ કો અને તે માટે પરમાત્મા તમને શક્તિમાન કરે એજ મારી આશિષ છે. જીવન ધન્ય બનાવે તેાજ માનવ જીવનની ત્રણે અવસ્થા સાર્થક ગણાય ?” અસ્તુ.