Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
માનવ-જીવનની ત્રણ અવસ્થા
મુનિરાજ શ્રી લક્ષ્મીસાગરજી મહારાજ (જોટાણા )
આ જ છે. તે વખતે શરીરની શક્તિએ સંપૂર્ણ રૂપે ખીલેલી હોય છે અને ગુણે: પ્રાપ્ત કરવાને પણ મન ઉત્સુક બની રહ્યું હોય છે. મનુષ્ય આ અવસ્થામાં જે વાત શીખવા ચાહે તે બહુ સારી રીતે શીખી શકે છે, અને જે દ્ગુણુ પોતાનામાં ઉતારવા કચ્છે તે સદ્ગુણુ પશુ ઉતારી શકે છે, પરન્તુ કેટલીક વાતો એવી છે કે જે યુવાવસ્થામાં શીખી લીધી હોય તે જ તે પ્રાપ્ત થાય અને નહીંતર આખી જીંદગી સુધી પ્રયત્ન કરવા છતાં નિરાશ જ થવું પડે. ગુણે પ્રાપ્ત કરવા અને તેની સાથે તે સુણ્ણાના સદુપયોગ કરી જીવનને ઉન્નત બનાવવું, એ બન્ને કામે આ યુવાવસ્થામાં જ થવા જોઇએ. જો યુત્રાવસ્થા માત્ર ગુણે પ્રાપ્ત કરવામાં જ વીતાવી દેવામાં આવે તા એ સદ્ગુડ્ડાના ઉપયાગ કયારે થાય ? કોઇ એમ કહે કે યુવાવસ્થામાં જે સદ્ગુણી પ્રાપ્ત કર્યા હોય તે સદ્ગુણીના ઉપયોગ વૃદ્ધાવસ્થામાં જ થવા જોઈએ, પણ હું તે વાત સ્વીકારતા નથી. કારણ કે વૃદ્ધવયમાં સુખાનુભવ શક્તિ પ્રથમ કરતાં ણે અંશે મંદ પડી જાય છે. ગુણાના ઉપયેગથી જે સુખ પ્રાપ્ત થઈ શકે તેમ છે, તે સુખના અનુભવ તા યુવાવસ્થામાં
(૧) માલ્યાવસ્થા (૨) ચુવાવસ્થા (૩) વૃદ્ધાવસ્થા. બાલ્યાવસ્થા અજ્ઞાનતામય હોય છે, તે વખતે બાળક પરવશ, પરાધીન તથા નિર્ભય હોય છે. તેને પોતાની માર્નાસક ઉન્નતિ કરવાનું કે આત્મિક પ્રગતિ સાધવાનું બીલકુલ સૂઝતું નથી, આ દશામાં જે કાંઇ સુખ હોય તો તે એટલું જ કે તે વખતે બાળક તદ્દન સ્વતંત્ર અને ચિંતામુક્ત હોય છે. કાલે શું થશે તથા મારા મુરબ્બીએ મને અમુક કાર્ય કરતા અટ કાવશે એવે ખ્યાલ પ્રાયઃ તેમનાં મનમાં આવતા નથી, ખાવું, પીવુ, તથા કુવું. એ સિવાય બીજું કાંઇ, એટલે કે ૬ઃખ સુખ જેવી વસ્તુ આ જગતમાં છે તેવું તેમને તે વખતે ભાન હેતુ નથી. બાલ્યાવસ્થામાં નિશ્ચિંતતા હોય છે. તેનું એક કુદરતી કારણ છે, અને તે એ જ કે બાળઠના શરીરની પુષ્ટિ માટે તે બહુ આવશ્યક છે. જો બાળક જન્મથી જ ચિંતા અને પીકર કરવા લાગે તો તેનું શરીર વૃદ્ધિ પામે નહિં, અને ટૂંક મુદ્દતમાં જ અકાળે મરણુશરણુ થાય.
યુવાવસ્થા એ માનવ-જીવનની બીજી અવસ્થા છે. જીવનમાં જો કોઇ સર્વોત્તમ અવસ્થા હોય તે તે
સભાની પ્રવૃત્તિઓ
ગત વર્ષમાં શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ માસિકમાં ૨૯ પથ અને ૪૦ ગદ્ય લેખો ઉપરાંત સુભાષિતા, ચિ ંતન કણિકાઓ વગેરે પ્રગટ કરવામાં આવ્યા હતા. આ ઉપરાંત સમાચાર આપવાનું કામ પણ ચાલુ કરવામાં આવ્યું હતું. આ રીતે માસિકને સમૃદ્ધ કરવામાં પુજ્ય મુનિમહારાજ શ્રી લક્ષ્મીસાગરજી, મુનિ શ્રી સુશીતવિજય, મુનિ શ્રી મહાપ્રભવિજયજી, મુનિ શ્રી બ્લિોકસાગર તેમ જ ગૃહસ્થ લેખકે પ્રે, શ્રી હીરાલાલ, શ્રી જયંતીલાલ ખી. દવે, ડા. શ્રી દેવેન્દ્ર જૈન, શ્રી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રતીલાલ દેસાઈ, શ્રી ફતેચ'દ ઝવેરમાઈ, ૫. શ્રી દલસુખભાઇ, શ્રી વીઠ્ઠલદાસભાઈ, શ્રી અમરચંદભાઇ, સ્વ. શ્રી પાદરાકર, શ્રી બાલચંદ, શ્રી ‘રક્તતેજ' શ્રી સ્વરૂપચંદ ઝવેરી, શ્રી કાન્તિ જે. મહેતા, સ્વ.શ્રી મેહન લાલ દીપચં ચેકસી, શ્રી પ્રણવ માઢલી, શ્રી મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા વગેરે એ સારે। સહકાર આપ્યું હતેા, તેમને અમે ફરી અત્રે આભાર માનીએ છીએ અને તેમણે આપેલ સહકાર નવા વર્ષમાં ચાલુ રાખવા વિનંતી કરીએ છીએ.
પ્રકાશન સમિતિ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531665 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 058 Ank 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |