________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચિંતન અને મનન
* પુછે અને પથ્થર, ધિક્કાર અને ધન્યવાદ એ કાંઈ માનવને માપદંડ નથી. માનવનું સાચું મૂલ્ય તે તેમની અંતરની ઓળખાણથી જ આલેખી શકાય.
જ સુખ અને દુઃખ હર્ષ અને શેક, ગુણ અને દોષ એ બધું માનવ જીવન સાથે જડાએલું જ છે, પરંતુ એ બધા પ્રસંગે એ સમતા દાખવી સમધારણ રહી શકે એજ ખરે માનવ ! અરે..મહામાનવ... !
* માનવ મનને પારખવું હોય તે પારખી લેજે કે કતલના આધારે રામાજ પલટાવનાર પુરુષ તામસી હશે. કાનુનના આધારે સમાજ સુધારના રાજસી હશે અને કરૂણાના આધારે ક્રાંતિ કરે સાત્વિક હશે. માનવ મનનું આ એક પૃથ્થકરણ છે.
આ બેશક શ્રમ એ નીતિને શ્રેષ્ઠ ગુણ છે. પરંતુ સમાજની બુદ્ધિ બુટ્ટી કરી શ્રમનો મહિમા ગાનારે તે કેવળ શ્રેમાંધ જ છે. એમને શ્રમ સમાજમાં ક્રાંતિ લાવી શકે જ નહિ.
* આ સારે અને પેલે નઠારે એવું કહેનાર મહાપુરુષ જગત સાથે એક્તા કેમ સાધી શકે ? આ જગત એજ જેમનું પરિપૂર્ણ અંગ છે. અર્થાત જે વિશ્વાત્મક સાધવા ચાહે છે તેની દષ્ટિમાં કેણ ગુનેગાર? કે ફરિયાદી અને કણ ન્યાયાધિશ?
* સંતની ક્ષમામાંજ એવી શક્તિ ભરી છે કે તે ગુનેગારને પલટાવી દે છે. ન્યાય લેવા જવું, કોટે ચડવું કે દંડની અપેક્ષા રાખવી એ બધું નિર્બળ માનવેને જ શોભે...! સંત શિરોમણી ગુણ તે છે –
ક્ષમા..... ક્ષમા !! ક્ષમા ! ! * પાંડવેને ન્યાય કરવા માટે આખીએ હસ્તીનાપુરનગરીમાં દુર્યોધનને કેઈ સારો માનવી ન મળે અને ધમરાજને કઈ ખરાબ માનવી ન મળે.
આ પ્રસંગ પરથી આપણે એજ પાઠ શિખીએ કે “દષ્ટિ એવી સૃષ્ટિ ” અને આપ ભલા તે જગ ભલા ”
* સમાજને મર્યાદાને સમજ્યા વિના કેવલ નીતિ વચનો જ ઉરચા જવાથી નથી થતું જગકલ્યાણ કે નથી થતું આત્મકલ્યાણ. આવા માનવનું નામ દુનિયા પાગલની પથામાં જ નેંધી લે છે.
2. ગમે તે ખાવું અને ગમે ત્યાં પડ્યા રહેવું છે તે નર પશુ જ છે. સાચા જ તેનું જીવન તે નિયમિત, વ્યવસ્થિત અને સંયમ હેઈ શકે કારણ કે શાસ્ત્રમાં યમ અને નિયમ એ બે યોગના પ્રથમ સે પાન ગણાવ્યાં છે.
For Private And Personal Use Only
