________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૧૬
થી માત્માનંદ પ્રકાશ
લઈને માણસે પિતાના કાર્યમાં નિષ્ફળતા પ્રાપ્ત ઘડિયાળમાં બધાં ચો પૂર્ણ હોય અને કિંમતી કરે છે. મહત્વાકાંક્ષાને ધીમે ધીમે સંકોચ થવા લાગે રતા હોય, પરંતુ જો તેમાં મુખ્ય કમાન ન હોય એ પિતાના કાર્યમાં અપકર્ષ થાય છે તેનું પ્રથમ તે તે ઘડિયાળ નકામી છે તેવી રીતે મનુષ્ય ઉચ્ચ ચિહ્ન છે. ખાસ કરીને જ્યારે આપણે એવા વાતા. કેળવણીનો સ્વાદ લીધે હેય, શરીરે સંપૂર્ણ નીરોગી વરણમાં હેઈએ કે જેમાં જિંદગીની સંભવિત વસ્તુઓ હોય, પરંતુ જો તેનામાં ઉખ્યાભિલા ન હોય તે થી માણસે દેરાય છે ત્યારે મહત્વાકાંક્ષા સિવાય તેના અન્ય ગુણે ગમે તેટલા શ્રેષ્ઠ હોય તે પણું તે અન્ય કોઈ કારણ નથી કે જેના ઉપર સંભાળપૂર્વક સ નિરુપયોગી છે. પુખ્ત વયે પહોંચેલા અને મહાન તપાસ રાખવાની અને જેને નિરંતર મજબૂત બના• શક્તિ ધરાવનારા અનેક મનુષ્ય જોવામાં આવે છે વવાની જરૂર છે, જેઓ પોતાને અપકર્ષ થતું કે જેઓએ અદ્યાપિપર્યત પિતાનું જીવન-કાય પસંદ અટકાવવાની ઈચ્છા રાખે છે તેઓને માટે પિતાની કયું હોતું નથી. તેઓ એમજ કહે છે કે અમે ક્યા મહત્વાકાંક્ષાની નિરંતર તપાસ રાખવાની અને તેને કાર્યને માટે લાયક છીએ તે જાણતી નથી. મનુષ્યમાં
મત રાખવાની ખાસ જરૂર છે. દરેક બાબતને મહત્વાકાંક્ષાના બીજનું વહેલું રાપણું થાય છે. આધાર મહત્વાકાંક્ષા પર છે. જે ક્ષણે તે નિર્બળ આપણે તેની દરકાર કરતા નથી, તેને આપણું બને છે તે જ ક્ષણે જીવનના સર્વ ધારણ છિન્નભિન્ન તરફથી ઉત્તેજન કે પોષણ મળતું નથી તે તેને થઈ જાય છે. મહત્વાકાંક્ષાના દીપકને નિરંતર પરિષ્કૃત કમેકમે લય થઈ જાય છે અને તે આપણને પીડા અને દેદિપ્યમાન રાખવાની પૂરેપૂરી જરૂર છે. કરવાનું તજી દે છે. કેમકે અન્ય કોઈ ગુણને કે મહત્વાકાંક્ષાને દાબી દેનાર સત્તાઓની સાથે વિલાસ વસ્તુનો ઉપયોગ કરવામાં ન આવે તે જેવી રીતે તે કરવાની ટેવ ભયંકર છે..
દબાઈ જાય છે તેવી જ રીતે મહત્વાકાંક્ષાના સંબંધમાં
પણ બને છે. જે વસ્તુઓને આપણે હંમેશાં ઉપયોગ કોઈ માણસે નિદ્રા લાવનાર દવા વધારે પ્રમા કરીએ છીએ તે જ વસ્તુઓ આપણી પાસે રહી શકે શુમાં લીધી હોય ત્યારે ડોકટર તરત જ સમજી શકે છે. કોઈ પણ શક્તિ, સ્નાયુ કે મગજશક્તિને ઉપર છે કે નિદ્રા નાશકારક નીવડશે, જેથી દરદીને જાગ્રત કરવાનું આપણે બંધ કરીએ છીએ કે તરત જ તે રાખવાનો યત કરવામાં આવે છે અને ઉપાયો લેવામાં શક્તિને કાસ થાય છે. અને ધીમે ધીમે તે શક્તિને આવે છે. કેટલીક વખત સ્થિતિ વધારે ગંભીર હાય આપણામાંથી સદંતર વિલય થઈ જાય છે. તે મનો વિરોધ કરવાને વધારે સખ્ત ઉપથારો “ઊર્ધ્વગામી બને” એ કુદરતના આધ આહવાન અજમાવવા પડે છે. આ નિયમ મહત્વાકાંક્ષાને લાગુ પ્રત્યે જે તમે દુર્લક્ષ રહે છે, જે તમે તમારી મહપડે છે. જે મહત્ત્વાકાંક્ષા એક વખત દબાઈ જાય છે ત્વાકાંક્ષાને ઉત્તેજન કે પોષણ આપતા નથી અને તે તેને પુનઃ સચેતન કરવાનું કામ લગભગ અશકન્ય ઉપગથી રોજબરોજ મજબૂત બનાવતા નથી તે તે થઈ પડે છે. ઉત્તમ ગુણેથી વિભૂષિત અનેક માણસે મૃતદશાને પામે છે. જેમ કોઈ ઈચ્છા કે વૃત્તિને દાબી આપણી દૃષ્ટિએ સર્વત્ર પડે છે. આવા ઉચ્ચ કોટિના રાખવાથી તેને નાશ થઈ જાય છે તેમ મહત્વાકાંક્ષાને ભાસ સારા પ્રસંગેને કેમ લાભ લેતા નથી, તેઓ દાબી દેવાથી તે નષ્ટ થઈ જાય છે, એમાં કશે. શા માટે નિષ્કિ રહે છે વગેરે પ્રશ્નોનો વિચાર કરતાં સંદેહ નથી. જે લોકોમાં મહત્વાકાંક્ષા મૃતાવાસ આશ્ચર્ય થાય છે. આનું કારણ એ છે કે તેઓને પડેલી છે એવા જ લોકો આપણી આસપાસ દષ્ટિએ કઈ પ્રકારની ઉચ્ચ અભિલાષા હેતી નથી, પ્રધાન પડે છે. તેઓ માનુષી દેખાવ માત્ર ધા કરે છે, આશય હેતા નથી.
પરંતુ જે અગ્નિ તેઓમાં પ્રજવલિત થયા હતા તે
For Private And Personal Use Only