________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્મારામજી (શ્રી વિજયાનંદસૂરીશ્વરજી) મહારાજા
સત્તરભેદી પૂજા
વિવેચક : પન્યાસશ્રી રામવિજયજી ગણિવર્ય
Ox
સકલ જિર્ણ મુર્ણની પૂજા સત્તર પ્રકાર શ્રાવક શુધ્ધ ભાવે કરે, પામે ભવને પાર...૧ શાતા અને દ્રૌપદી, પૂજે શ્રી જિનરાજ; રાયપણું ઉપાંગમેં, હિતસુખ શિવલ તાજ..૨ નવણ વિલેપન વસયુમ, વાસ ફૂલ વરમાલ; વરણ સુન્ન ધ્વજ શેભતી, રત્નાભરણ રસાલ ૩ સુમનસ ગૃહ અતિ શોભતું, પુષ્પ ધરા મંગલિક; ધૂપ ગીત નૃત્ય નાદશું, કરત માટે સબ ભીક...૪
અર્થ :-સર્વ મુનિમાં ઈન્દ્ર સમાન એવા તીર્થંકરદેવ પ્રભુની સત્તરપ્રકારી પૂજા શ્રાવક શુદ્ધ ભાવે કરે છે, જેથી ભવને પાર પામી શકે છે. શ્રી તીર્થંકર પ્રભુની ત્રિપદી પામ્યા પછી ગૌતમાદિ ગણધરે દાક શાંગી રચી. તેમાં પંચમ ગણધર શ્રી સુધર્માસ્વામીએ દશાંગી રચતાં છઠ્ઠા જ્ઞાતાસૂત્ર નામના અંગમાં (આગમમાં) દ્રૌપદીએ શ્રી જિનપૂજા કરી છે તેનું વર્ણન કર્યું છે. વળી રાયપણી નામના ઉપાંગ સત્રમાં સૂર્યાભ નામના દેવે જિનપૂજા કરી છે, તેનું વર્ણન આવે છે. એ જિનપૂજાથી આત્માનું સાચું હિતસાચું સુખ અને એક એવું મોક્ષફળ પ્રાપ્ત થાય છે. એવા પૂજાને લાભ બતાવ્યા છે. હવે પૂજાના સત્તર ભેદ બતાવે છે, તે આ પ્રમાણે
૧. ન્હવણ પૂજા. ૨. વિલેપન પૂજા. ૩. વસ્ત્રયુગ્મ એટલે બે વસ્ત્રની પૂજા. ૪. ગધપૂજા, ૫. પુષ્પારોહણ પૂજા. ૬. પુષ્પમાલા પૂજા. ૭. આંગી રચના. ૮. ચૂર્ણ પૂજા. ૯, વજ પૂજા, ૧૦. શ્રી આભરણ પૂજા. ૧૧. પુષ્પગ્રહ. ૧૨. ફૂલના વરસાદની પૂજા. ૧૩. અષ્ટમંગલ પૂજા. ૧૪. ધૂપ પૂજા, ૧૫. ગીત પૂજા. ૧૬. નાટક પૂજા. ૧૭. વાજિંત્ર પૂજ.
એવી રીતે સત્તરપ્રકારી પૂજાનું વર્ણન ગણધરરચિત અંગ સત્રમાં ત્યાર પછીના રાયપરોણી આદિ ઉપાંગસૂત્રમાં બહુ મૃતધરોએ વર્ણન કર્યું છે. એવી પૂજા દ્રવ્યભાવથી કરતાં-સાત પ્રકારના ભય, સાત પ્રકારની ઇતિઓ વિગેરે મટી જાય છે, ઉપદ્રવ નાશ થાય છે. જ્યના નામે આ પ્રમાણે છે–૧. ઇહલોક ભય.
For Private And Personal Use Only
