Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ પિતાની ઇરછાઓને નિરોધ કરનારને જ ખરેખર છે. જ્યારે મનુષ્યને કઈ વસ્તુ મેળવવાની ઇચ્છા વિજયી ગણવામાં આવે છે. પ્રવાહની સાથે તે નિર્બળ થાય છે ત્યારે અમુક સમય સુધી તે આનંદથી પણ વહી જાય છે, એમાં મુશ્કેલ છે જ નહિ, પરંતુ વંચિત રહે છે. ઇચછાઓ પણ બે પ્રકારની છે, એક પ્રવાહની વિરુદ્ધ દિશામાં ચાલવામાં જ બળની આવ- લેવાની ઈચ્છા અને બીજી આપવાની ઈચ્છા. પહેલી શ્યકતા છે. સંસારની ઉપાધિઓથી મનુષ્ય તંગ બની ઇચ્છામાં આનન્દનો અભાવ છે, પરંતુ બીજા પ્રકારની જાય છે. સર્વત્ર લેકમાં પરસ્પર ઈર્ષ્યા અને દેશ ઈચ્છોમાં તેનો સદ્દભાવ છે. જ્યારે મનુષ્ય આનન્દમય જોવાથી મનમાં દયાની લાગણી ઉત્પન્ન થાય છે. અવસ્થાએ પહોંચે છે ત્યારે ત્યાં દુઃખ અંશ પણ એવી બાબતમાં તમારું જીવન વહન ન કરો. એ રહેતો નથી. જે બાબતોથી પહેલાં તેને દુઃખ થતું સર્વથી તમારી જાતને ઉચ્ચ બનાવી એવી અવસ્થા હતું અથવા ક્રોધ થતો હતો તેનાથી જ તેને પ્રેમ મેળવો કે જેમાં એ બાબતેની કિંચિત પણ સત્તા અને સહાનુભૂતિ ઉપજવા લાગે છે. જે આપણે ન ચાલે. અને તેનું નામ જ વિજય છે. મનુષ્ય ખરે વાસ્તવિક આનન્દનો અનુભવ કરવા ઈચ્છતા હોઈએ વિજય છે ત્યારે જ મેલો કહેવાય કે જ્યારે તેને તે આપણે બીજાઓને આનશ્વિત બનાવવા, તેઓને ધન, સંપત્તિ, કીર્તિ તથા સફલતાની ઈચ્છાનુસાર દુઃખથી બચાવવા, અને તેઓનાં હદયને પ્રફુલિત પ્રાપ્તિ થતી હોય, ત્યારે જો તે સર્વે અન્યાય, અનીતિ બનાવવા અવિરત યત્નો આદરવા જોઈએ. આમ અથવા કપટથી મેળવાતું હોય તે તેને તિલાંજલી કરવાથી વાસ્તવિક આનન્દનું રૂપ સ્વયમેવ પ્રકટ થવા આપવામાં તે એક ક્ષણને પણ વિલંબ ન કરે, લાગશે. જે મનુષ્ય કોઈપણ માણસના હૃદયને પ્રસન્ન પૈસાને તૃણસમાન સમજે, લેભવૃત્તિને પિતાની પાસે કરવાના સુયોગની શોધમાં રાતદિવસ રહે છે તે આવવા ન દે, પિતાના સિદ્ધાંતને મજબૂત રીતે સંસારનું જેટલું ભલું સાધી શકે છે તેટલું જગતના વળગી રહે, અને સત્ય માર્ગથી જરા પણ ચલિત ન મેટામાં મોટા વીરપુરુષે પિતાનાં વીરતાભર્યા કાર્યોથી થાય. આનું નામ જ વિજય છે અને આ વસ્તુ જ સાધી શકતા નથી. માણસને વાસ્તવિક આનન્દની નજીક લઈ જાય છે. આ ઉપરાંત વિવેકશક્તિ પણ આનન્દપ્રાપ્તિમાં
જે આપણે વાસ્તવિક આનન્દની અભિલાષા સહાય કરનારી છે. કોઈ પણ મનુષ્ય કોઈ અનચિત રાખતા હોઈએ તો આપણે નવીન ઉત્સાહ અને કાર્ય કરવા તત્પર બને છે ત્યારે તેનું હૃદય કંપે છે. નવીન શક્તિથી અન્ય માણસને આનંદિત બનાવવા તેને અંતરાત્મા તેને કામ કરતાં અટકાવે છે. આવાં સતત વિચાર અને પ્રયાસ કરવા જોઈએ, પરહિત કાળે કદાપિ ન કરવા જોઈએ. જ્યારે મનુષ્યમાં સાધવાની શક્તિને બલવત્તર બનાવવી જોઈએ અને પિતાના અંતરાત્માના આદેશ અનુસાર કોઈ જાતની આપણા પોતાના વિશિષ્ટ ઉદ્દેશથી ચલિત થવું જોઇએ યુક્તિનો પ્રયોગ કર્યા વગર કોઈ પણ કાર્ય કરવાની નહિ. જો આ ઉદ્દેશ અનુસાર દેશના ભિન્ન ભિન્ન શક્તિ આવે છે ત્યારે તેને તેનાથી વાસ્તવિક આનન્દને સમાજ અને મંડળે કાર્યો કરવા લાગે અને સ્વાર્થ. અનુભવ થવા લાગે છે. જે મનુષ્યમાં ઉપયુક્ત ગુણ વૃત્તિને ત્યાગ કરી દયા અને સ્નેહભય કાર્યોથી હેય છે તે જ પોતાના અંતરાત્મા પર વિશ્વાસ રાખી સંસારને અનેક રીતે લાભકારક નીવડે તે દરેક ગૃહમાં શકે છે. તેને અંતરાત્મા હમેશાં તેને સન્મા' જ આનન્દવાઘ વાગવા લાગશે, સર્વત્ર આનન્દ મંગળ લઈ જશે. ઉપરાંત સંસારમાં તેને કાઈનાથી પણ પ્રવર્તી રહેશે અને સર્વ લોકે વાસ્તવિક આનન્દ
હીવાની જરૂર રહેશે નહિ. દરેક કાર્યમાં તેને અંત- મેળવવાના માર્ગ પર વિહરવા લાગશે. આવા શુભ રાત્મા જ તેને માર્ગદર્શક બનશે.
સમયનું આગમન સવર થાઓ એ શુભેચ્છા સહિત ઈચછાએ મનુષ્યને દુખની નજીક લઈ જનારી અત્ર વિરમવામાં આવે છે.
રતિ ૨M
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531622 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 053 Ank 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1955 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |