________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આગમ પુરુષ: સમય, અવય અને પ્રતિકૃતિ
૧૫૩ ૧૮૩૩માં આત્મબોધ યાને આત્મપ્રબંધ ર ઉલેખ નથી. આ પુસ્તક આગમનું ડિઝશન છે. એની ટીકા પઝ હેય એમ જણાય છે. આ નામના મારા પુસ્તક ઉપરથી પ્રેરણા મેળવીને અને
આત્મપ્રબોધના ત્રીજા પ્રકાશ( પદ્ય ૧૦૦)ની એને છૂટથી ઉપયોગ કરીને જાયું છે એમ એમણે ટીકામાં નદીની હારિભદ્રીય વૃત્તિમાંથી ઉપર્યુક્ત ગાથા મને ત્રણેક વાર કહ્યું છે. પૃ. ૨૩માં એમણે નીચે નજરે પડે છે. એના સ્પષ્ટીકરણ તરીકે ૫ત્ર ૨૯૩માં મુજબ ઉલેખ કર્યો છે:જે નીચે મુજબ લખાણ છે તેમાં “ગાત્રાદિક” શ્રી ઉપાસક દશાંગસૂત્ર અને શ્રી અંતકૃશાંગઅર્થ પીઠ અને પેટ કરાયો છે-
સૂત્ર આ બે પીઠ ઉદરસ્થાને જાણવા” “gવાનપુરુષ પહયુ તુ આવા- આમ વિધાન કરવા પૂર્વે પૃ. ૨૨ માં એમણે સૂત્રકારે છે ક િદશા-ક્ષમતાથી. આની ઉથાનિક તરીકે એમ કહ્યું છે કે “શ્રીનંદી. કવિ માવતી-શાતાધર્મકથા, જાત્રા સુત્રની ચૂણિ વગેરેમાં શ્રુતજ્ઞાન એટલે દ્વાદશાંગીને gોવ પાણાન્તાદરા, વાદુપ્રિ પુરુષના અંગેની સાથે આ રીતે સરખાવી છે.” અનુત્તરો પતિવરા પ્રશ્ન થાયur , ગ્રીવા શ્રી વિજયપઘસરિએ કરેલા અર્થ કરતાં ભિન્ન વિજાપથત રિાત દgિવાર tતા” અર્થ આગમારકે, જૈનાચાર્ય શ્રી વિજયકરતૂર
આ પૂર્વેની કોઈ કૃતિમાં ગાત્રદ્ધિક કે ગાત્રાધને સુરિજીએ તેમ જ અભયસાગરજી વગેરેએ સૂચવ્યા અર્થ અપાય છે ખરે અને હેય તે એ શું છે? છે, અને એ પ્રમાણે આગમ-પુરુષની પ્રકૃતિએ પણ
જૈનાચાર્ય શ્રી વિજયપઘસરિએ ૨૪૪ ગાથામાં કેટલેક સ્થળેથી આલેખાઈ છે. આર્યામાં જઈશુમરહીમાં જણ૫વયણ-કિરણ- આ તે આગમ-પુરુષને અંગેની ગાથા અને વલી રચી છે. એના ઉપર એમણે ગુજરાતીમાં સ્પષ્ટાથે એના અર્થની વાત થઈ, પરંતુ આગમ-પુરુષની જે લખ્યો છે. આ પુસ્તકના મુખપૃષ્ઠ ઉપર પ્રવચન- પ્રતિકૃતિ મળે છે તે જોતાં ૪૫ કે ૪૬ સુપ્રસિદ્ધ કિરણાવલી એવું નામ છે, પણ પ્રકાશન વર્ષને આગની યોજનાને વિચાર કર બાકી રહે છે.
આ દિશામાં લગભગ સવા વર્ષ ઉપર કોઈ ૧ આ ગ્રંથ ૫૪ ટીકા સહિત મૂલચંદ હીરા- પહેલ કરી છે એમ એ જાતનું ચિત્ર જોતાં જણાય ચંદ ભગતે વિ. સં. ૧૯૯૭ માં છપાવ્યા છે. છે, આ ચિત્રની પ્રતિકૃતિ શ્રી આગમપુરુષનું
૨ આત્મપ્રબોધની ઉપર્યુક્ત આવૃત્તિમાં એ રહસ્ય એ નામના પુસ્તકમાં છપાઈ છે. એમાં નીચે મુજબ છપાઈ છે –
દિવાય સિવાયનાં ૧૧ અંગ, ૧૨ ઉવંગે, ૬ છે“વાયા ૨ બંદો ૪ ૬ ૬ જાનn 1 ૮ રો ૫ સુd, ૪મૂલર, ૨ ચૂલિયાસુર અને ૧૦ પઈગ
એમ ૪૫ આગમને સ્થાન અપાયું છે એમાં ૧૧
વાહૂ ૧૦ गीवा ११ शिरं १२ च पुरिसो बारसअंगो
અંગેનાં નામ અને આગમ-પુનાં એને લગતાં
, રથાનાં-અવયનાં નામ અપાય છે. પણ આગમકે ચરણ, જંધા, ઉર અને બાહને અંગે શિપ. પુરુષને લગતી ગાથા અપાઈ નથી. અને વામ એમ વિચારણા કરાઈ છે તો ગાત્રાળ આ ચિત્રનું જનું પાનું મુનિશ્રી અભયસાગરજીને માટે તેમ કરાય તે કેમ? વિશેષમાં કોઈએ જમાવ્યું વિ. સં. ૨૦૦૧ માં મળી આવ્યું હતું ( અને ગયે ગાત્રાઈ અને ડાબું ગાત્રાધે એ અર્થ કર્યો છે ૪ આ ઉલ્લેખ આત્મપ્રબંધને આભારી છે ખરે? આવશ્યકટિપ્પણ આ દિશામાં પ્રકાશ પાડી એમ વિજયપધરિએ મને તા. ૨૪-૦-૫૫ ને શકે તેમ છે ?
રોજ અમદાવાદમાં કહ્યું હતું.
કુમવિશિરો » સ્થાનેનાં-અવયનાં તથા
For Private And Personal Use Only