________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સિહસેનીય કાત્રિશિકાઓમાંથી અવતરણો. આમાં સમઈપયરણની અનેક ગાથાઓ ઉદ્દધૃત શિકાના બારમા પદ્યને પૂર્વાધ છે. ઉત્તરાર્ધ નાચે કરાઈ છે. વિશેષમાં આ સૂયગડ (સુથ૦ ૧, અ. મુજબ છે – ૧૫) ની ટીકા(પત્ર ૨૬૫ અ )માં નીચે પ્રમાણેનું “સર્વે વારું વજુરતમાં મઘિાઘર” જે અવતરણ છે તે બીજી ત્રિકિાનું તેરમું પદ્ય છે – આ ન્યાયાચા પાતંજલ યોગદર્શન ઉપરની " सधर्मबीजवपनानघकौशलस्य । વ્યાખ્યા(પૃ ૨૯ ) માં “નિશ્ચયનમતમેત દુ
ચણો વાપર ! તવારિ બ્રિાળમૂત્રના જણાવ્યા સુતો મહાવવી” એવા ઉલેખપૂર્વક तन्नाद्भतं खगकुलेविह तामसेषु
નીચે મુજબનું પદ્ય ઉદ્દધૂત કર્યું છે – __ सूर्याशवो मधुकरीचरणावदाताः ॥” । “મવથી મતકુન્નિસં.
આ પઘ અન્યવેગવ્યવચ્છેદકાત્રિશિકા- विमलज्ञानमनन्तमर्जितम् । (મલો, ૬) ની ટીકા નામે સ્યાદ્વાદમંજરીમાં અવ- न च हीनकलोऽसि नाधिकः તરણરૂપે અપાયું છે. આ ધાર્નાિશિકા (લે. ૩૦)- સમતાં નાતિય વર્તરે છે” ને લગતી સ્યાદ્વાદમંજરીમાં “સિદ્ધસેનદિવાકરપાદ” આ પદ્ય ચેથી કાત્રિશિકાના ૨૯ મા પદ્યરૂપે એવા ઉલ્લેખપૂર્વક નિમ્નલિખિત પદ્ય રજૂ કરાયું છે – જોવાય છે. છેવટની પંકિતમાં સિદ્ધસેન દિવાકરને “વધારવા સિવા
મહાવાદી' કહ્યા છે. समुदीर्णास्त्वयि सर्वदृष्टयः।
આવય અને એની નિજજુત્તિ ઉપર હરિ. न च तासु भवानुदीक्ष्यते; - ભદ્રસૂરિએ ટીકા રચી છે. એમાં એમણે જિનભદ્રાણિ
gવમmarg સરિવિધિ : N” ક્ષમાશ્રમણકૃત ઝણઝયણ ઉપર પણ ટીકા આ સિદ્ધસેનકૃત ચતુર્થી દ્વાચિંશિકાનું પંદરમું રચી છે. ક્ષમાશ્રમણની આ કૃતિ ધ્યાનશતક તરીકે પઘ છે. કલિકાલસર્વજ્ઞ હેમચન્દ્રસૂરિએ ઈદડનુસા સુપ્રસિદ્ધ છે. એની ૪૫ મી ગાથાની ટીકામાં પત્ર સનની સ્વપજ્ઞ વૃત્તિ( પત્ર ૧ અ માં “દુનિ- ૫૯૫ માં હરિભદ્રસૂરિએ “તથા તૃતિયાજિત થી શરૂ થતું પત્ર ઉદ્ધત કર્યું છે. ભુત” એવા ઉલ્લેખપૂર્વક નિમ્નલિખિત
ન્યાયવિશારદ–ન્યાયાચાર્ય યશવિજયગણિએ પદ્ય રજૂ કર્યું છેજ્ઞાનબિન્દુપ્રકરણ(પૃ. ૧૭)માં “મહાવાદી” સિદ્ધસેને "कल्पद्गमः कल्पितमात्रदायी કહ્યું છે એવા ઉલેખપૂર્વક નિમ્નલિખિત અવતરણ ચિત્તામજિયિતિતવ સત્તા આપ્યું છે –
जिनेन्द्रधर्मातिशयं विचिन्त्य वैपर्थ्यातिप्रसङ्गभयां न मत्यभ्यधिकं थुतम् ।
द्वयेऽपि लोको लघुतामुपैति ॥" આ નિશ્ચય-દ્વાત્રિશિકા નામની ૧૯મી ધાત્રિ શું આ સ્તુતિકાર તે સિદ્ધસેન દિવાકર છે જે
૧ આ પત્રાંક “સિદ્ધચક્ર સાહિત્ય પ્રચારકસમિતિ એમ હોય તો એની કઈ કૃતિમાં આ પણ છે એ. (મુંબઈ) તરફથી ઇ. સ. ૧૯૩૫ માં છપાવાયેલી વિચારવું ઘટે. આવૃત્તિનું છે.
જે. સા. સં. ઇ. માં નીચે મુજબનાં છ પવો ૨ આ ગેડી પાર્શ્વનાથ જૈન દેરાસરની પેઢી અપાયાં છે અને તેમાંનાં પહેલાં પાંચને અર્થ પણ (મુંબઈ) તરફથી ઈ. સ. ૧૯૫૦ માં પ્રકાશિત અપાય છેઆવૃત્તિમાંને પત્રાંક છે.
૧, ૫ (પૃ. ૯૨); ૧, ૬ (પ્ર. ૯૨); ૧, ૧૫
For Private And Personal Use Only