________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
ક્ષણિક અને અક્ષણિક શું છે?
૪૧
मिथ्यात्वानुचरैर्विचित्रगतिभिः સંયમ–સદાચાર–શીલ-સંતેષરૂપ ધન છે તે ___संचारितस्योद्मटै
જરૂર સંસારરૂપી કેદખાનામાંથી છૂટી શકે છે.
અને માયારૂપી બેકનાં બંધન તેડી સદरत्युग्रभ्रममुद्गराहतिवशात्,
ગતિ યાવત સિદ્ધ, બુદ્ધ અને મુક્ત થઈ શકે છે संमूर्छितस्यानिशम् ॥
- આ જીવને સંસારમાં દુઃખનું મૂળ શું છે? संसारेऽत्र नियंत्रितस्य निगडे- તે કહે છે અને સાથે જ તે દુઃખ કેમ મટે તે
વામગીરવત, પણ કહે છે. मुक्तिः स्यान्मम सत्वरं कथमतः मूलं संसारदुःखस्य, સાવિત્ત વિના ?
देह एवात्मधीस्ततः। ભાવાર્થ-આ સંસારની વિચિત્ર વિચિત્ર વર્ધનાં કવિતત્તપરિસ્થિતિઓમાં સપડાયેલે, રીબાતે, પીડા, बहिातेन्द्रियः॥ ક્ટોતે પણ એક મુમુક્ષુ જીવ પિતાની દુઃખ કથા
ભાવાર્થ–શિષ્ય ગુરુમહારાજને પૂછે છે-હે ગુરુદેવને કહે છે-હે ગુરુદેવ! મને-આ ચેતનને મિથ્યાત્વ મહારાજાના વિવિધ અનુચર-ક્રોધાદિ '
ભગવાન્ ! આ જીવને દુઃખનું કારણ શું છે? કષાએ જુદી જુદી ગતિઓમાં મોકલ્યા અને ઉત્તર–ગુરુમહારાજ શિષ્યને કહે છે- હે ત્યાં પણ સદસવિક રહિત બનાવી એ વત્સ ! જીવને આ સંસારમાં દુઃખનું મૂલ કારણ ભ્રમિત બનાવ્યું કે તેમના શંકા અને સંશયના હોય તો આ જીવ દેહ ઉપર જે આત્મબુદ્ધિ રાખે મુદગરના મારથી હું મછિત-બેભાન થઈ ગયો. છે તે જ છે. શરીર ઉપરની આત્મબુદ્ધિ છોડીને વળી અધૂરામાં પૂરું કરવા માટે હોય તેમ સંસા. ઈન્દ્રિયાના વિષયોને રોધ કરે અને અંતરંગ. રરૂપી વિશાલ જેલખાનામાં માયા-મોહની વૃત્તિને જાણે આત્મસ્વભાવમાં રમણ કરે તે ભયંકર બેડીઓ પહેરાવી, મારું ઘર, મારી સ્ત્રી, જ સાચું સુખ આ જીવ અનુભવી શકે છે. મારું કુટુમ્બ, મારું ધન, મારી જમીન, આ અર્થાત્ આ આત્મા સિવાયની દરેક વસ્તુ બાહા મારું, તે મારું, પેલું મારું, અ અને મમની છે, મારી નથી, હું તે નથી અને તે હું નથી. બેડીયાના ભયંકર બંધન નાંખ્યાં છે કે જેમાંથી “તિ નેતિ નેતિ ”હું પુદ્ગલ નથી, હું યુગલ કઈ રીતે છૂટી શકાતું નથી-છૂટવું છે, છૂટવાની નથી,હું પુદ્ગલ નથી આ ભાવના યથાર્થ રીતે જાણે ઈચ્છા થઈ છે. હવે જેલથી-એડીથી કંટાળે અને સાથે જ પાંચ ઇંદ્રિયાના સ્થલ વિષાને છું માટે છૂટવાને રસ્તો બતાવે.
ત્યાગી બને, ઇદ્રિને વિજેતા થાય, ઇદ્રિને
દાસ નહિં; પરંતુ ઈન્દ્રિયોને નાથ બને; આમાં ગુરુદેવ કહે છે-હે વત્સ! તારે છુટવું હોય
- મનને પણ સમાવેશ થાય છે. “મન સાધ્યું તો ચારિત્ર-સદાચાર-સંયમશીલ-સંતાષરૂપ તે સઘળ સાધ્યું ”એ અહીં ખાસ બંધધન એકઠું કર, તો જરૂર છૂટી શકશે. બેસતું થાય છે ઈન્દ્રિયોના વિષયોને જીતે. હવે
મુમુક્ષુ-હે ભગવાન! શું કહું? મારી અહીં જ્યારે શરીરને પણ પર માન્યું છે ત્યારે પાસે ચારિત્રરૂપી ધન નથી, પરંતુ આપના માતા પિતા પુત્ર ધન શ્રી કુટુંબ પરિવાર બધાંય ઉપદેશથી સમજી શક્યો કે જેની પાસે ચારિત્ર- પર છે; આત્માના સાચા સ્વજન નથી સાચા
For Private And Personal Use Only