________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી યુગમંધર જિન સ્તવન-પછાર્થ
આદિ અનેક વ્યતિરેક ગુણોના સમૂહરૂપ સકલ પ્રદેશ શરીર તેમાં લેલીભૂતપણે પરિણમી પિતાનું આત્મઅંગ અમૂર્તિ પિંડ આત્મ દ્રવ્યને સર્વે પરદ્રવ્યની મૂર્છાથી માને છે તથા તે શરીરને જે પ્રશસ્ત, હિતકારી પિતાની આત્મપરિકૃતિ વારી પિતાની આત્મભૂમિમાં પદાર્થો-સ્ત્રી-ધન-કુટુંબદિને પિતાનાં હિતકારી માને સ્થિત કરી-લીન કરી પોતાની સર્વે વીર્ય શક્તિ છે, તેમાં રાગ-રસે રીઝે છે સંસારભ્રમણ પરિએકત્ર કરી એકાગ્ર ચિત્તે ધ્યાતાં અમૂર્ત પરમાત્મ પાટીને વધારે છે અને તે શરીરાદિને પિતાના સાબ પદની સિદ્ધિ થાય-યાતા બેયની એકતા થાય. જાણી નિરંતર તેને સાધવા માટે અનેક પ્રયાસ કરે સમ્યક્ત જે ઉપદિયે રે,
છે. તેને જ પોતાનું કાર્ય જાણે છે અને અજ્ઞાનવશે સુણતા તત્વ જણાય રે દયાલરાય; પોતે પરક રવભાવે પરિણમે છે. તેથી કારક્યક્ર શ્રદ્ધા જ્ઞાને જે પ્રદ્યો રે,
શુદ્ધ સ્વભાવથી વિરુદ્ધ બાધકભાવે પરિણમે છે, પણ તેહિ જ કાર્ય કરાય રે દયાલરાય. (૮) જ્યારે અત્મા ચોગ કારણવડે સમ્યજ્ઞાનનો લાભ
સ્પષ્ટાર્થ-દ્રવ્યના સર્વ પર્યાયના અજ્ઞાન વિનાના પામે, અનંત પરમાનંદમય સંપૂર્ણ સુખના હેતુ એકાંતવાદીયો(મિથ્યાવાદીઓ)ના વિડંબનારૂપ ભવ- પરમાત્મપદરૂપ પિતાના શુદ્ધ સાધ્યને ઓળખે ત્યારે બ્રમણના હેતુભૂત દુર્નયથી પરિપૂર્ણ અજ્ઞાનજન્ય પર સાધ્ય તરફ અરૂચિ થાય અને પિતાનું શુદ્ધ સિદ્ધાંતથી ઉપજતા અજ્ઞાનરૂપ અંધકારના સમૂહને સાધ્ય સાધવાની રૂચિ થાય, શુદ્ધ કાર્ય કરવાને નાશ કરનાર, સકલ નય તથા પ્રત્યક્ષ-પરોક્ષ પ્રમાણુથી ખંભલાવી થાય ત્યારે જે કારચક્ર બાધકભાવે અબાધિત-સ્પાદાદ યુકત, અવ્યાપ્તિ, અતિવ્યાપ્તિ તથા અર્થાત આત્માના જ્ઞાન-દર્શન-સુખ-વીર્યની વાત અસંભવાદિ સકલ દૂષણ રહિત છાદિ તત્તનું સત્ય કરવારૂપ કાર્યો પરિણમતું હતું તે સાધક ભાવે એટલે સ્વરૂપ પ્રતિપાદન કરનાર જિનેશ્વરના પરમ કલ્યાણકારી શુદ્ધ પાન-દર્શન-સુખ-વીર્ય સાધવારૂપ પરિણમે વચને, શ્રવણ-મનન-નિદિધ્યાસન કરતાં, સંશય, એટલે આત્મા પિતાના શુદ્ધ પરિણામે વર્તે, તેમાં વિપર્યય અને અને વ્યવસાય રહિત તન્ય સ્વરૂપનું રમણ કરે, ત્યાં જ સ્થિત થાય એમ થતાં આત્માના સમ્યજ્ઞાન થાય તે સમ્યગદર્શન, સમ્યજ્ઞાન યુક્ત સર્વે પ્રદેશે મંગલ થાય અર્થાત્ કર્મરૂપ રજ ગળી જે આમ સ્વરૂપ જાણીયે-પ્રહણ કરીયે તે જ પર જાય. અત્યંત સુખનિધાનને લાભ થાય. (૯). માત્મ સિવિલના સાધક બની શકીયે. જ્યાં સુધી ત્રાણ શરણ આધાર છે રે, આત્મદ્રવ્યનું સમ્યજ્ઞાન, સમ્યગદર્શન થયું નથી ત્યાં પ્રભુછ ભવ્ય સહાય રે દયાલરાય; સુધી આદરેલું ચારિત્ર તે સમ્યફ વિશેષણને પ્રાપ્ત દેવચંદ્ર પદ નીપજે રે, થઈ શકે નહિ. અને સમ્યફ ચારિત્ર વિના કદાપિ જિન પદકજ સુપસાય રે દયાલરાય. ૧૦ કાળે મોક્ષની પ્રાપ્તિ થઈ શકે નહિ. (૮)
સ્પષ્ટાથ:- હે પ્રભુજી! આપ ચાર ગતિરૂપ ભવકાર્યસૂચિ કર્તા થયે રે,
ભ્રમણના દુઃખથી ત્રાણ અર્થાત રક્ષણ કરનાર તથા કારક સવિ પલટાય રે દયાલરાય; મહાન દુઃખદાયી જ્ઞાનાવરણદિ પ્રચંડ અષ્ટ કર્મ આતમગતે આતમ રમે રે,
શત્રુઓથી ડરતા ભય પ્રાણીઓને શરણ છો તથા નિજ ધર મંગલ થાય છે કાલરાય. - ભવસમકમાં ડૂબતા ભવ્ય પ્રાણીઓને હસ્તાવલંબન
સ્પષ્ટથ-જ્યાં સુધી જીવ મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકે રૂ૫ છો તથા ભવ્યજીવોને મેસલમી વસાવવામાં વર્તે છે, સમ્યગદર્શનની પ્રાપ્તિ થઈ નથી ત્યાંસુધી પરમ સહાયભૂત છે, તેથી હે ગુણસાગર ! આપના અનામ વસ્તુમાં આત્મબુદ્ધિ-અહંપણું માને છે, નિર્મલ ચરણકમલના પસાયથી દેવમાં ચંદ્રમા સમાન અથાત પુદ્ગલ સ્કોથી બનેલું ચૈતન્ય શૂન્ય છેપરમાત્મપદની પ્રાપ્તિ થાય એ નિર્વિવાદ છે. (૧૦)
For Private And Personal Use Only