________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે તવાવાય. આ
કર
લેખક–આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજયકસ્તૂરસૂરિજી મહારાજ (ગતાંક ૫૪ ૨૧૮ થી ચાલુ)
વસ્તુઓને ઉપયોગ કરવામાં આવે તે કહેવાતા અશાતાનો ઉદય અશાતા ભગવાઈ ક્ષય ત્યાગીની પણ મહ દુર્દશા કરી નાખે છે; માટે થાય છે ત્યારે ટળી જાય છે. અને વ્યાધિ શાંત મેહનો ઓદયિકભાવ બહુ જ બળવાન હોય છે. થઈ જાય છે તેય દવા વિગેરે નિમિત્ત છે. આઠ કર્મમાંથી જ્ઞાનાવરણીય, દશનાવરઅમુક મુદ્દગલો અશાતા ક્ષય કરવામાં નિમિત્ત ણીય, મેહનીય અને અંતરાય આ ચારેની તે બને છે. જેમકે પ્રભુને વ્યાધિ કેળાપાકથી બધીયે પાપ પ્રકૃતિઓ છે. એમાં એકે પુન્ય મટ્યો એમ વ્યવહારમાં કહેવાય છે. અને તે પ્રકૃતિ નથી. ઉપશમભાવ તે ફક્ત મોહનીયન વ્યવહાર એક દષ્ટિએ આદરવા ગ્ય છે. હોય છે. બાકીના કર્મોનો ક્ષાપશમિકભાવ વસ્થાને તે વ્યવહાર મુખ્ય હોય છે. પ્રભુ, તથા ક્ષાયિકભાવ હોય છે. જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનઅમુક ટાઈમે કેળાપાકના પુદ્ગલથી વ્યાધિ વરણીય અને મેહનીય–ત્રણે ઘાતી કર્મોના શાંત થશે અને તે પુદ્ગલેની સ્પર્શના અવશ્ય ક્ષપશમથી કાંઈક આત્મિક ગુણે પ્રગટ થશે જ એમ કેવળજ્ઞાનથી જાણતા હતા એટલે થાય છે અર્થાત આત્મિક ગુણેનો લાભ થાય છે બીજી ઔષધિઓ ન લેતાં સમય આવ્યો ત્યારે અને અંતરાયના ક્ષપશમથી પિગલિક કેળા પાક લીધો. છત્રસ્થાને અતિશાયી જ્ઞાન ન વસ્તુઓની પ્રાપ્તિ થાય છે. અર્થાત દાનાંતરાયના હોવાથી ઔષધિઓ બદલવી પડે છે. તેમજ ક્ષયે પશમથી પુન્યકર્મની પ્રાપ્તિ થાય છે. વ્યાધિ આવ્યે ઔષધિનું આલંબન લેવું જ લાભાંતરાયના ક્ષપશમથી ધનસંપત્તિ પ્રાપ્ત પડે છે. જેમણે આત્મબળ સારી રીતે મેળવ્યું થાય છે. અને ભેગાંતરાય-ઉપભોગતરાયના હોય તેમને ઉદય કનડી શકતું નથી. બાકી પશમથી ભેગો તથા ઉપભેગો મેળવીને સામાન્ય જનતાને ઉદય બહુ જ હેરાન કરે છે. તેને સારી રીતે ઉપયોગ કરી શકે છે. તેમજ તેમાં બીજાં કર્મો કરતાં મેહને ઉદય ઘણે જ વીર્યંતરાયના ક્ષપશમથી શારીરિક શકિત બળવાન છે. અને તેને લઈને જ બીજા કર્મોના મેળવે છે, માટે અંતરાયના ક્ષાપશમથી ઉદ પણ બળવાન બનીને જીવને ઘણું જ પગલિક સંપત્તિ સારી મેળવીને તેના ભોક્તા હેરાન કરે છે. નિરંતર મેહને ઉદય ચાલુ જ બની શકાય છે. જે અંતરનો ક્ષય થાય તે હોય છે. જે તેને પિષક સાધનો ન મળે તે આમિક ગુણો પ્રગટે છે. અંતરાય સિવાયના વખતે જોર કરી શકતો નથી. પણ રસગીરવતા, બાકીના ત્રણના ક્ષપશમથી ક્ષયપશમિકત્રાદ્ધિગારવતા તથા શાતારવતાના આશ્રિત ભાવનાં જ્ઞાન, દર્શન તથા ચારિત્રની પ્રાપ્તિ થાય છે. બનવામાં આવે તથા બાગ બંગલા, સારાં, મેહના ક્ષપશમ વગર જ્ઞાનાવરણ તથા દર્શનવસ્ત્રો, સારાં ભેજન, માન સન્માન આદિ વરણને ક્ષયપશમ થાય તે પણ જ્ઞાન-દર્શનની
For Private And Personal Use Only