________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દેવગિર
પડેલી છે, આ પ્રમાણે ગઢ, પાણીની ખાઇ અને ત્યાર પછી ક્રમશ: ત્રણ કિલ્લાઓનું આ ગામ અનેલું છે.
૧૪૭
કિલ્લાનું વિશેષ વર્ણન The East India Gazeteer, Walter Hamilton, Vol. I, P. 526-527 માં છે. ઇલેારાની ગુફાથી નીકળ્યા બાદ ત્રણેક માઈલ ઉપર ખુલદાખાદ નામનું ગામ આવે છે. આ ગામમાં એટલી બધી કમરા છે કે પહેલાં આ રાજાના નામથી જ ઓળખાતુ હતુ. એમ કહે છે કે-ત્યાં ૧૪૦૦ વલી(મુસલમાન સંત)આને દાટવામાં આવ્યા છે. અને તેથી તે આને પવિત્ર સ્થાન ગણે છે. અહમદનગરમાં મરતી વખતે શહેનશાહ ઔરંગઝેબે પણ કહ્યું હતું કે, મારા શબને ત્યાં જ લઇ જઇને દાટો. તેથી તેનુ શખ લાવીને અહીં દાટવામાં આવ્યું છે, અને તે સ્થળે મોટા રાજો ઊભું કરવામાં આવ્યા છે. આ ખુલદામાદથી નીકળ્યા પછી દેવિગિર-ઢાલતાબાદ પહોંચતાં પહેલાં એક ગામ આવે છે. ત્યાં મેટા પ્રમાણમાં કાગળા તૈયાર થાય છે. થતા હતા. આ કાગળે વ્યાપારી વર્ગમાં ઢાલતાબાદી કાગળને નામે અત્યારે પણ સુપ્રસિદ્ધ છે.
For Private And Personal Use Only
ઔર ગામાદ.
દેવગિરિ-દોલતાબાદથી નીકળી અમે ૧૦ માઇલ દૂર ઔરંગાબાદ આવ્યા હતા. પહેલાં આ ગામનું નામ ખડકી હતું. પાછળથી ઔરંગઝેબના નામ ઉપરથી ઔરંગાબાદ કરવામાં આવ્યું છે. આજથી ખસેા-ત્રણસે વર્ષ પૂર્વે અહીં ઘણુા સુરતના વેરીએ વસતા હતા. આજે પશુ એ મહેાલ્લાનુ નામ ગૌરીવાì ( ઝવેરીવાડા ) જ છે. અત્યારે એ બધી જૂની વસ્તી ચાલી ગઇ છે. પણ તે વખતનાં મંદિરો પૈકી ત્રણ મ ંદિશ અત્યારે પણ જોહરીવાડામાં છે. કહે છે કે-પહેલાં તા સાત મંદિરા હતાં. તેમાંથી ઘણીખરી મૂતિ એ મહારગામ અપાઈ ગઈ છે. અહમદનગરના શ્રી સંભવનાથ ભગવાનની તથા જૂના-નવા જાલનાની શ્રી નેમિનાથ પ્રભુની તથા ચહ્નપ્રભસ્વામીની પ્રતિમા ઔરંગાબાદથી જ ગયેલાં છે. ગામ બહાર પરાંમાં પણ એક જિનમંદિર છે. ગામમાં દિગંબર, સ્થાનકવાસી તથા તેરાપથીએની પણ ઠીક ઠીક વસ્તી છે. વે॰ મૂર્તિપૂજકાનાં બહારથી આવેલાં પાંચ-દશ ઘાની વસ્તી છે. લગભગ પચાશ-પાણેાસે જેટલા મારવાડી ભાઇઓનાં ઘરા પહેલાં તે મૂર્તિપૂજક જ હતાં, પણ અત્યારે સ્થાનકવાસી અની ગયાં છે. છતાં મદિરના વધ્રુિવટના અધિકાર છેાડતા નથી, તેથી ખરાખર વ્યવસ્થા થતી નથી. ખડારથી વ્યાપારાર્થે આવેલા એક વે॰ મૂર્તિ પૂજક કચ્છી જીવરાજભાઈ દેખરેખ રાખે છે. તેથી હમણાં ઠીક છે. પહેલાં આ શહેરમાં ઘણી જ શ્વ મૂર્તિપૂજક જૈનેાની જાહેાજલાલી હતી. અને ઘણા આચાર્યાદિ મુનિવરોના આગમનના અને ચાતુર્માસ કર્યાંના ઉલ્લેખા સાહિત્યમાં મળી આવે છે.
ગામની બહાર નજીક જ એક બીબીને મુકબરા નામનુ સ્થળ છે. અહીં ૧ ક્ષેારાની ગુઢ્ઢાનુ ખાતુ પણુ આ મકાનમાં છે.
Curator, Ellora-Caves C/o, વીવી મુદ્દો મુ. ચૌરંગાવાય્ એ સરનામું કરવાથી ઇલેારાની ગુફાઓનાં ૨૧, અજંટાની ગુફાઓનાં ૨૧, તથા દેવિગરનાં ૬, કાર્ડ ઉપર છાપેલાં ચિત્રા
મળી શકે છે.